8 شرط ایران، نقشه‌راهی برای مبارزه با تروریسم در خاورمیانه

کارنامه کشورمان در مقابله با افراط‌گری دینی و مبارزه با تروریسم مذهبی باعث شده تا هنگامی که سخن از نبرد با افراطی‌گری به میان می‌آید، نگاه‌ها به ایران به عنوان کشوری معطوف شود که امروزه نماد اعتدال اسلامی است.

با این حال طی هفته‌های اخیر که صحبت از تشکیل ائتلافی برای مبارزه با تروریست‌های داعش به میان آمده، جای خالی تهران در این ائتلاف برای بسیاری از صاحبنظران سوال‌برانگیز شده است.

با وجود این‌که روزی نیست که دولتمردی غربی یا شرقی بر ناممکن بودن شکست تروریست‌ها بدون مشارکت موثر ایران تاکید نکند، اما تردید مقامات کشورمان در نیت واقعی کشورهایی که به قول محمدجواد ظریف، «ائتلاف توبه‌کاران» را تشکیل داده‌اند، باعث پرهیز از ورود ایران به بازی آمریکا شده است.

در چنین شرایطی، سیدعباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه کشورمان، جمعه‌شب در نشست وزارتی شورای امنیت سازمان ملل، شروط تهران برای شکست افراطی‌گری در منطقه را فهرست‌وار بیان کرد.

هشت شرطی که شامل «تبعیت از قوانین بین‌المللی»، «کمک به دولت‌های عراق و سوریه»، «استفاده از توان منطقه‌ای برای مبارزه با تروریسم»، «مبارزه پیوسته با تروریست‌ها در کل منطقه»، «حل و فصل بحران سوریه از طریق راه‌حل سیاسی»، «جلوگیری از حمایت‌های مادی و معنوی از داعش»، «پایان دادن به اشغالگری رژیم صهیونیستی» و «مبارزه با اسلام‌هراسی» می‌شود.

شروطی که هرچند دست‌کم در مقام کلام، مورد اجماع نظر تقریبا همه کشورهای منطقه و برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای است، اما در عمل، با مشکلات متعددی روبه‌روست و همین مشکلات در دهه اخیر باعث تقویت تروریسم شده است.

به‌نظر می‌رسد که نقشه‌راه تهران برای مبارزه با یکی از مهم‌ترین تهدیدات بین‌المللی، از بین‌برنده خلأ استراتژیک ائتلاف آمریکایی ضدداعش است.

همان خلأیی که باراک اوباما چندی قبل به آن اشاره کرده و گفته بود که برای غلبه بر داعش هیچ برنامه‌ای نداریم! با این همه، لازمه عمل به این هشت شرط مبنایی که یک نقشه راهبردی را در اختیار جبهه مقابل تروریست‌های بعثی – تکفیری قرار می‌دهد، کوتاه آمدن برخی کشورها از منافع کوتاه‌مدت خود در منطقه است.

شاید اگر سیاستمداران غربی و عربی به این نتیجه برسند که مبارزه جدی با تروریسم در بلندمدت، منافعی بیش از آنچه در کوتاه‌مدت از طریق همراهی پنهان با این گروهک‌ها نصیبشان می‌شود، دربردارد، آنگاه می‌توان به ایجاد چتری منطقه‌ای برای همگرایی واقعی به‌منظور مبارزه با داعش امیدوار بود.

همان چتری که فقدان آن، داعش را در روزهای اخیر به گسترش دامنه عملیات تروریستی خود تا استرالیا و با اطمینان از پیروزی در نبرد احتمالی با ائتلاف نمایشی ایجاد شده، ترغیب می‌کند.

ائتلاف غربی ـ عربی ضدداعش در نبود یک راهبرد مورد اجماع، عملا به جبهه‌ای سردرگم با مجموعه‌ای از هجمه نظامی کور به‌سوی مواضع پراکنده تروریست‌ها تبدیل شده و شروط تهران برای شکست تروریسم اگر بتواند مبنایی برای اجماع منطقه‌ای شود، آنگاه کار را برای تروریست‌های داعش مشکل خواهد کرد.

مصطفی انتظاری هروی ‌- گروه سیاسی