به گزارش جام جم آنلاین دکتر محمد حسین رجبی دوانی در برنامه مرثیه خورشید که در ایام سوگواری سالار شهیدان اباعبدالله الحسین(ع) هر شب ساعت 21:30 از شبکه قرآن و معارف سیما پخش می شود اظهار داشت: بر رهبران الهی واجب است که نباید شاهد و ناظر تباهی مردم و گرفتار شدن آن ها به سلاطین ستمگر باشد و نسبت به این موضوع بی تفاوتی نشان دهد، به خصوص کسی که حجت خداوند است تکلیف و وظیفه خود میداند که باید برای رهایی مردم از تباهی و بدبختی تلاش کند.
وی افزود: امیرالمؤمنین(ع) نیز بعد از توطئه سقیفه هر چند که حکومت و حق ایشان را سلب کردند اما تلاش خود را در امامت خود برای نجات مردم از شقاوت رها نکردند. اما هر چه از زمان پیامبر(ص) می گذشت زاویه جامعه اسلامی نیز با تعالیم پیامبر(ص) بیشتر میشد و معنویتها و ارزشها به ارزشهای جاهلی قعر پیدا میکرد.
این استاد تاریخ اسلام بیان داشت: بعد از این که امیرالمؤمنین(ع) به خلافت رسیدند با امتی روبه رو شدند که ارزشها در آن کاملاً دگرگون شده بود، به طوری که جنگهایی هم که در زمان پیش از خلافت ایشان صورت می گرفت فقط اسم جهاد بر روی آن بود.
وی گفت: در زمان پیامبر(ص) هرگاه مسلمانان به جهاد میرفتند به نیت پیروزی و شهادت بود اما در این دوران تنها به خاطر به دست آوردن غنیمتهای بیشتر راهی جنگ میشدند و اگر می دیدند که نمیتوانند این غنایم را به دست آورند به سوی جبهه نمیرفتند آن ها به دنبال سرزمینهای مرغوب و گنجهای پادشاهان بودند و به همین دلیل است که می بینیم امام علی(ع) بسیار تلاش می کنند که جلوی بروز جنگ جمل را بگیرد اما آن ها نمی پذیرند و نهایتاً طرف مقابل جنگ را شروع می کند و امام علی(ع) آن ها را شکست میدهند.
رجبی دوانی تأکید کرد: بعد از پیروزی امام علی(ع) در جنگ جمل لشگریان امام علی(ع) قصد حمله به بصره و غارت شهر و اسیر کردن زن و بچه آن ها را داشتند، امام علی(ع) به آن ها می فرماید حق ندارید این کار را انجام دهید و آن ها بیان می کنند مگرما پیروز جنگ نشدهایم؟ امام می فرمایند این ها مسلمانند و زن و فرزندشان حرمت دارند. اینها با گستاخی تمام می گفتند چه طور خون این ها را بر ما مباح کردی مالشان را حرام می کنی.
وی افزود: حضرت(ع) هر چه توضیح می دادند آن ها نمی پذیرفتند تا این که حضرت با این جمله آن ها را نه قانع بلکه ساکت کرد که فرمود بگویید اگر شما بخواهید زنان اینان را با خود ببرید عایشه همسر پیامبر(ص) سهم کدام یک از شما خواهد شد؟ با شنیدن این جمله آن ها قانع نشدند اما دیگر سکوت کردند و حرفی نزدند. مردم این گونه عوض شده بودند.
رجبی دوانی تصریح کرد: این تغییرات در رویه و رفتارهای مردم به قدری زیاد بود که امام علی(ع) تنها ماندند و نتوانستند سیاستهای آرمان طلبانه خود را کاملاً اجرا کنند. آن ها آن قدر بصیرت نداشتنند که بدانند در حکومت علوی و حسنی نه تنها دنیا بلکه آخرت را نیز به دست می آوردند.
وی بیان داشت: امام حسین(ع) 10 سال امامتشان با معاویه بوده و در طول این 10 سال همان کاری را کردند که امام حسن(ع) انجام داده بودند در حقیقت اگر امام حسن(ع) نیز در زمان یزید بودند قطعاً همان راهی را انتخاب می کردند که امام حسین(ع) انتخاب کردند.
وی ادامه داد: در زمان امام حسن(ع) مردم معاویه را به ایشان ترجیح دادند و البته خیلی زود هم پشیمان شدند اما امام مجتبی(ع) فرمودند دیگر دیر است و ما عهدی بستهایم. این نشان می دهد تا زمانی که اساس دین در شرف نابودی نیست امام دیگر وظیفه ای ندارد ایشان آگاهی دادند بصیرت دادند اما آن ها نیز راه خود را انتخاب کردند. اما اگر زمانی برسد که اساس دین در خطر بیفتد از آن جهت که متولی راستین دین امام است در اینجا ایشان به هر قیمتی که شده است می ایستند.
این استاد دانشگاه اضافه کرد: با به روی کار آمدن یزید ملعون اصل و اساس اسلام به خطر افتاده بود. این ملعون به طور علنی حرام خدا را حلال ، حلال خدا را حرام کرده بود. او آشکارا شراب می خورد و با سگ و بوزینه بازی می کرد و با کنیزان آوازه خوان وقت خود را می گذراند.
وی تصریح کرد: این قدر این تباهی مسلم بود که وقتی معاویه از زیاد بن ابیه حاکم خونخوارش در بصره که فرد فاسدی است می خواهد از مردم برای ولایتعهدی یزید بیعت بگیرد همین شخص فاسد و جلاد می گوید من چه طور می توانم به مردم بگویم که با این گونه فردی به عنوان خلیفه بیعت کنید در صورتی حسین بن علی(ع)، عبدالله بن عمربن خطاب و عبدالله بن زبیر در بین مردم هستند حتی به معاویه می گوید به یزید بگو مدتی به ظاهر هم که شده دست از فسق و فجور بردارد.
رجبی دوانی اظهار داشت: با این اوصاف می توانیم متوجه شویم که قرار بوده چه کسی به خلافت مسلمانان برسد. روی کار آمدن یزید بر خلاف شرع بوده است زیرا دارای فسق و فجور بوده است از طرفی خلاف عرف هم بود زیرا تا قبل از معاویه هیچ کس فرزندش را به عنوان جانشین معرفی نکرده بود.
وی تأکید کرد: به خلافت رسیدن یزید خلاف اخلاق هم بوده است زیرا معاویه به عهد خود وفا نکرد زیرا معاویه در پیمان صلح خود متعهد شده بود که به هیچ عنوان حق تعیین جانشین ندارد به طوری که گفته بود بعد او امام حسن(ع) و اگر امام حسن(ع) نبود امام حسین(ع) به خلافت می رسد و هرگز اجازه نداشت یزید را جانشین خود معرفی کند.
دوانی بیان داشت: با وجود همه این شرایط امام حسین(ع) هرگز با یزید بیعت نمیکرد زیرا ایشان یا باید بیعت و نابودی اسلام را می پذیرفت و یا مرگ و شهادت. البته از روز اول که یزید به خلافت رسید به والی مدینه گفته بود که برای من از حسین(ع) بیعت بگیر و اگر سر باز زد او را بکش. بنابراین در هر صورت امام حسین(ع) با بیعت نکردن به شهادت میرسیدند اما این اتفاق اگر در مدینه افتاده بود هیچ کس خبردار نمیشد که ایشان برای چه هدفی به شهادت رسیده است.
وی گفت: امام برای آگاه کردن جامعه از مدینه به مکه آمد تا آن جا که زائران از همه دنیای اسلام میآیند بتوانند این آگاهی را منتشر کنند لذا چهار ماه و 10 روز در مکه تشریف داشتند و آن جا از هر فرصت برای دادن هشدار در رابطه با وضعیت کنونی جامعه اسلامی استفاده میکردند.
رجبی دوانی در پایان خاطرنشان کرد: این که به اسرای اهل بیت(ع) می گفتند خارجی نه به این معنا که آن ها افرادی بیگانه و از خارج بودند بلکه منظور از خارجی این بود که اینها از حکومت خروج کردند یعنی یزید می خواست این طور به همه بگوید که خلافتش به حق است و امام حسین(ع) که حاضر به بیعت با او نشده و در برابر او ایستادگی کرده است فردی است که از حکومت خروج کرده است.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد