اجلاس 166 اوپک همزمان با کاهش قابل توجه قیمت جهانی نفت امروز در وین گشایش مییابد. نوع تصمیم اوپک برای کاهش عرضه یا ثابت ماندن تولید، در قیمت جهانی نفت و آینده آن تاثیر بسزایی خواهد داشت. کاهش قیمت جهانی نفت ایران و بسیاری از کشورهای نفتخیز را آزار میدهد و باعث کاهش درآمدهای آنان و تنزل پیشبینی قیمت نفت در بودجههای سال آینده آنان خواهد شد. قیمت نفت، از ابتدای سال 2014 تاکنون 27 درصد کاهش پیدا کرده است.
در ایران، دولت در نظردارد قیمت نفت مندرج در بودجه را با حدود 30 دلار کاهش از صد دلار امسال به 70 دلار برساند که البته هنوز رقم دقیق دراین باره اعلام نشده است. همچنین دولت به خاطر کاهش درآمد نفت در نظر دارد قیمت فروش دلار در بودجه را از 2650 تومان فعلی با 200 تومان افزایش به 2850 تومان برساند که البته این رقم نیز فعلا به طور غیرقطعی از سوی رئیس کل بانک مرکزی اعلام شده است. با این حال اجلاس 166 برای ایران از جنبههای دیگری نیز اهمیت ویژهای دارد. از آن رو که در طول تحریم نفت ایران برخی کشورهای عرب حاشیه خلیجفارس چون قطر، امارات و کویت در کنار عربستان سهم بازار ایران را اشغال کرده و اکنون حاضر به کاهش تولید خود برای رسیدن ایران به رقم قانونی و مصوب تولید در اوپک نیستند. این چنین است که ظاهرا ایران تصمیم دارد در این اجلاس در حالی که دیگر اعضا را به کاهش تولید یا کاهش صادرات فرامیخواند، قدری از موقعیت از دست رفته خود را در بازار جبران کند. بر همین اساس دیدار وزرای نفت ایران و عربستان پیش از اجلاس امروز اهمیت بسزایی یافته و بسیاری کارشناسان این دیدار را رقم زننده نتایج اجلاس 166 ارزیابی میکنند. احتمالا به همین دلیل است که بیژن نامدارزنگنه دیروز و همزمان با ورود به وین و پیش از دیدار با علی النعیمی، وزیر نفت عربستان موضعگیریهای صریحی نسبت به اوپک انجام داد و موضع ایران را قاطعانه در این اجلاس از پیش اعلام کرد. یکصد و شصت و ششمین نشست وزیران نفت اوپک ساعت ١٢ و ٣٠ دقیقه امروز به وقت تهران آغاز به کار میکند و نشست پشت درهای بسته این سازمان تنها با حضور وزیران کشورهای عضو ساعت ١٤ و ٣٠ دقیقه به وقت تهران برگزار میشود.
به گزارش ایسنا و به نقل از پلاتس، بیژن زنگنه دیروز هنگام ورود به وین برای حضور در نشست وزرای نفت اوپک اعلام کرد که بسیار حائز اهمیت است که تولیدکنندگان خارج از اوپک برای متعادل کردن عرضه و تقاضا با توجه به کاهش 30 درصدی قیمت جهانی نفت مشارکت داشته باشند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ایران در صورت توافق اعضای اوپک برای کاهش، تولید خود را کاهش خواهد داد، گفت: هرگز این اتفاق رخ نخواهد داد. ما کمتر از سهم خود در حال تولید هستیم و هیچکس از ایران انتظار ندارد تولید خود را کاهش دهد.
براساس آمارهای پلاتس، ایران ماه گذشته روزانه دو میلیون و 830 هزار بشکه نفت تولید کرد که بسیار کمتر از تولید روزانه سه میلیون و 600 هزار بشکهای این کشور در سال 2011 میلادی و قبل از تحریمهای بینالمللی علیه تهران است.
وزیر نفت ایران در پاسخ به این پرسش که موضع ایران در قبال گفتوگوهای اوپک چیست نیز اظهار کرد: ما باید با دیگر اعضا گفتوگو و درباره نحوه روبهرو شدن با این وضع تبادل نظر کنیم مهمترین مساله برای همه ما اتحاد و همبستگی در اوپک است.
زنگنه همچنین خاطرنشان کرد: کشورهای خارج از اوپک باید برای کمک به متعادل کردن بازار با توجه به کاهش اخیر قیمتهای نفت مشارکت کنند.
وی افزود: در این شرایط معتقدم باید مشارکت تولیدکنندگان خارج از اوپک را برای مدیریت بازار داشته باشیم.
این در حالی است که علی النعیمی وزیر نفت عربستان سهشنبه هفته جاری با مقامات نفتی بلندپایه روسیه، مکزیک و ونزوئلا درباره وضع کنونی بازار مذاکره کرد، اما طرفین درخصوص کاهش تولید و برای افزایش قیمتها به توافق نرسیدند. روسیه پیشنهاد کرده آماده همکاری با اوپک برای جلوگیری از کاهش قیمت نفت است که به اقتصاد این کشور لطمه زده است.
زنگنه در پاسخ به این پرسش که چقدر احتمال میدهد اوپک تولید خود را کاهش دهد، گفت: اکنون نمیتوانم درباره آمار و ارقام صحبت کنم ما باید با همکاران خود گفتوگو کنیم. آنچه مشخص است این که اوپک هرگز مسئولیت خود را برای تنظیم درآمد اعضای خود فراموش نمیکند و تحت شرایط سخت نشان داده که میتواند مشکلات را با خرد خود مدیریت کند.وی خاطرنشان کرد: ما نباید بدون توافق تصمیم بگیریم و باید موافقت تمام اعضای اوپک را برای رسیدن به تصمیمگیری داشته باشیم. اوپک بلوغ، اتحاد و همبستگی برای هر گونه تصمیم جهت بالا بردن منافع تولیدکنندگان و اعضای خود را دارند.
زنگنه گفت: نمیتوانم درباره مقدار افزایش قیمت نفت صحبت کنم، اما هماکنون میتوان گفت که تقریبا هیچ یک از تولیدکنندگان این شرایط را مطلوب نمیدانند.
وی افزود: ایران و دیگر کارشناسان بازار معتقدند که بازار اکنون با مازاد عرضه مواجه است و در سال 2015 نیز این وضعیت ادامه خواهد داشت.زنگنه گفت: سال آینده ما با مازاد عرضه بیشتری مواجه خواهیم شد.
جنگ بر سر سهم بازار
در همین حال رویترز در گزارشی به نقل از وزیر نفت ایران، اعلام کرد: اعضای اوپک در مقابل عرضه بیش از حد نفت به بازار باید اتحاد داشته باشند، و تولیدکنندگان غیر عضو اوپک نیز باید در هرگونه تصمیم برای کاهش تولید مشارکت کنند. طبق گزارش این پایگاه خبری، هم اکنون بر اساس برآوردهای مطرح شده، اوپک در نظر دارد سقف تولید نفت خود را که، سال ٢٠١١ روزانه ٣٠ میلیون بشکه نفت تعیین شد، رعایت کند. این بدان معناست که این سازمان فوری باید روزانه ٣٠٠ هزار بشکه از مازاد عرضه خود بکاهد.وزیر نفت ایران همچنین با اشاره به افزایش تولید نفت خارج از اوپک، آغاز جنگ برخی از کشورهای عضو اوپک بر سر سهم بازار را سرزنش کرد.
بیژن زنگنه تصریح کرد که برخی از اعضای اوپک معتقدند اکنون وقت آن است که از سهم بازار خود دفاع کنند.وی اشاره کرد که در شرایط کنونی تولید نفت کشورهای غیرعضو اوپک بالا رفته است و ایران قصد دفاع از سهم بازار را ندارد.
روسیه: تصمیم اوپک قابل پیشبینی نیست
از سوی دیگر، خبرگزاری تاس روسیه دیروزبه نقل از الکسی الوکایف وزیر توسعه اقتصادی روسیه اعلام کرد: کشورهای عضو اوپک در مورد کاهش قیمت نفت نظرات متفاوتی دارند و تصمیم این سازمان در نشست امروز قابل پیشبینی نیست.
به گزارش ایرنا و به نقل از از خبرگزاری یادشده، وی افزود: انتظار ندارم اوپک در نشست 166، تصمیمی با موافقت اکثریت قریب به اتفاق اعضا اتخاذ کند.وی ادامه داد: در میان کشورهای عضو اوپک اتفاق نظر وجود ندارد.قیمت جهانی نفت در شش ماه گذشته تقریبا 30 درصد کاهش یافته است و بازیگران بازار نفت میگویند اگر کشورهای اوپک در اتخاذ تصمیم کاهش چشمگیر قیمت نفت ناکام بمانند، قیمت نفت به 60 دلار در هر بشکه کاهش مییابد.براساس اطلاعات تائید نشده، روسیه آماده است به کشورهای اوپک، کاهش تولید به میزان 15 میلیون تن در سال را پیشنهاد کند.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد