بیمه پایه از سال آینده اجباری می‌شود

البته هنوز هم ده‌ها هزار شهروند ایرانی، برای بیمه شدن اقدام نکرده‌اند. دلیلش هم می‌تواند خیلی چیزها باشد؛ یکی از دلایل می‌تواند این باشد که هنوز هم خیلی‌ها اصلا نمی‌دانند که می‌توانند به صورت رایگان، دفترچه بیمه سلامت دریافت کنند یا این‌که عده‌ای از مردم هم آنچنان خدمات این دفترچه‌های بیمه پایه را پایین می‌دانند که اصلا رغبتی برای دریافت دفترچه بیمه پایه ندارند.

حالا خبرهای تازه حاکی است که از سال آینده، تحت پوشش قرار گرفتن بیمه پایه همگانی اجباری می‌شود؛ یعنی مردم از سوی دولت موظف می‌شوند که تحت پوشش بیمه پایه قرار بگیرند و دیگر کسی در کشور باقی نمی‌ماند که بدون بیمه پایه باشد.

عبدالرحمان رستمیان، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در گفت‌وگو با جام‌جم، ضمن اعلام این خبر می‌گوید، طرحی در کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به‌تصویب رسیده است که براساس آن، بیمه پایه در سال 94 برای همه مردم اجباری می‌شود.

این نماینده مجلس تاکید می‌کند: این طرح اکنون در دست بررسی کمیسیون تلفیق مجلس نیز قرار گرفته است تا بودجه‌های اجرای آن تخصیص داده شود.

شبیه اجباری شدن بیمه شخص ثالث برای رانندگان، مثالی است که رستمیان برای جا انداختن این خبر استفاده می‌کند و معتقد است: داشتن بیمه پایه همگانی، یک روش مترقی در نظام‌های سلامت جهان است و از همین‌رو، اجباری شدن بیمه پایه در سال آینده نیز برای ارتقای نظام سلامت در کشور اجرایی خواهد شد.

البته به گفته رستمیان، در زمینه اجباری شدن بیمه پایه از سال آینده، مجلس دستورالعملی برای الزام مردم به تحت پوشش قرار گرفتن بیمه پایه تعیین نکرده است، اما دولت موظف به اجرای این کار است و بر همین اساس، دولت می‌تواند از سال آینده، دستورالعمل‌های موظفی را برای اجباری شدن بیمه همگانی تدوین کند.

به تعبیر دیگر، از آنجا که مجلس، دولت را موظف کرده که در سال آینده همه شهروندان کشور را تحت پوشش بیمه پایه سلامت قرار دهد و این پرونده را برای همیشه مختومه کند، بنابراین دولت هم می‌تواند با ابلاغ دستورالعمل‌های موظفی به مردم، آنها را به دریافت دفترچه بیمه رایگان ترغیب کند.

به‌طور مثال، محروم شدن از بخشی از خدمات عمومی دولت، می‌تواند تنبیهی برای افرادی باشد که علاقه‌ای به دریافت دفترچه بیمه پایه سلامت ندارند و درواقع با این کارشان، هم هزینه‌های نظام سلامت را افزایش می‌دهند و هم سلامت خود را به خطر می‌اندازند. البته همه این الزام‌ها منوط به این است که دولت بررسی کند و ببیند که با کدام روش کم‌هزینه ـ از منظر مالی و معنوی ـ می‌تواند افراد فاقد بیمه پایه را به گرفتن دفترچه بیمه سلامت در سال 94، موظف کند.

لزوم افزایش خدمات بیمه پایه

وقتی دولت و مردم مجبور باشند که بیمه پایه سلامت را پذیرا باشند، در نتیجه مردم هم انتظار دارند که خدمات بیمه پایه ارتقا پیدا کند؛ نه این‌که فقط یک دفترچه بیمه کم‌استفاده در بین مردم توزیع شود.

اما هم اکنون خدمات بیمه پایه، بسیاری از خدمات سلامت مثل دندانپزشکی، آزمایش و تصویربرداری‌های پزشکی را پوشش نمی‌دهد و البته دیگر خدمات سلامت را هم با محدودیت زیاد به مردم ارائه می‌دهد.

در صورتی که انتظار طبیعی این است که وقتی دریافت خدمتی دولتی به صورت یک فرآیند اجباری درمی‌آید، باید آن خدمت آن‌قدر ارزشمند و پربها باشد که مردم به طور خودخواسته به سمت آن کشیده شوند.

به بیان دیگر، افزایش خدمات بیمه پایه سلامت می‌تواند هم اتکا به خدمات بیمه‌های تکمیلی را کاهش دهد و هم مردم را به دریافت و استفاده از بیمه‌های پایه، علاقه‌مند کند و در آن صورت، به شکل خودکار دیگر نیاز به هیچ زور و اجباری برای پوشش بیمه‌ای مردم وجود نخواهد داشت.

صدور دفترچه بیمه اجباری برای نوزادان

فرض کنید همه جمعیت ایران از خدمات بیمه پایه سلامت برخوردار باشند، ولی اگر سازوکاری وجود نداشته باشد که افراد تازه متولد شده را تحت پوشش بیمه قرار دهد، در نتیجه هر سال با جمعیت قابل‌توجهی از نوزادان (سالانه حدود یک میلیون نوزاد در ایران متولد می‌شود) روبه‌رو خواهیم شد که تحت پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند.

در حقیقت، طرح بیمه همگانی برای مردم وقتی به‌طور موفق جواب می‌دهد که فرد جدیدی به جمعیت بیمه‌نشده‌ها اضافه نشود.

حالا بر همین اساس، معاون توسعه مدیریت و منابع سازمان بیمه سلامت ایران تاکید کرده است، می‌خواهیم به سمتی برویم که یکی از الزامات دریافت شناسنامه کودک، برخورداری از بیمه باشد.

پهبد پورشبانان به ایسنا توضیح داده است که باید والدین را برای دریافت دفترچه بیمه هنگام به دنیا آمدن فرزندشان ملزم کنیم.

درواقع، هدف این است به سمتی برویم که یکی از الزامات دریافت شناسنامه کودک، تائیدیه بیمه سلامت مبنی بر ثبت‌نامش در سامانه باشد. حتی به گفته این مقام مسئول، دولت در صدد است طرحی را تصویب و ابلاغ کند که براساس آن پوشش بیمه همگانی سلامت را اجباری کند و بر این اساس همان‌گونه که وقتی برای دریافت خدمتی از دولت باید کارت ملی ارائه داد، باید شماره‌ای وجود داشته باشد که نشان دهد فرد تحت پوشش بیمه است. این امر اکنون در دستور کار دولت قرار دارد تا برای خدمات اجتماعی مختلف نظیر ثبت‌نام در مدرسه و دریافت گذرنامه، برخورداری از کد بیمه‌ای نیز الزامی باشد.

ارائه خدمات بهداشتی و مراقبتی برای آحاد جامعه، استدلالی است که دولت برای اجباری شدن پوشش بیمه پایه همگانی عنوان کرده و حالا باید دید واکنش مردم نسبت به دریافت «خیری اجباری» در سال آینده چه خواهد بود؟

گروه جامعه / روزنامه جام جم