ترکیه و عربستان در حالی از آغاز فعالیتهای مشترک علیه نظام سوریه خبر دادهاند که تا پیش از این، در میان آنها اختلافاتی بود. این دو کشور پیش از این در مورد نقش برخی گروههای مخالف سوریه همچون اخوانالمسلمین با یکدیگر اختلاف نظر داشتند. در حالیکه ریاض این گروه را تهدیدی برای امنیت داخلی خود میداند، آنکارا بشدت از آن حمایت میکند. اما به نظر میرسد مقامات سعودی برای مقابله با افزایش قدرت ایران و ادامه جنگ نیابتی، با ترکها همراه شدهاند. برخی مقامات ترکیه که نخواستند نامشان فاش شود، میگویند انفعال سیاست خارجی آمریکا در منطقه یکی دیگر از دلایل نزدیکی ترکیه و عربستان بوده است.
به گزارش جامجم و به نقل از تودی زمان، جوشا لندیس، مدیر مرکز مطالعات خاورمیانه در دانشگاه اوکلاهاما در این زمینه گفت: کاملا مشخص است این روزها عربستان فعالیتهای خود را در سوریه علیه بشار اسد شدت بخشیده و آمریکاییها نیز با آن مخالفتی نمیکنند. وی افزود: شواهد نشان میدهد ملک سلمان، پادشاه عربستان مقابله با ایران را بر مخالفت با اخوان المسلمین ترجیح داده است.
گروههای تروریستی همچون جبهه النصره و احرار الشام تحت حمایت همین همکاری مشترک عربستان و ترکیه بود که توانستند پیشرفتهایی را در استان ادلب سوریه به دست آورند. مقامات ترکیه بر ارائه اطلاعات لجستیک و اطلاعاتی به این گروهها در سوریه اذعان کردهاند.
آغاز آموزش شورشیان در اردن
در این میان مقامات آمریکایی که جبهه النصره و احرار الشام را جزو گروههای تروریستی میدانند، مدعی هستند قصد دارند خود را از حضور و ایفای نقش در این ائتلافها دور کنند. اما شواهد موجود عکس این مطلب را نشان میدهد. موید این موضوع سخنان روز پنجشنبه اشتون کارتر، وزیر دفاع آمریکاست.
کارتر عصر روز پنجشنبه در جمع خبرنگاران از آغاز آموزش شورشیان سوریه در اردن توسط نیروهای آمریکایی برای مقابله با داعش خبر داد. اگرچه کارتر هدف از آموزش این نیروها را مقابله با داعش اعلام کرد، اما کارشناسان میگویند نیروهای مخالف سوری آموزشدیده توسط آمریکا احتمالا در نهایت مجبورند با نیروهای دولتی سوریه درگیر شوند.
این در حالی است که پنتاگون اذعان داشته هنوز مشخص نیست اگر این مخالفان به مقابله با نیروهای دولتی سوریه بپردازند از آنها حمایت میکند یا خیر. کارتر افزود: هنوز این مساله را مشخص نکردهایم، اما اذعان میکنیم در برخی از موارد مسئول حمایت از مخالفان سوری هستیم که آموزش دادهایم. کارتر با اشاره به اینکه آموزش این نیروها شامل یک گروه کوچک 90 نفره میشود، گفت ائتلاف، با انجام حملات هوایی از این نیروها حمایت میکند. کارتر در حالی از آغاز این آموزشها در روز پنجشنبه خبر داد که محمد مومنی، سخنگوی دولت اردن گفت، این روند از چند روز پیش در اردن آغاز شده است.
اردن در واقع یکی از چهار مرکز آموزشی این نیروهای شورشی است. عربستان، قطر و ترکیه دیگر کشورهایی هستند که میزبان این آموزشها خواهند بود. مقامات ترکیه در این زمینه گفتهاند تا اواخر این هفته کار آموزش این شورشیان در ترکیه آغاز میشود.
گفته میشود بیش از 3700 شورشی برای حضور در این آموزشها داوطلب شدهاند. مقامات آمریکایی پیشتر گفته بودند هر کدام از این دورههای آموزشی شامل 300 نیروی شورشی خواهد بود. 450 نفر از نیروهای ائتلاف مسئولیت آموزش این نیروها در 4 کشور مذکور را بر عهده دارند. گفته میشود حدود 350 نفر از این نیروها را آمریکاییها تشکیل میدهند.
این اقدامات پس از آن انجام شد که کنگره آمریکا سال گذشته قانونی برای تجهیز و آموزش مخالفان به اصطلاح میانهرو سوری را تصویب کرد که بر اساس آن قرار است با تخصیص 500 میلیون دلار، حدود 5000 نفر از این نیروها تا پایان سال 2016 آموزش ببینند.
منطقه حائل
از سوی دیگر، سخنان مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا در گفتوگو با روزنامه حریت ترکیه از برنامه بیشتر آمریکاییها برای حضور در جنگ سوریه حکایت دارد. دمپسی به این روزنامه گفت: طراحی ایجاد یک منطقه حایل احتمالی در سوریه با مشورت با ترکیه انجام شده است. وی در عین حال تصریح کرد، اجرای این طرح مشروط به عملکرد ترکیه در خصوص آموزش مخالفان سوریه است که محل اختلاف نظر آمریکا و ترکیه است.
ژنرال دمپسی افزود: مدتی است که برای این کار برنامهریزی کردهایم و نیروهای ما قادر به ایجاد منطقه حائل در سوریه بودهاند، اما این کار به یک تصمیم سیاسی از سوی دیگر کشورهای منطقه نیاز دارد. وی در ادامه گفت: این کار از نظر نظامی عملی است اما برای موفق بودن باید شرکای منطقهای را در کنار خود داشته باشیم.
حسین خلیلی / گروه بینالملل
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛