سیاست روز:اهداکننده عضو جان میدهد، دلال جان میگیرد!
همان قدر که اهدای اعضای بدن امری خداپسندانه و لذتبخش است؛ خرید و فروش و دلالی در این زمینه رقتبار بوده و مشمئزکننده است.
همان قدر که افراد با شنیدن زندگی بخشیدن افراد به یکدیگر و فداکاری به وجد میآیند از شنیدن قاچاق اعضا و یا دلالی در این زمینه به خشم آمده ناراحت میشوند. هرچند قاچاق اعضا در ایران وجد ندارد اما دلالی ...ای...کم و بیش وجود دارد. بر همین اساسی قوانین بینالمللی و وضعیت کشورهای پیشرو در این امر را بررسی کرده و قوانین داخلی را نیز مرور میکنیم.
خرید و فروش انسان برای بهرهکشی از اعضای بدن و کشتن افراد و یا بهرهکشیهای اقتصادی چیزی است که در همه نقاط دنیا منع شده و قوانین سختی برای مبارزه با آن وضع شده است اما چه میشود که این پدیده شوم رو به گسترش مینهد؟! و شغلی به نام دلال اعضای بدن رونق میگیرد؟ آیا قوانین در این زمینه ممانعت لازم را ایجاد کرده است؟!
قاچاق انسان پدیدهای است که در کشورهای در حال توسعه وجود دارد. خصوصا کشورهایی که دارای جمعیت بیشتر و فرهنگ پایینتری هستند بیشتر به این کار مبادرت میورزند اما در این بین کشورهای توسعه یافته نیز نقش موثری در انجام این فعالیت پست ایفا کرده و میتوان ادعا کرد که عامل اصلی گسترش این کار دخالت عواملی از کشورهای پیشرفته است.
با گسترش قاچاق انسان و درپی آن قاچاق اعضای بدن انسان، در جهان سازمانهای بینالمللی برای مبارزه با این پدیده شوم دست به کار شده و قوانینی وضع کردند. همچنین کشورها نیز در مبارزه با این اقدام قوانین سختی وضع کردند.
قاچاق انسان در جوامع بینالملل
پروتکل "جلوگیری، ممانعت و مجازات قاچاق انسان، به ویژه زنان و کودکان مکمل «کنوانسیون ملل متحد علیه جرایم سازمانیافته بینالمللی در ماده ۳، بند الف، قاچاق انسان را اینگونه تعریف کرده است که اصطلاح «قاچاق انسان» به هرگونه استخدام، انتقال، دست به دست نمودن، پناه دادن و پذیرفتن اشخاص به وسیله تهدید یا با استفاده از زور یا انواع دیگر اجبار، فریب، تقلب، اغوا، سوءاستفاده از قدرت به صورت رضامندانه یا با دادن یا گرفتن پول یا کسب منفعت، برای جلب رضایت شخصی که روی شخص دیگر نفوذ وکنترل دارد، اطلاق میشود. البته به شرطی که به هدف استثمار و سودجویی صورت گرفته باشد.
پروتکل مذکور توضیح داده که استخدام، انتقال، دست به دست کردن، اسکان یا تحویل گرفتن کودک به منظور استثمار «قاچاق انسان» گفته میشود.
قاچاق اتباع بیگانه در کشور
در کشور ما به دلیل منطقه خاص جغرافیایی و همچنین جنگزده بودن کشورهای همسایه رفت و آمدهای اتباع بیگانه آن هم بدون مدارک شناسایی و گذرنامه بسیار رواج یافته است، همین مساله باعث شده که افرادی از این بیهویتی استفاده و دست به قاچاق اتباع بیگانه زنند. چند ماه قبل ماموران نیروی انتظامی فردی را دستگیر کردند که به صراحت به این کار اعتراف کرده و گفته بود که اتباع غیرقانونی را به صورت قاچاق به یکی از کشورهای همسایه میفروخته تا اعضای آنها را مورد استفاده قرار دهند. همین موضوع باعث شد که در هشداری جدی نیروی انتظامی به افرادی که کمک میکنند تا اتباع بیگانه در کشور تردد کرده و به مرزها داخل شوند جریمه و حبسهای طویلالمدتی را نوید دهد.
اما همه دلایلی که در جهان پدیده قاچاق انسان و اعضای بدن رواج یافته به این موضوع خلاصه نمیشود.
انواع قاچاق اعضا
برخی از قاچاقها با رضایت فرد و یا گول زدن او توسط افراد جانی اتفاق میافتد به طور کل انگیزه قاچاق و علل تن دادن قربانیان به این عمل در تحقیق کمیسیون اروپا در بلژیک، ایتالیا و هلند نیاز به پول برای رفع نیازهای نخستین، پول برای خانواده، کار، پول برای داشتن زندگی شیکتر، ماجراجویی، آینده بهتر، آدمربایی، اعتیاد، یافتن شرایط بهتر با کار کردن به عنوان یک روسپی و بیثباتی سیاسی درکشور خود بیان شده است.
در عین حال بیماریهایی که موجب از کار افتادن یکی از اعضای بدن میشوند و فرد برای زنده ماندن نیاز به یافتن فردی برای پیوند عضو جدید است و انتظار طولانیمدت برای دریافت عضوی از اعضای بدن از طرف بیماران ثروتمند یک نیازمند پیوند عضوی سالم بودند، یکی از مهمترین دلایل رونق تجارت اعضای بدن انسان در شرایط کنونی است. اما به این دلیل که در اغلب کشورهای جهان، خرید و فروش اعضای بدن انسان ممنوع اعلام شده است.
البته که بازار دلالی و خرید فروش به طور غیرقانونی شکل گرفت و قاچاقچیان اعضای بدن، آن را سازماندهی کردند اما متاسفانه این بازار در جهان در حال توسعه یافتن است. قاچاق اعضای بدن شیوههای خاص خود را دارد. اول اینکه جنایتکاران به متقاعد کردن افراد به فروش اعضای بدن خود در برابر مبلغ ناچیزی پول پرداخته و سعی میکنند با رضایت فرد دست به این کار زنند. اما در روش دوم قاچاقچیان پس از مرگ افراد و پایان مراسم تدفین، اقدام به خارج کردن جسد از قبر کرده و برخی از اعضا و بافتهای بدن وی را جدا میکنند. این اعضا و بافتها برای پیوند فروخته نمیشوند، بلکه هدف ازفروش آنها تحقیقات علمی و سایر مقاصد تجاری است. روش آخر که وحشیانهترین روش است اینگونه برنامهریزی میشود که باندهای جنایتکار با ربودن اشخاص به ویژه کودکان، آنان را بیهوش کرده و اعضای بدنشان را درحالیکه زنده هستند، ازبدنهایشان جدا میکنند و به فروش میرسانند.
قانون قاچاق انسان در کشور
براساس اعلام پلیس امنیت ملی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، قاچاق انسان به صورت یک شغل و رویه در کشورهای دیگرانجام میشود و آنچنان در ایران سابقه ندارد، اما خروج زنان و دختران جوان بصورت غیرقانونی به کشورهای حاشیه خلیجفارس از جمله دبی و امارات وفروش آنان به شیوخ عرب مسبوق به سابقه است. ایران بیشتر به عنوان یک کشور ترانزیت اشخاصی است که از کشورهای شرقی مانند پاکستان و افغانستان به کشورهای اروپایی قاچاق میشوند. قاچاقچیان این افراد را از مرزهای خراسان و سیستان وارد و پس از مسیر طولانی از مرزهای غرب و استان آذربایجان غربی خارج میکنند.
ایران از جمله کشورهایی است که خیلی زود از اوایل سده بیستم با پیوستن به اسناد بینالمللی موجود علیه قاچاق زنان، قوانینی داخلی را برای مبارزه با آن به تصویب رساند، جمهوری اسلامی ایران اسناد ۱۹۲۱، ۱۹۱۰، ۱۹۰۴ و ۱۹۳۳ را در زمینه مبارزه با قاچاق انسان امضا کرد و همگام با آنها قوانینی داخلی را نیز به تصویب رساند.
پیش از انقلاب اسلامی مجازات تعیین شده برای مبارزه با این پدیده یعنی ۶ ماه تا ۳ سال زندان بسیار نامتناسب و کمترازحد لازم بود اما این قوانین بعد از انقلاب به شیوه اسلامی تعیین شد. پس از انقلاب اسلامی نخستین گام در سال ۱۳۸۱ برداشته شد و قانون حمایت از کودکان و نوجوانان به تصویب رسید. به موجب ماده ۳ این قانون: «هرگونه خرید و فروش ، بهرهکشی و به کارگیری کودکان به منظور ارتکاب اعمال خلاف، از قبیل قاچاق ممنوع و مرتکب حسب مورد، علاوه بر جبران خسارت وارده به شش ماه تا یک سال زندان یا به جزای نقدی از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال محکوم خواهد شد.
قانونگذار در سال ۱۳۸۳ با تصویب قانون مبارزه باقاچاق انسان خلا قانونی در این زمینه را برطرف کرد. ماده ۱ این قانون به تعریف قاچاق اختصاص یافت و ماده ۲ نیز اعمال در حکم قاچاق را بر شمرد. مطابق این قانون، قاچاق انسان عبارت است از عبور دادن فرد از مرزهای کشور، تحویل گرفتن، انتقال دادن، مخفی کردن یا فراهم ساختن موجبات اختفای وی پس از عبور از مرز با اجبار، اکراه، تهدید، فریب، سوءاستفاده از قدرت یا موقعیت خود یا سوءاستفاده از وضعیت بزه دیده به قصد بهرهکشی جنسی، برداشت اعضا، بردگی و ازدواج وی، که طبق ماده ۳ همین قانون چنانچه عمل مرتکب قاچاق انسان از مصادیق مندرج در قانون مجازات اسلامی باشد مطابق مجازاتهای مقرر در قانون یاد شده و در غیر این صورت به حبس از ۲ تا ۱۰ سال و پرداخت جزای نقدی معادل دو برابر وجوه یا اموال حاصله از بزه محکوم خواهد شد. همچنین با توجه به اطلاق بند ۵ ماده ۵ قانون تشکیل دادگاههای عمومی و انقلاب که رسیدگی به جرایم قاچاق را درصلاحیت دادگاه انقلاب دانسته است دادگاه انقلاب صلاحیت رسیدگی به جرم قاچاق انسان را دارد.
اعدام قاچاقچیان در چین
کشورهای دیگر نیز در زمینه مبارزه با قاچاق انسان قوانین سختگیرانهای را اجرا میکنند. اما چین به تازگی قرار است قانون سختتری را برای اعدام این افراد مصوب کند. بر همین اساس رسانههای دولتی چین اعلام کردند براساس پیشنویس قانونی که بوسیله مجمع ارشد قانونگذاری این کشور تحت بررسی است قاچاقچیان اعضا با مجازات مرگ مواجه خواهند شد.
خبرگزاری دولتی شینهوا اعلام کرد افرادی که در «برداشت اجباری اعضای بدن، اهدا یا اجباری اعضا یا برداشت اعضا از افراد کمسن» محکوم شناخته شوند، با مجازاتهای مشابه با جرم قتل روبهرو میشوند، که از ۱۰ سال حبس تا اعدام را در بر میگیرد. پیش از این افراد ی که به خاطر برداشتن اجباری اعضای بدن محکوم میشدند، متهم به عملیات تجاری غیرقانونی بودند چراکه هیچ مجازات خاصی در قانون کیفری چین برای این جرم تعیین نشده بود.
تقاضا برای پیوند اعضا در کشور ۱.۳ میلیارد نفری چین بسیار بیشتر از عرضه اعضا است و به این ترتیب راه برای فروش غیرقانونی اعضا گشوده میشود. در گذشته دولت به بازرسی بیمارستانها نپرداخته است که عمل جراحی پیوند غیرقانونی را در مقابل دریافت ۱۰۰۰۰۰ یوآن (۱۵۲۰۰ دلار) انجا م دادهاند. اما قاچاق اعضا تنها به چین و کشورهای آسیاسی اختصاص نداشته و بسیاری از کشورهای پیشرفته و غربی نیز در این زمینه فعال هستند، قدمت فعالیت این کشورها در زمینه قاچاق انسان به حدی است که باند مافیای آنها ریشهای بوده و در اغلب مسئولیتها هم نفوذ کرده است.
در جمهوری اسلامی ایران خوشبختانه به شکل مرسوم در جهانی قاچاق اعضا صورت نمیگیرد فقط به دلیل مشکلات بیماران نیازند به پیوند و تعداد کم متوفیان قابل استفاده از اعضایشان کم و بیش شغلی به نام دلالی شکل گرفته؛ دلالها با جمعآوری آگهی افرادی که حاضر به فروش کلیه و یا قسمتی از بدنشان برای تامین مخارج زندگی هستند، کرده و با شناسیایی نیازمندان اقدام به فروش آن عضو میکنند هر چند که سعی میکنند این کار را خیرخواهانه جلوه دهند اما کارشان غیرقابل توجیه بوده و بارها و بارها دیده شده با این افراد در صورت شناسایی برخوردهای قانونی در خور توجهی صورت گرفته است.
سیاست روز
-ترکیه یک شریک خسته کننده است
-حق مسکن کارگران دوباره معوق شد
-اهدا کننده عضو جان می دهد دلال جان می گیرد
خراسان
2- هزار هکتار از اراضی بنیاد علوی در گلستان به مردم واگذار شد
-جنگهای نیابتی استراتژی جدید استکبار
-توس وجایزه فردوسی جهانی میشوند
-هشدار 200دانشمند جهان
کیهان
-دفاع از مظلومان در مقابل ظالمان با همه توان
-سرگردانی 6 هزار مسلمان از بیم قتل عام
-شیوخ عرب آمریکا نروند کجا بروند؟!
-محمد مرسی به اعدام محکوم شد
جام جم
-پایان نامه فروشی از جرم پنهان تا شغل عیان
-فهرست تیم ملی برای مقدماتی جام جهانی
-مقابل جاهلیت مدرن می ایستیم
-بازتاب رفتار ناپسند در آینه طنز
شرق
-رئیس جمهوری:نکند دیگران راست بگویند ما دروغ
-کابل و تهران موتور هم گرایی منطقه ای باشند
-صندلی لرزان وزارت در آموزش و پرورش
-دروغ بزرگ را چه کسی در تبریز گفت ؟
دنیای اقتصاد
-هدف استکبار ایجاد جنگ های نیابتی است
-پایان پرابهام لیگ برتر
-تغییر گرایش سهامداران
-بازتنظیم بازار زمین
شهروند
-خلیج فارس ناامن برای همه ناامن خواهد بود
-مشکلات اجتماعی، بیماری مزمن شده اند
-چه کسی به تبریزی ها اطلاعات غلط داد ؟
-مهر تایید بر عملکرد هلال احمر
رسالت
-برای هر سناریویی در مذاکرات هسته ای آماده ایم
-آغاز ثبت نام عتبات دانشگاهیان از اواخر خرداد
-آمریکا عامل شکل گیری جاهلیت مدرن
-نگاهی به فیلم محمد رسول الله (ص)
وطن امروز
-آل سعود بدتر از مشرکان مکه
-خیابان ها در اشغال چینی ها
-مورد عجیب ورزشگاه تبریز!
-سریال نقض آتش بس
ابرار
-وزیرخارجه عربستان:رایزنی هایمان با آمریکا تا زمان دستیابی به توافق هسته ای با ایران ادامه خواهد داشت
-رهبر انقلاب:آمریکا صلاحیت اظهار نظر درباره امنیت خلیج فارس را ندارد
-ادامه نگارش پیش نویس توافق هسته ای جاری در وین
-محمد مرسی به اعدام محکوم شد
آرمان
-هوشیارانه باید با جاهلیت مدرن مقابله کرد
-تغییر در پاستور حتمی است
-کاغذ پاره ها اقتصاد را فشل کرد
-روحانی موتور خاموش را روشن کرد
اسرار
-نفوذ خودروسازان چینی در بازار ایران به مرحله هشدار رسید
-رهبر معظم انقلاب:خلیج فارس ناامن برای همه ناامن خواهد بود
-سلطانی فر: درآمد گردشگری تا افق 1404 معادل نفت خواهد بود
-مرسی به اعدام محکوم شد
اعتماد
-رهبر انقلاب در دیدار با مسئولان نظام :خلیج فارس ناامن برای همه ناامن خواهد بود
-توافق هسته ای عربستان را به سوی ایران می کشاند
-نامزدهای پیاده شدن از قطار روحانی
امتیاز
-مدیرعامل بانک سپه خبر داد: جلسه بانک ها برای توافق درباره سود کوتاه مدت
-سایت های دانلود فیلم زیر ذره بین پلیس
-علت آمار بالای افراد سیگاری در کشور
-قهرمانی با طعم شایعه !
امین
-روحانی:نمی توانیم ادعای مسلمانی کنیم اما بر سر همسایه ها موشک بریزیم
-پیشواز از سفر رئیس جمهور به تبریز با طرح مطالبات فراوان
-نمی توانیم ادعای مسلمانی کنیم اما بر سر همسایه ها موشک بریزیم
-آقای اوباما این نامه را قبل از کمپ دیوید بخوانید
ایران
-رهبر معظم انقلاب:ایران مقابل تروریسم و حامی مظلومان است
-قهرمانی پرماجرای طلایی ها اصفهان
-سراب اقامت و خرید ملک در ترکیه
-معرفی برترین های نمایشگاه کتاب
حمایت
-وام 60 میلیونی مسکن روی میز شورای پول و اعتبار
-خلیج فارس ناامن برای همه ناامن خواهد بود
-دادستان کل کشور:آل سعود باید جوابگوی جنایات خود باشد
-نشست روسای قوای سه گانه در دفتر رئیس جمهور
راه مردم
-خط و نشان دلارهای دولتی برای واردات کالاهای لوکس
-خلیج فارس ناامن، برای همه ناامن خواهد بود
-کلاهبرداری از 117 نفر به بهانه اشتغال
-دولت با بازار مسکن چه خواهد کرد؟
رویش ملت
-بیسوادان بالای 50 سال از برخی امکانات دولت محروم می شوند
-خطر بازگشت افراط گرایان عرب
-مرسی به اعدام محکوم شد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد