ریچارد مورفی: اعراب نگران کاهش حمایت آمریکا هستند

البته ناگفته نماند آمریکا از توافق هسته‌ای ایران نیز به عنوان حربه‌ای برای افزایش فروش تسلیحات به کشورهای عربی استفاده می‌کند.

برای اطلاع دقیق از مواضع اعراب درخصوص توافق هسته‌ای ایران، با ریچارد دبلیو مورفی، سفیر پیشین آمریکا در عربستان به گفت‌وگو نشستیم.

ریچارد مورفی، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی است با ده‌ها سال کار در خاورمیانه و کشورهای عربی، وی در سال‌های جنگ ایران و عراق سفیر آمریکا در عربستان سعودی و بعد معاون وزیر خارجه در امور خاورمیانه بود.

سفیر پیشین آمریکا در عربستان در گفت‌وگو با جام‌جم آنلاین ضمن برشمردن دلایل مخالفت اعراب با توافق هسته‌ای ایران، بهبود روابط تهران ـ ریاض را در آینده نزدیک غیرممکن دانست.

همان‌طور که می‌دانید ایران و کشورهای 1+5 پس از مدت‌ها گفت‌وگو توانستند برای حل موضوع هسته‌ای ایران به یک جمع‌بندی برسند؛ هرچند این جمع‌بندی با استقبال اغلب کشورهای جهان مواجه شده، اما تعداد معدودی از کشورها از جمله عربستان با این توافق مخالف هستند. شما دلیل مخالفت اعراب با این توافق را چه می‌دانید؟

معتقدم دو دلیل اصلی برای مخالفت اعراب با توافق 1+5 با ایران وجود دارد؛ نخست آن که اعراب، ایران را به عنوان یک رقیب تصور می‌کنند که برچیده شدن تحریم‌های موجود علیه آن موجب خواهد شد تهران با در اختیار داشتن منابع مالی مناسب، رقابت خود را با اعراب شدت بخشد. دوم، اعرابی که رابطه سیاسی نزدیک با آمریکا دارند و در مواجهه با تهدیدهای خارجی به حمایت‌های ایالات متحده متکی هستند، نگرانند آمریکا در سال‌های آینده به دنبال عادی‌سازی روابط خود با ایران باشد و به این ترتیب اعراب به حاشیه رانده شوند یا آن که حداقل حمایت آمریکا از آنها کاهش بیابد.

آیا این توافق تاثیری در معادلات خاورمیانه خواهد داشت؟ و این که آیا این توافق می‌تواند عاملی برای نزدیکی بیشتر اعراب و اسرائیل شود؟

گمان می‌کنم اعراب در کوتاه‌مدت براساس سوءظن‌های قبلی خود به ایران با این توافق برخورد کنند و بر همین اساس در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار کاهش اختلافات ایران و اعراب را داشت.

و اما در مورد این که آیا این توافق می‌تواند به نزدیکی بیشتر اعراب با اسرائیل منجر شود یا نه، باید بگویم ممکن است این اتفاق بیفتد، تکرار می‌کنم ممکن است.

این توافق به مبادلات محتاطانه اطلاعات از طریق کانال‌های امنیتی و اطلاعاتی منجر شده و آنها درخصوص جزئیات موضوعاتی که درباره آنها نگرانی‌های مشترک دارند، از قبیل تحرکات ایران با یکدیگر رایزنی می‌کنند. با وجود این تردید دارم این توافق به این امر منجر شود که در آینده نزدیک ما شاهد همکاری اعراب با اسرائیل در پروژه‌های سیاسی یا اقتصادی باشیم.

همان‌طور که می‌دانید اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل، چند روز قبل جمع‌بندی مذاکرات هسته‌ای با ایران را به رسمیت شناختند. آیا اقدام این دو نهاد تاثیری بر بازبینی توافق در کنگره آمریکا و تصمیم‌گیری قانونگذاران آمریکایی در مورد آن دارد؟

تائید این توافق توسط اتحادیه اروپا و تصویب قطعنامه از سوی شورای امنیت موجب کاهش انتقاد جمهوریخواهان یا کاهش حق کنگره برای بازبینی این توافق و دقیق شدن در جزئیات آن نمی‌شود. در این میان برخی نمایندگان بدون این که جزئیات این توافق را دیده باشند، می‌گویند با آن مخالف هستند. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت و به موجب مصوبه شورای امنیت این موضوع بیشتر به چشم می‌خورد، آن است که قانونگذاران آمریکایی نسبت به این که قدرت تصمیم‌گیری آنها توسط قدرت‌های خارجی تحت تاثیر قرار بگیرد، مخالف هستند، اما با تمام این موارد رئیس‌جمهور اوباما اکنون به اندازه کافی رای دموکرات‌ها و جمهوریخواهان را دارد که نخواهد از حق وتوی خود در مورد توافق هسته‌ای ایران استفاده کند.

آیا نتایج مذاکرات، تاثیری بر انتخابات ریاست جمهوری سال آینده آمریکا دارد یا آن که آیا این نتایج، کمکی به دموکرات‌ها برای پیروزی در انتخابات آینده می‌کند؟

سیاست خارجی از موضوعات اصلی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا محسوب نمی‌شود. توافق هسته‌ای با ایران می‌تواند از سوی برخی نامزدها مورد استفاده قرار بگیرد، اما به اعتقاد من، در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موضوعات داخلی از اهمیت بیشتری برخوردار است. با وجود این اسرائیل منتقد اصلی این توافق است و نامزدهایی را که از این توافق حمایت کنند، به چالش می‌کشد.

به موضع رژیم صهیونیستی اشاره کردید، به نظر شما رویکرد آینده این رژیم در قبال تهران با توجه به توافق هسته‌ای چگونه خواهد بود؟

اسرائیل با دقت اظهارات مقامات و همچنین تحرکات ایران را دنبال خواهد کرد و هرگونه تخطی احتمالی تهران از متن توافق را جار خواهد زد. با توجه به این توافق، تل‌آویو به دنبال افزایش دریافت کمک‌های نظامی از آمریکا با هدف افزایش توان نظامی خود خواهد بود. در کل من فکر می‌کنم در سال‌های آینده، ایران اقدامی را در جهت زیر پاگذاشتن توافق انجام ندهد و همچنین شک دارم که اسرائیل به استفاده از گزینه نظامی علیه ایران روی بیاورد.