به گفته کارشناسان اما چنین صادراتی از نظر رقم و حجم مطلوب نبوده و در صورت حمایت دولت، صنعت مبلمان میتواند از ظرفیتهای داخلی خود بهترین استفاده را کرده و از نظر کمی و کیفی پیشرفت کند.
این در حالی است که صنعت مبلمان به گونهای منعکسکننده فرهنگ و هنر دیرینه قدمت ایران زمین نیز به حساب میآید. زیرا انواع و اقسام نشانههای ملی و هنرهای دستی بستر مناسبی برای نمایش در مبلمان دارد. به عنوان مثال در تاج، اطراف و دسته بیشتر مبلمان، هنر مختلف ایرانی جای نمود یافتن مییابد؛ از هنر خراطی گرفته تا منبتکاری.
این چنین است که صنعت مبلمان یک هنر صنعت به شمار میآید که حمایت از آن به گونهای حمایت از فرهنگ ایرانی و در حلقه بعد حمایت از سبک زندگی ایرانی ـ اسلامی است. به همین علت کارشناسان بر حمایت از این صنعت و هرچه بارورتر شدن آن و همزمان ممنوعیت یا کاهش قابل توجه واردات مبلمان از خارج و محدود کردن خودنمایی برندهای مختلف بیگانه در بازار مبلمان ایران، تاکید ویژه دارند.
نمایشگاهی برای حمایت از واردات؟
همه ساله نمایشگاههای مختلفی با عنوان مبلمان منزل و همچنین مبلمان اداری و صنایع وابسته در نمایشگاه بینالمللی تهران برگزار میشود. 9 تا 12 مرداد نیز نمایشگاه بینالمللی تهران میزبان عرضهکنندگان مبلمان در قالب نمایشگاه «مبلکس» ـ مبلمان منزل ـ بود. اما نگاهی به کلیت آن نشان میداد نمایشگاه بستری برای تبلیغ و عرضه انواع مدلهای غیرایرانی مبلمان وهمچنین مصنوعات خارجی بود. حتی برای برخی محصولات خارجی 20 درصد تخفیف در نظر گرفته شده بود تا برندهای خارجی بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
نمایشگاه به سه دسته مبلمان راحتی و مدرن، کلاسیک و مبلمان کودک تقسیم شده بود. دسته راحتی و مدرن از ظاهر مبلمانهایش پیدا بود که برای قشر متوسط جامعه در نظر گرفته شده، اما دو بخش دیگر تنها خانوارهای پولدار را به خود میدید. مبلمانهایی با قیمت صد میلیون تومان و طرحهای غیرایرانی که در فرهنگ ایران زمین جایی ندارد. اما گذشته از محتوای عرضه شده در این نمایشگاه، بحث اصلی اینجاست که ایران با وجود ظرفیتهای فراوان در بخش صنعت مبلمان و همچنین توانایی صادرات بالا چرا باید به واردات این کالا آن هم به صورت گسترده متوسل شود و برخی محصولات خارجی بیکیفیت با چربزبانیهای فروشنده به دست خریدار برسد؟
چراهای بیپاسخ
چرا باید هر روز شاهد تعطیلیهای فراوان در صنعت داخلی مبلمان باشیم و به واردات و مصرف کالای خارجی تن بدهیم که در اثر آن کارگر داخلی بیکار شده و ارزش افزوده برای کشور دیگر ایجاد شود؟ چرا باید مبلمان ایرانی که دارای بهترین نقش و نگار است به حاشیه برود و هیچ کشوری آن را نشناسد؟ چرا باید مبلمان ایرانی با نام خارجی در بسیاری از فروشگاهها به فروش برسد؟ و کلی چرای دیگر.
مدیر یکی از فروشگاههای شرکتکننده در نمایشگاه در این مورد به خبرنگار جامجم گفت: از آنجا که مردم نسبت به تولید داخلی اعتماد ندارند و علاقه زیادی به مصرف محصولات خارجی نشان میدهند بیشتر محصولاتی که توسط فروشندگان ارائه میشود با این عنوان است که مبل دارای کلاف روس بوده یا منبت آن در ایتالیا انجام شده در حالی که همان مبلمان ممکن است در یکی از کارگاههای خیابان دلاوران و یافتآباد تهیه شده باشد.
وی افزود: ایران یکی از کشورهایی است که در بخش مبلمان و منبت حرف اول را در جهان میزند که اگر بخواهم نمونه آن را بیان کنیم، شهر اصفهان رقیبی در این حوزه ندارد.
مدیر یک فروشگاه دیگر در نمایشگاه با بیان این موضوع که نمایشگاه برای همه اقشار جامعه برگزار میشود و بیشتر محصولات لوکس برای صادرات در نظر گرفته شده است، به جامجم گفت: در کنار سالنهای مبلمان لوکس، مبلمان ارزانقیمت و راحتی را هم عرضه میکنیم و باید پاسخگوی همه نیاز جامعه باشیم.
اما یکی از غرفهداران بر این عقیده بود که نمایشگاه تنها با رویکرد تجملات برگزار شده است. وی افزود: میگویند این نمایشگاه با هدف افزایش توان صادراتی برگزار شده، اما وقتی بیشتر محصولات عرضه شده خارجی است، کدام توان صادراتی را میخواهیم افزایش دهیم؟! اینها که همهاش وارداتی است!
مخالف تمام قد واردات هستیم
دراین باره عبدالحسین طوسی، رئیس اتحادیه صنف درودگران و مبلسازان تهران در گفتوگو با جامجم اظهار کرد: ما مخالف صددرصدی و تمام قد واردات مبلمان هستیم و صنعت مبلمان داخلی دارای ظرفیتهای خالی زیادی است که این خلأ هر روز بیشتر میشود.
وی افزود: در چند سال اخیر کارخانههای زیادی تعطیل شدند و اکنون صنعت مبلمان به یک صنعت ورشکسته تبدیل شده است. مهمترین دلیل ورشکستگی این صنف ورود کالای قاچاق به بازار است که کمر تولیدکننده را شکسته است.
طوسی اضافه کرد: صنعت مبلمان داخلی اکنون با 30 درصد ظرفیت واقعی مشغول به کار است، با این حال برخی تولیدکنندگان متعهد به تولیدات خود ادامه میدهند و صادرات را در برنامه خود گنجاندهاند.
رئیس اتحادیه صنف درودگران و مبلسازان تهران گفت: اکنون مبلمان ایرانی به کشورهای ترکیه، اندونزی، مالزی، ایتالیا، روسیه، قطر و عمان صادر میشود، اما در برخی موارد شاهد هستیم که از برخی از این کشورها واردات غیرقانونی انجام میشود. تا زمانی که کالای قاچاق در اقتصاد کشور رونق داشته باشد همه صنایع در خانه مینشینند و پول خود را در بانک میگذارند و 20 درصد سود دریافت میکنند.
وی تصریح کرد: اکنون دانشجویان دانشگاه علمی- کاربردی که در این حوزه تحصیل میکنند بعد از دریافت مدرک دعوت به کار خواهند شد تا این صنعت با دانش روز فعالیت خود را ادامه دهد. البته این موضوع مشروط بر این است که رکود و قاچاق از اقتصاد کشور کم شود. وی با اشاره به بالا بودن تعرفه واردات مبلمان از مبادی قانونی گفت: در گذشته واردات مبلمان در گروه 10 قرار داشت که واردات آن ممنوع بود، اما اکنون فکر میکنم به ردیف 9 انتقال یافته و حدود 50 درصد تعرفه واردات برای مبلمان آماده دریافت میشود. البته این تعرفه برای صنایع مبلمان کمتر است و حدود 20 درصد دریافت میشود.
مبلمان کودک
استفاده از مبلمان کودک چند سالی است وارد سبک زندگی ایرانی و خانوادهها شده است. اما بیشتر مبلمانی که اکنون برای کودکان عرضه میشود؛ حال چه تولید داخل وکپی باشد وچه وارداتی، با مدلهای غیر ایرانی عجین شده است. درست است کودکان امروزی علاقه دارند مستقل بخوابند و دارای کمد و تخت جداگانه باشند، اما محصولاتی که در بازار عرضه میشود با رویکرد فرهنگی- ایرانی و سبک زندگی تفاوت دارد.
این محصولات دارای شخصیتهای کارتونی معروف غربی مانند بن تن، مرد عنکبوتی، سوپرمن، ماشینها و... هستند که ضرورتی برای حضور آنها در بازار نیست و باید برای این کار یک فرهنگسازی گسترده صورت بگیرد. اما والدین برای این که بتوانند این نیاز غیرایرانی اما ایجادشده را برطرف کنند، باید هزینه چند صد هزار تومانی یا چند میلیون تومانی بپردازند.
راحت، اما گرانقیمت
عرضه محصولات خاص همیشه مخاطب خاص دارد. مبلمان چنددهمیلیون تومانی هم همیشه مخاطبهای خاصی دارند که البته تعداد آنها زیاد نیست. به این دلیل که مبلمان خاص همراه میز ناهارخوری حداقل فضایی حدود 50 متر نیاز دارد اما بیشتر آپارتمانهای کلانشهرها به 40 متر تقلیل یافته و تنها پولداران میتوانند از این وسایل استفاده کنند. شکل ظاهری این مبلمان با شکل عموم آن تفاوت فراوانی دارد و سایز بیشتر آنها بسیار بزرگ است و از رنگ، منبت، نجاری و رویهکوبی خاصی تبعیت میکند. لوکسها در نمایشگاه مبلکس از 50 میلیون تومان شروع میشدند و تا 130 میلیون تومان نیز میرسید.
در این میان تختخوابهای لوکسی بودند که سرویس کامل آن حدود 45 میلیون تومان برای خریدار آب میخورد. این محصولات که دراندازه بزرگ طراحی شده بودند، باید در یک فضای حداقل 40 متری اتاق خواب قرار میگرفتند تا خود را نشان دهند. خرده وسایل این تختخوابها شامل میز آرایش، صندلی استراحت، کمد لباس و تاج بلند و سلطنتی آن بود.
قیمت برخی انواع مبلمان در نمایشگاه
قیمت برخی انواع سرویس خواب در نمایشگاه
محمدحسین علیاکبری
اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد