آیین‌های ایرانی روی صحنه نمایش

این جشنواره که اکنون به هفدهمین دوره از برگزاری خود رسیده، روز گذشته فعالیت خود را در تهران و چند شهر دیگر به صورت رسمی آغاز کرد تا با اجرای 48 نمایش در بخش‌های صحنه‌ای، 37 برنامه در بخش‌های خیابانی و کودک و نوجوان و حضور 30 سخنران در بخش همایش در آخرین ماه تابستان لحظات متفاوتی را برایمان رقم بزند.

به گزارش جام‌جم، جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی در حالی روز گذشته فعالیت خود را آغاز کرد که در این دوره شاهد اتفاقات خوبی هستیم، جوانان بخش صحنه‌ای جشنواره را به دست گرفته و آیین‌های استان‌های مختلف کشورمان را در قالب نمایش‌هایی روی صحنه می‌برند.

بخش سمینار تا عصر سه‌شنبه سوم شهریور ادامه پیدا می‌کند و بخش‌های صحنه‌ای، خیابانی و کودک و نوجوان این جشنواره از چهارم تا دهم شهریور برپا خواهد بود. بخش صحنه‌ای جشنواره در سالن‌های مجموعه تئاترشهر، تماشاخانه سنگلج، تالار هنر، خانه نمایش، تالار حافظ و تالار محراب خواهد بود و برنامه‌های بخش کودک و نوجوان و خیابانی هم در محوطه تئاترشهر و برج میلاد برگزار خواهد شد.

نخستین بخش این جشنواره، بخش سمینار است که از روز گذشته فعالیت خود را آغاز کرده است. به گفته حمیدرضا اردلان که مسئولیت دبیری این بخش را به‌عهده دارد، ده پژوهشگر از کشورهای هندوستان، بلژیک، لهستان، اندونزی، اتریش و فنلاند به ایران آمده‌اند و کشور لهستان و اتریش کارگاه آموزشی را هم در تهران برگزار خواهند کرد.

او سخنانش را با جملاتی درباره اهمیت این جشنواره به پایان رسانده و اظهار کرد: جامعه‌ای که آیین ندارد، معرفت و حیات اجتماعی هم ندارد. به این معنی که اگر این آیین‌ها نباشند، ما نمی‌توانیم اندوه و خوشحالی‌هایمان را با هم تقسیم کنیم. پس اگر کشوری آیین‌مدار نباشد، هویت اجتماعی خودش را از دست خواهد داد.

صحنه در دست جوان‌ها

جذاب‌ترین بخش جشنواره‌های تئاتری طبیعتا اجراهای صحنه‌ای است که مخاطبان بسیاری را به خود جلب می‌کند. خبر خوش مسئولان هفدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی هم به همین بخش مربوط می‌شود محمدحسین ناصربخت، قائم‌مقام دبیر جشنواره، جشنواره این دوره را جوان ارزیابی کرده و در این باره گفت: امسال در بخش صحنه‌ای، جشنواره بسیار جوانی را داریم و بسیار خوشحالیم از این که نسل جوان به سمت بازسازی آیین‌های نمایشی نقاط مختلف کشور رفته و آنها را زنده می‌کند.

او افزود: در این دوره 1070 هنرمند در بخش‌های مختلف مشارکت دارند، در این دوره گامی را برداشته‌ایم که همیشه جزو آرزوهایمان بوده است؛ ما آرزو داشتیم جشنواره ملی شود و سراسر ایران درگیر آن شود که خوشبختانه امسال در این راه قدم‌هایی برداشته‌ایم. بر همین اساس، قرار است در کاشان نیز جشنواره برگزار شود و برنامه‌ریزی‌ها به شکلی انجام شد تا بخشی از کارگاه‌ها و سمینارهای بخش بین‌الملل را نیز در منطقه اروند داشته باشیم.همچنین برخی از نمایش‌ها بعد از جشنواره در آبادان و خرمشهر اجرا خواهند شد. ناصر بخت یادآور شد: در این دوره شش عنوان کتاب چاپ کرده‌ایم و در کنار آنها اسنادی ارائه می‌شود که برای اولین بار است در تاریخ نمایش‌های ایرانی به چاپ می‌رسد.

او در پایان سخنانش گفت: این جشنواره تنها جایی است که نمایش آیینی می‌تواند در آن نفس بکشد، در واقع این جشنواره جای بنیاد، پژوهشکده و محل اجرای مستمر آثار نمایشی را پر می‌کند. امیدوارم دیگر نهادهای مربوط هم احساس مسئولیت بیشتری در قبال حفظ این نمایش‌ها داشته و ما را در این امر یاری کنند.

مراقب تئاتر ایرانی باشیم

حسین مسافرآستانه / کارگردان تئاتر : جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی نقش بسیار مهمی در نمایش‌های ایرانی دارد، تا جایی که می‌توان گفت فقط در این جشنواره است که می‌توان نشانه‌هایی از تئاتر ایرانی را شاهد بود، اما متاسفانه با وجود اهمیت زیادی که این جشنواره دارد، کارکرد و تاثیرش چندان وارد بطن و متن جامعه نشده است. شاید بتوان دلیل این موضوع را در مستمر نبودن فعالیت‌های این گونه نمایشی دانست.

تئاتر آیینی و سنتی نیاز به پیوستگی فعالیت دارد، اگر این پیوستگی را از آن بگیریم و به دلیل به روز نبودن و کهنگی که در گذر زمان داشته آن را کنار بگذاریم، در آینده تئاتر کشورمان هیچ نشانه و رنگ و بویی از ایرانی‌ بودن در کارها نخواهیم داشت. ما باید از تئاتر سنتی در تولید آثار مدرن هم بهره‌برداری کنیم و هرگز آن را به فراموشی نسپاریم.

زینب مرتضایی‌فرد - فرهنگ و هنر