زندگی به سبک نظم و ترتیب

این در حالی است که برخی افراد از این نکته مهم غافل هستند که داشتن نظم و ترتیب‌ در کارها و سر و سامان‌دادن به محیط اطرافشان تا چه حد می‌تواند به آنان در صرفه‌جویی وقت و انرژی کمک‌کنند و این توانایی را به آنان می‌دهد تا نظارت بیشتری بر کارهایشان داشته باشند. ما با منظم شدن در زندگی می‌توانیم ساماندهی و اولویت‌بندی کنیم و انرژی لازم را به دست آوریم، در ضمن هرگاه نوبت به برقراری تعادل بین کارهای خانه و شغل‌تان می‌شود رمز موفقیت در سر و سامان دادن به کارها، توانایی اولویت‌بندی و فهرست‌بندی کردن کارها و دور ریختن چیزهایی است که فقط ما را سردرگم می‌کند.‌ نکته حائزاهمیت این که نظم آموزی فرآیندی است که شروع آن از دوران کودکی شکل می‌گیرد، بر این اساس والدینی که در انجام کارهایشان نظم و ترتیب ندارند، نمی‌توانند انتظار داشته باشند فرزندشان در انجام کارها فردی منظم باشد.‌

دکتر فهیمه رضایی، روان‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان در این باره می‌گوید: ما می‌توانیم برای فرزندان‌مان الگوی نظم و ترتیب باشیم و به همین منظور از راهکارهای ساده‌ای هم می‌توان استفاده کرد، مثلا می‌توانیم با صراحت و به آرامی از فرزندمان بخواهیم که ریخت و پاش‌هایش را جمع کند، در مرتب کردن اتاقش او را همراهی کنیم، بعد از این‌که فرزندمان اتاق و اسباب‌بازی‌هایش را جمع کرد او را تشویق کنیم و گاهی هم برای او جایزه‌ای را در نظر بگیریم؛ چراکه همین تشویق‌های کوچک می‌تواند به عنوان انگیزه‌ای برای او باشد که از همان دوران کودکی منظم بودن را یاد بگیرد و آن را به صورت یک عادت در آنان درآوریم. به اعتقاد این روان‌شناس، منظم‌بودن اکتسابی است و والدین می‌توانند در زمینه تربیت فرزندان‌شان این مساله را مدنظر داشته باشند.

ترس از نظم و ترتیب

برخی افراد علاوه بر این‌که تمایلی برای منظم شدن و سر و سامان دادن ندارند، احساس ترس هم می‌کنند؛ یعنی عواملی وجود دارد که می‌تواند باعث ترس از منظم بودن شود. اودیت پولار در کتاب خود «چگونه منظم شویم» به بررسی ترس‌هایی که مانع می‌شود فرد نتواند منظم و مرتب باشد، می‌پردازد.

ترس از دست دادن: آیا تا به حال برایتان اتفاق افتاده چیزی را دور انداخته باشید و فکرش را هم نمی‌کردید بعدا به آن احتیاج پیدا کنید. تقریبا همه ما این تجربه را داشته‌ایم که چیزی را دور انداخته‌ایم در حالی که بعدا به آن احتیاج پیدا کرده‌ایم. با ید تصمیم بگیرید که آیا چیزی آن‌قدر ارزش دارد که زمان، انرژی و هزینه‌ای را صرف نگهداری آن کنید در غیر این صورت آن را دور بیندازید، بازیابی کنید یا اگر ممکن بود بفروشید. لازم نیست از امروز تا زمان بازنشستگی‌تان هر چیزی را که فکر می‌کنید روزی به آن احتیاج دارید پیش خود نگه‌ دارید. همین حالا تصمیم بگیرید فضای کاری و زندگی‌تان را با حذف کردن چیزی‌های اضافه و زائد مرتب کنید.

ترس از انعطاف‌ناپذیری در کار: وقتی درباره یک فرد منظم می‌اندیشید چه تصویری در ذهن‌تان ایجاد می‌شود؟ آیا دیدی مثبت به این قضیه دارید یا نگران این هستید که منظم بودن شما را فردی خشک و غیرمنعطف نشان دهد؟ مطمئن باشید که پیدا کردن چیزی به سرعت و با حداقل نگرانی و با اطمینان به این‌که آن همان جایی خواهد بود که دنبال آن می‌گردید، شما را به فردی سختگیر و مقرراتی تبدیل نمی‌کند.

ترس از دست دادن ابتکار: آیا منظم بودن کنترل بیشتر و مدیریت موفق زمان از خودجوشی و ابتکار شما کم می‌کند؟ خیر شما بایستی درجه‌ای از نظم و کنترل داشته باشید تا بتوانید ابتکار را در خود پرورش دهید. بدون نظم، خودجوشی عملا در هم ریختگی و آشفتگی است. منظم بودن آزادی بیشتر به خود، دادن و داشتن کنترل بیشتر بر جنبه قابل مدیریت زندگی‌تان است.

نظم از خانه شروع می‌شود

اصل اساسی در منظم بودن، آموزش است، اما این آموزش فقط به شکل تئوری و بر مبنای توصیه و سفارش انجام نمی‌شود، بلکه نیازمند نهادینه شدن است.

خانواده گروه اولیه جامعه را تشکیل می‌دهد، بر این اساس این نهاد می‌تواند اصلی‌ترین نقش را در ترویج و پایه‌گذاری نظم و ترتیب در جامعه بر عهده داشته باشد. دکتر طیبه میرزا اسکندری، پژوهشگر حوزه زنان و خانواده با تاکید بر این اصل معتقد است: خانه مهم‌ترین مکان برای پایه‌ریزی نهادینه‌کردن اصول تربیتی است، علاوه بر این مادران نقش مهم‌تری در این زمینه نسبت به پدران دارند که وقتی پای زنان شاغل به میان می‌آید، اغلب هماهنگی بین مسئولیت‌های شغلی و مسئولیت‌های خانواده دچار مشکل می‌شود.‌ این جامعه‌شناس با اشاره به این موضوع که در فرهنگ و عرف ما نقش نظم‌بخشی به خانواده برای مادر تعریف شده است، ادامه می‌دهد: خانواده نه فقط برای نظم فیزیکی در محیط خانه بلکه برای نظم معنوی یعنی پرورش اندیشه، تربیت اصول مهم زندگی، تعریف بنیان‌های اجتماعی مورد نیاز و هر چه که جامع از خانواده می‌خواهد، نقش اساسی دارد.‌ به گفته میزرا اسکندی با آموزش زنان جامعه در همه زمینه‌ها ازجمله توجه به اصول نظم و ترتیب در زندگی، می‌توان چنین ملزوماتی را از ابتدا در محیط خانواده نهادینه کرد.

معصومه اسدی

جام‌جم