تلویزیون باعث محبوبیتم بوده است

فرجاد بازی در تئاتر را از سال 1354 و بازی در سینما را از سال 1361 با فیلم «بازداشتگاه» به کارگردانی کوپال مشکوه آغاز کرد. وی پدر مارال و مونا فرجاد از بازیگران جوان و موفق سینما و تلویزیون است. از عمده کارهای کارنامه بازیگری فرجاد می‌توان به: «دستنوشته‌ها»، «توهم»، «بر بال فرشتگان»، «جان‌سخت»، «حلقه‌های ازدواج»، نمایش‌های «مخمصه»،«25 شهریور»، «1361»، «دو محجوب»، «کبوتر با کبوتر باز با باز»، «آن شب که تورو زندانی بود»، «حلاج و سلاطین»،«بیا تا گل برافشانیم» و... اشاره کرد.

مدت‌هاست از شما اثر تازه‌ای ندیده‌ایم. این روزها مشغول چه کاری هستید؟

چند پیشنهاد کاری در تلویزیون و تئاتر دارم که مشغول مذاکره هستم. اواخر سال قبل در تئاتر «کابوس شب نیمه آذر» به کارگردانی علی کشوری در کنار بازیگرانی نظیر: بهرام ابراهیمی، الهام جعفرنژاد، پویا امینی و در ایام اربعین امسال در نمایش «خورشید کاروان» نقش یک راهب مسیحی را بازی کردم. نمایشی که هر سال اجرا می‌شود و ساختارش مبتنی بر تعزیه و مرثیه‌خوانی است و هر ساله با استقبال خوب مردم مواجه می‌شود و امسال هم در برج میلاد سالن با ظرفیت کامل مواجه بود. در هر صورت تئاتر جزو دغدغه‌های مهم در بازیگری است.

به چه دلیل در این سال‌ها کمتر به بازیگران باسابقه برای کار پیشنهاد می‌شود؟

نمی‌شود دلیل خاصی را برای چنین وضعیتی بیان کرد. در دنیای نویسندگی فیلمنامه با مشکل بزرگی روبه‌رو هستیم و اغلب فیلمنامه‌ها به دو سه شخصیت دختر و پسر جوان که قهرمان اصلی هستند منحصر شده است. در حالی که در سریال‌های مطرح آن‌ور آبی اغلب شخصیت‌های اصلی آدم‌های میانسال و پابه سن گذاشته‌اند. آدم‌هایی که رفتار پخته‌ای دارند و درام را به وجود می‌آورند. متاسفانه با بروز چنین روندی در عرصه بازیگری ما شاهد حضور تکراری یکسری بازیگر خاص هستیم که دیگر برای مخاطب هم دیدنشان در سینما و تلویزیون جذابیت ندارد. معتقدم فضای کار در دهه 60 و 70 حرفه‌ای و درست‌تر بود و در دهه‌های 60 و 70 اغلب افرادی که در سینما و تلویزیون کار می‌کردند با عشق و علاقه و بدون توجه زیاد به مادیات و عقد قراردادهای بالای مالی به سینما و تلویزیون نگاه می‌کردند و دنبال مادیات صرف نبودند،‌ اما امروزه ما شاهد تغییر رویه هستیم و مادیات نقش مهمی در روابط اجتماعی دارد و نگاه آرمانگرایانه نسل ما کمرنگ شده است. حالا کارگردان به تنهایی برای انتخاب بازیگران تصمیم نمی‌گیرد و برخی از دوستان دستیار کارگردان پیش آمده که چون دلشان نمی‌خواسته بازیگری در کار مربوطه حضور داشته باشد، به کارگردان و تهیه‌کننده می‌گویند با فلانی تماس گرفتیم و مسافرت خارج بود. این مسائل وجود دارد، شنیده‌ام که در برخی از فیلم‌ها از بازیگر برای گرفتن نقش پول هم دریافت می‌شود. به هر حال با این شرایط به یاد جمله بزرگی افتادم که معتقد بود باید در کنار بازیگری شغل دیگری داشته باشیم تا بتوانیم هم نقش‌های بهتری بازی کنیم و هم از نبود پیشنهادات کاری دچار مشکل نشویم. الان خیلی از جوان‌های با استعداد وجود دارند که با سختی در رشته‌های هنری تحصیل می‌کنند، اما نمی‌توانند بازار کار داشته باشند. من نگران این هستم که خدای ناکرده این دوستان جوان وقتی این شرایط را ببینند دچار لغزش‌هایی بشوند و این زنگ خطر بزرگی برای مدیران فرهنگی است.

به نظر شما بازی در سریال‌های تلویزیونی چقدر می‌تواند باعث شهرت و محبوبیت یک بازیگر شود؟

تلویــزیون رســانه فراگیری است که در اقصی نقاط کشور مخاطب دارد. خیلی از بازیگران ستاره سینما که تجربه بازی در سریال‌های تلویزیونی ندارند، نزد مردم کوچه و خیابان معروفیت و محبوبیت کمتری نسبت به خیلی از بازیگران تلویزیونی دارند. اگر مرا مردم می‌شناسند، بیشتر به خاطر سریال‌هایی است که در این سه دهه بازی کرده‌ام. شما در صحنه تئاتر حداقل در یک اجرا با صد یا دویست مخاطب روبه‌رو هستید و این با جمعیت 70 میلیونی کشور که مخاطب مجموعه‌های تلویزیونی هستند، رقم کمی به شمار می‌رود.

به بازی در کدام سریالی که تا به حال بازی کرده‌اید علاقه بیشتری دارید؟

یادم می‌آید زمانی که در سریال باغ گیلاس بازی کردم و سریال از تلویزیون پخش شد مردم کوچه و خیابان مرا بیشتر با نام عزیز شخصیتی که در این سریال بازی کردم می‌شناختند. دکتری که برای خدمت به رزمندگان به جبهه رفته بود و بر اثر حمله دشمن و انفجار خمپاره یک دستش را از دست داده بود و به افتخار جانبازی نایل شده بود و خودم هم این نقشم را خیلی دوست دارم و به آن افتخار می‌کنم.

در فیلم هویت ابراهیم حاتمی‌کیا که فضای دفاع مقدسی داشت، حضور موفقی داشتید و بعد از 30 سال در تئاتر در یک کار دفاع مقدسی بازی کردید. ژانر دفاع مقدس جزو دغدغه‌هایتان است؟

بله، همان طوری که اشاره کردم به حضور و بازی در کارهایی با مضمون دفاع مقدس و تاریخ انقلاب علاقه خاصی دارم. فیلم هویت بارها از رسانه ملی پخش شده است هر کسی که وطنش را دوست دارد دغدغه دوران دفاع مقدس را دارد. عزیزانی در طول هشت سال جانشان را برای دفاع از کشور در طبق اخلاص گذاشتند. این عملشان برایم محترم و ارزشمند است و وظیفه خود دانستم که در حوزه تصویر و تئاتر در جهت نشان دادن ابعاد مختلف عمل این بزرگان کاری انجام بدهم.

خاطره‌ای از سریال‌هایی که بازی کردید دارید؟

من در سریال عیاران به کارگردانی کاظم بلوچی نقش نوجوانی را بازی می‌کردم و استاد عبدالله اسکندری با گریم فوق‌العاده موفقش به من کمک کرد تا بتوانم در سن سی و چند سالگی نقش یک جوان 20 ساله را بازی کنم. روزی در حین پخش سریال برای کاری به حوالی میدان فردوسی رفته بودم. آقایی جلو آمد و گفت خجالت نمی‌کشی این نقش را بازی کردی؟ من با تعجب گفتم چرا باید خجالت بکشم. مرد عصبانی جواب داد در این سریال مبتنی بر اصول مرام و مروت و جوانمردی این چه نقشی است که بازی کرده‌ای. من پرسیدم بد بازی کرده‌ام؟ پاسخ داد نه، اتفاقا نقش یک جوان را خوب بازی کردی، اما تو باید نقش یک پهلوون را بازی کنی. ما از شما توقع این نقش‌ها را نداریم و من توضیح دادم که بازیگر باید بتواند هر نقشی را بازی کند و با توضیح من مقداری قانع شد. در هر صورت من همیشه تلاش کرده‌ام نقش‌های خوب و متفاوت بازی کنم و مردم هم از من راضی باشند.

مونا و مارال دختران شما که سال‌ها بازیگرند چقدر در قبول پیشنهادات کاریشان با شما مشورت می‌کنند؟

ببینید با من به‌خصوص در دورانی که تازه‌وارد حیطه بازیگری شده بودند تماس می‌گرفتند و می‌گفتند در فیلم یا سریال فلان کارگردان فلان نقش برای بازی پیشنهاد شده و از من می‌خواستند نظرم را بیان کنم و با من مشورت می‌کردند. حالا هم خوشبختانه بازیگران با تجربه‌ای شده‌اند و می‌توانند درست تصمیم بگیرند و البته من در کنارشان هستم و هر کمکی از دستم برآید دریغ نمی‌کنم.

از ابتدا با بازیگر شدن دخترانتان موافق بودید؟

در ابتدا چون مشکلات، چالش‌ها و سختی‌های این کار را می‌دانستم علاقه‌مند به ورود دخترانم به‌صورت حرفه‌ای به بازیگری نبودم، زیرا اگر واقعا دنبال کسب درآمد بالا یا امنیت شغلی و... باشید بازیگری گزینه مناسبی نیست و از طرفی خودم در بازیگری با مسائل زیادی مواجه بودم و نمی‌خواستم دخترانم درگیر این مسائل بشوند، اما با دیدن اشتیاق آنها تصمیم نهایی را به عهده خودشان گذاشتم و از آنها خواستم در عین حال در رشته‌های دیگری تحصیل کنند. دخترانم از کودکی در فضای بازیگری بزرگ شده‌اند و محیط سینما، تلویزیون و تئاتر را می‌شناسند. یادم می‌آید مونا در سن دو سالگی‌اش موقعی که من برای تلویزیون سریالی می‌ساختم که مرجانه گلچین در آن بازی می‌کرد، نقش یک کودک دو ساله را بازی کرد. در آن دوران پیدا کردن کودک برای بازی در این سن و سال سخت بود و خانمم پیشنهاد داد که از مونا استفاده کنم. بنابراین دخترانم از موقعی که خودشان را شناختند با این فضا آشنا بودند.

هونام حقانی