در اقتصادمقاومتی ـ بهعنوان اقتصادی که در پی تأمین استقلال اقتصادی کشور با تکیه بر صادرات است ـ یکی از نقاط عطفی که میتواند مسیر استقلال کشور ما را در آینده تضمین کند، حوزه نرمافزار و سختافزار است. فراموش نکنیم که در اوج تحریمها، تنها موردی که تحریم نشد پذیرش دانشجویان نخبه ما در دانشگاههای آمریکا بود. بهگونهای که حتی ما در مسابقات ماشینهای خورشیدی 2014 آمریکا توانستیم حضور پیدا کنیم. این نشان میدهد اگر ما دانشی داشته باشیم ـ بویژه وقتی از دانشهای نوین و سطح بالا برخوردار باشیم ـ تحریم نمیشویم و دانش ما مشتری خواهد داشت. در دنیای سرمایهداری و بنگاههای بزرگ، همه به دنبال منافع اقتصادی هستند تا برتری در عرصههای مختلف را از آن خود و منافع لازم را کسب کنند. آن برتری هم چیزی نیست جز نوآوری در حوزههای مختلف دانش.
ما با برخورداری از نسل جوان و مستعد کشورمان، در صورت توجه، تمرکز و تلفیق تخصیص استراتژیک با جرات استراتژیک و تبعیض استراتژیک، قطعا میتوانیم منافع عظیمی را از آن کشور کنیم. حتی اگر امروز با کمبود بودجه در حوزههای مختلف مواجه باشیم، باید روی این حوزهها سرمایهگذاری کنیم. تخصیص بودجههای ما باید استراتژیک باشد تا مزیت رقابت، سودآوری پایدار، بهرهوری و رشد در عرصههای مشخصی را برای ما بهدنبال آورد. اگر منابع را در این بخش متمرکز کنیم موفقیت ما تضمینی است.
هندوستان سالانه 100 میلیارد دلار از محل عرضه نرمافزار کسب درآمد میکند و ما میلیاردها دلار هزینه واردات نرمافزار میکنیم، در حالی که نه فقط توان تأمین نیاز کشور را داریم، بلکه میتوانیم نرمافزار طراحی کرده و صادرات خود را رونق دهیم. بیشک اگر در این بخش سرمایهگذاری و تمرکز کنیم موفقیت ما حتمی است.
اگر دانشگاهها در بخش طراحی نرمافزارهای کاربردی اقدام جدی و عملی انجام دهند و معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری که در سالهای اخیر گامهای مثبت و موثری برداشته است در این بخش نیز با قدرت بیشتری وارد شود و تخصیص منابع بیشتری در این بخش صورت گیرد ـ ولو با تبعیض استراتژیک ـ به این ترتیب منابع ارزی خود را در حوزهای سرمایهگذاری کردهایم که مولد است و استقلال اقتصادی ما را در میان مدت و بلندمدت تضمین میکند. ما با این کار میتوانیم حتی برخی کشورها را به تولیدات خود وابسته کنیم. راهاندازی شهرکهای تولیدات محصولات فناورانه و نرمافزاری نظیر آنچه در بنگلور هند، سنگاپور، کره جنوبی یا «سیلیکون ولی» در آمریکا میبینیم، میتواند در آینده در ایران ما نیز راهاندازی شود.
هدف این کشورها از راهاندازی این شهرکها این است که روی تفکر خلاق در چنین حوزههای سرمایهگذاری کنند تا در آینده از منافع آن به سود اقتصاد و کشور خود بهرهبرداری کنند. اینجانب سالها پیش پیشنهاد ساخت شهرک مکاترونیک و آیتی را مطرح کرده بودم. چنین شهری شاید ساختار فیزیکی چندان بزرگی نداشته باشد، اما روح حاکم بر آن حمایت جدی از جوانان نخبه و خلاق است.
آنچه مسلم است دنیای آینده، دنیای خلاقیت و نوآوری است و ما این شایستگی را داریم تا با تمرکز در این حوزهها گامهای مثبت و عملیاتی در تحقق اهداف اقتصادی مقاومتی از بعد اقدام و عمل در حوزه طراحی نرمافزار برداریم.
دکتر مرتضی موسیخانی
رئیس دانشگاه آزاد اسلامی قزوین بنیانگذار و رئیس کمیته ملی ربوکاپ ایران
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد