سیل، حرمت آثار تاریخی را نگه داشت

خوشبختانه آن‌گونه که دکتر خسرو نشان، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان می‌گوید در جریان سیل اخیر آثار تاریخی این استان هیچ آسیب ندیده‌اند.

حتی او می‌گوید به‌تازگی گزارشی به‌دست ما رسیده که بر اثر این آب‌شست‌ها، تأسیساتی یافت شده که گمان می‌رود تاریخی باشد و قرار است بررسی‌های باستان‌شناختی در این زمینه صورت گیرد و اهمیت این آثار ارزیابی شود. گفت‌وگو ما با او را درباره حواشی میراثی سیل اخیر استان خوزستان در ادامه می‌خوانید.

سیل اخیر خوزستان خسارات زیادی به بار آورده است. آیا آثار و محوطه‌های تاریخی دزفول، شوش، شوشتر و... در این حادثه آسیب دیده‌اند؟

ما در نخستین لحظاتی که متوجه جمع شدن حجم عظیمی از آب پشت سدهای خوزستان و جاری شدن آن در رودخانه کرخه شدیم، نگرانی عمده‌ای داشتیم که این حجم بی‌سابقه آب آسیب جدی به بناها و محوطه‌های باستانی وارد کند. ولی اکنون می‌توانم به صراحت بگویم که خوشبختانه هیچ آسیب جدی متوجه هیچ‌یک از بناهای ما نبوده است.

یعنی بناهای جهانی مانند زیگورات چغازنبیل یا محوطه هفت‌تپه نزدیک شهرستان دزفول ‌آسیبی ندیدند؟

این آثار مطلقا در معرض سیل نبودند و خوشبختانه گزندی به هیچ‌کدام از این آثار وارد نشده است. تنها آثاری که حاشیه رودخانه دز قرار دارند در این حادثه با تهدید روبه‌رو شدند. از جمله دو اثر در شهرستان دزفول که دچار آسیب جزئی شده‌‌اند؛ نخست پل ساسانی دزفول که یکی از زیرستون‌های آن خراب شده که با مرمت‌های عادی قابل جبران است. همچنین آسیب‌های آبی که در اطراف رودخانه دز قرار داشتند، به زیر آب رفتند و به‌دلیل فروکش نکردن آب ما هنوز نتوانستیم میزان آسیب به این آثار را بررسی کنیم. البته پیش‌بینی می‌کنیم که این آثار نیز دچار آسیب جدی نشده باشند.

برنامه‌ای برای جبران همین آسیب‌های جزئی در آینده نزدیک در دستور کار دارید؟

دکتر محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی که اهل دزفول هم هستند و مهندس غلامرضا میثاقیان، مدیرکل اداره حفظ و احیا بناها و محوطه‌های این سازمان نیز در چند روز اخیر از بناها و محوطه‌های تاریخی بازدید کردند و از نزدیک در جریان امور قرار گرفتند. در این بازدید‌ها دکتر طالبیان قول دادند منابع مالی برای مرمت آثار دچار آسیب را در اختیار اداره‌کل میراث فرهنگی خوزستان قرار دهند تا به سرعت این کار انجام شود.

یکی از نکاتی که در همان روزهای اولیه مطرح می‌شد این بود که پل ساسانی در جریان سیل تخریب نشده ولی پلی که در سال‌های اخیر و با دانش امروزی ساخته
شده، در برابر سیل مقاومت نکرده است. آیا چنین چیزی صحت دارد؟

در همان روزهای نخست، شایع شد یکی از پل‌های دزفول جدید آسیب‌دیده و ویران شده است. اما در واقع این پل، پلی شناور بود که می‌توان گفت تاریخ مصرف آن نیز گذشته بود و باید برچیده می‌شد.

در مسیر رودخانه در شهر دزفول، غارهای دستکندی وجود دارد که به‌عنوان جاذبه‌های گردشگری این شهر از آن نام می‌برند. وضعیت این غارها به چه صورت است؟

در دزفول اصطلاحا به این غارها «کت» گفته می‌شود که چندان جنبه تاریخی ندارند و برخی از آنها در دوره جدید به‌وسیله انسان‌ها ایجاد شده است. این آثار ارزش میراثی چندانی ندارد و ما نگرانی از این بابت نداریم.

کمیل انتظاری