در همین گزارش، باز هم با ذکر دلایلی اشاره شد که فیلم «فروشنده» با وجود امتیازاتی که دارد و نام فیلمساز پرافتخاری چون اصغر فرهادی را یدک میکشد، گزینه خوبی برای معرفی به اسکار نخواهد بود. گزارش مذکور بازتاب در رسانهها و فضای مجازی داشت و عدهای از این که این رویکرد و دلایل را برنمیتابیدند، درصدد مقابله و مخالفت با فیلمی ارزشی مثل «ایستاده در غبار» پرداختند و بیچون و چرا و ندیده از فیلم «فروشنده» در این زمینه حمایت کردند و اتفاقا مدعی بودند چطور فیلم ندیده برای اسکار مناسب نیست. این درحالی بود که این فیلم پیشتر در اکرانی ویژه برای برخی اهالی رسانه و سینما به نمایش درآمد و دلایل و چرایی نامناسب بودن آن برای ارسال به اسکار، پیشتر عیان شده بود.
با این حال در همین چند روز که «فروشنده» در سینماهای کشور به نمایش درآمده و استارت خوبی هم در فروش زده است، بیش از پیش بر آن گزارش روزنامه جامجم صحه گذاشت و نشان داد که ارسال آن به اسکار به عنوان نماینده سینمای ایران، نه با معیارهای سینمای انقلابی ایران همخوانی دارد و نه در صورت ارسال و حتی نامزدی و جلوتر موفقیت، به لحاظ ارزشی و منطبق با سیاستها و استراتژی کشور، در حوزه فرهنگ و هنر امتیازی محسوب میشود.
«بادیگارد»؛ شایستهترین نماینده سینمای ایران
جواد شمقدری، رئیس سازمان سابق سینمایی دیدگاههای جالبی در این خصوص دارد و در گفتوگوی اختصاصی با جامجم، به نکتههایی اشاره کرده که پیش از آن جایی منعکس نشده بود.
این کارگردان سینما و رئیس سابق سازمان سینمایی گفت: اگر شما میخواهید اسکار بگیرید، چارهای ندارید که امور را در چارچوب آنها تعریف کنید. این اتفاقی بود که در دوره ما رخ داد، یعنی ما احساس کردیم عطشی وجود دارد و همه میخواهند بروند اسکار بگیرند. فکر میکنند اگر اسکار بگیرند به قله قاف و سیمرغ رسیدند، ما هم گفتیم خب بگذاریم این اتفاق بیفتد تا از آن قلهای که فکر میکنند دستنیافتنی است، عبور کنیم و بعد بنشینیم تکلیف خودمان را درخصوص خیلی از مسائل روشن کنیم. لذا تلاش شد درباره فیلمی که در مجموع اثری میانه است و نقاط مثبت و منفی یک اندازه دارد، این اتفاق بیفتد و احساس کردیم «جدایی نادر از سیمین» میتواند چنین ماموریتی را به عهده بگیرد. ضمن این که خود فیلم هم ظرفیتهایی پیدا کرد و فیلم را در آن طرف دیدند و سرجمع به نقطهای رسید که نامزد اسکار و نهایتا برنده هم شد.
شمقدری افزود: اما بعد از این که ما اسکار را گرفتیم، نیاز بود نگاهمان را به آن تغییر دهیم و بفهمیم اسکار، زمین بازی متفاوتی است و ضرورتی ندارد ما هر سال اسکار بگیریم. نیازی هم نداریم، میخواستیم اسکار بگیریم که گرفتیم. اگر توانستیم بازی دشمن را تغییر دهیم که خیلی خوب است، این کار را انجام دهیم. به نظرم ماموریتی که پس از گرفتن اسکار «جدایی نادر از سیمین» برای مدیران سینمایی کشور پیش میآید این است که بازی دشمن را تغییر دهیم. کاری که ما وارد آن عرصه شدیم و سال بعد اسکار را تحریم کردیم و شوکی ایجاد کردیم. چون آنها فکر میکردند کشوری که سال گذشته اسکار بهترین فیلم خارجی را گرفته، سال بعد باید با اشتیاق بیشتری بیاید، اما سال بعد اسکار را تحریم میکند. چرا؟ به خاطر فیلم ضدایرانی «آرگو» که برنده اسکار بهترین فیلم سال شد. در واقع این یک حرکت تاکتیکی بود که ما اسکار بگیریم، اما حرکت بعدی این نبود که ما دوباره به هر قیمتی دنبال اسکار گرفتن باشیم.
او افزود: «ایستاده در غبار» گزینه خوبی است، اما به نظرم بهتر از آن، فیلم «بادیگارد» ابراهیم حاتمیکیاست. «بادیگارد» بهترین فیلمی است که میتوانیم به عنوان نماینده سینمای ایران به اسکار بفرستیم؛ اثری با شاخصهای هالیوودی که هم با حرکت کلی نظام و انقلاب اسلامی همراه است و هم مساله روز یعنی داعش را مطرح میکند. اتفاقا باید فشار هم بیاوریم که آنجا فیلم را ببینند. وقتی ما فیلمی را میفرستیم باید کاری کنیم که حداقل صد نفر از اعضای آکادمی اسکار این اثر را تماشا کنند. این کاری شدنی است و دستاندرکاران باید زمینه را برای دیده شدن «بادیگارد» فراهم کنند. آنها باید کاری کنند، آکادمی اسکار فیلم «بادیگارد» را در جدول نمایش خود بگذارد. تا جایی که من خبر دارم، اینها یک سالن در نیویورک و یک سالن دیگر در لسآنجلس دارند. نماینده ما در نیویورک تلاش کند و ارتباط بگیرد. اتفاقا آن طرف هم این ارتباطات را میپسندد و این علاقهمندی را نشان میدهد. آقایان اعلام کنند ما فیلم «بادیگارد» را برای اسکار انتخاب کردهایم. یک نفر را مامور این کار کنند که فیلم «بادیگارد» را با یک شاخه گل در خانه برخی از این کارگردانها و تهیهکنندهها و سینماگرانی که اعضای آکادمی اسکار هستند، ببرد. مطمئنم اگر صد نفر از اعضای آکادمی اسکار فیلم «بادیگارد» را ببینند و به بخش ترورهای داعشی آن هم توجه کنند، این فیلم نامزد دریافت اسکار خواهد شد. تردید ندارم.
شمقدری در ادامه تاکید کرد: متاسفانه ما یک سری عوامل نفوذی در سینما داریم که در جهت عکس فعال میشوند که اعضای آکادمی، مبادا این فیلم را ببینید، مبادا به فیلم «بادیگارد» جایزه دهید. شناسایی این افراد هم کار سختی نیست. ما چند سال پیش فیلم «بدرود بغداد» را به عنوان نماینده ایران به اسکار فرستادیم، از خانه سینما با آکادمی اسکار ارتباط میگیرند که بخش خصوصی سینما ماییم و «بدرود بغداد» یک انتخاب دولتی است و مبادا آن را ببینید. در نهایت هم آنها فیلم را بایکوت کردند و نگذاشتند فیلم آنجا دیده شود. اگر از فعالیت این نفوذیها بگذریم، ظرفیت ارسال و حمایت از «بادیگارد» وجود دارد. ارسال «فروشنده» که شنیدهام نسبت به «جدایی نادر از سیمین»، اثر خوبی نیست و پسرفت محتوایی دارد، یک درجا زدن و حتی عقبگرد است. ما باید فیلمی را به عنوان نماینده سینمای ایران به اسکار بفرستیم که رویکرد استراتژیک نظام را دارد، نه اثری که غیرت ایرانی و مسلمانی را زیر سوال میبرد. این که شما حرف دشمن را بزنی و آنها به تو جایزه بدهند ارزشی ندارد، اگر توانستی حرف خودت را به دشمن بزنی و از آنها جایزه بگیری، این اهمیت و ارزش دارد.
فروشنده را راه نمیدهند
محمدحسین فرحبخش، تهیهکننده و کارگردان هم از جمله سینماگرانی است که نظر مثبتی نسبت به ارسال «فروشنده» برای اسکار ندارد.
او گفت: به نظرم امسال حتی اگر «فروشنده» را هم به اسکار بفرستیم، آن را راه نخواهند داد. معتقدم اگر «ایستاده در غبار» را به اسکار بفرستیم، خیلی خوب است، اما باید به لابی صهیونیست هم توجه داشته باشیم.
آن طور که سینماپرس آورده، کارگردان «آبنبات چوبی» افزود: اگر این فیلم به اسکار فرستاده شود مایه مباهات کشور خواهد بود، چرا که این فیلم تصویر واقعی مقطعی از تاریخ یک کشور است که آرم ولایت را در پرچم خود دارد و نشان امیرالمومنین روی پرچم ایران جلوهگری میکند. انشاءالله به حول و قوه الهی این اتفاق خواهد افتاد و بزودی شاهد اهتزاز پرچم حضرت مهدی (عج) در سراسر جهان خواهیم بود. هرچند فکر میکنم امسال اجازه ندهند فیلمی از ایران در اسکار بالا برود.
بازی ظریف سیاسی به نفع فیلم فرهادی
جهانگیر الماسی، بازیگر سینما هم معتقد است یک بازی ظریف سیاسی فرهنگی به نفع فیلم «فروشنده» راه افتاده که تبلیغاتی به نفع این اثر را موجب شده است.
کارگردان «رنج و سرمستی» در گفتوگو با مشرق گفت: باید از ظرفیت اسکار برای معرفی فیلمی مثل «ایستاده در غبار» استفاده کنیم. این فیلم برای ما ارزش و اعتبار معنوی دارد و بهتر است برای بهتر دیده شدن و برای پذیرفته شدن آن در بخش مستند اسکار، برنامهریزی دقیقی صورت گیرد، چرا که در این بخش شانس بسیار بالایی برای دیده شدن و دریافت جایزه دارد.
فروشنده هم شانس دارد
یکی از جالبترین اظهارات درباره نماینده امسال سینمای ایران در اسکار را محمدحسین مهدویان انجام داده است؛ کارگردان جوانی که خودش با فیلم تحسین شده و متفاوت «ایستاده در غبار»، یکی از شانسهای مسلم حضور در اسکار است و در این زمینه به نوعی، رقیب اصغر فرهادی محسوب میشود. او در این خصوص به صبا گفت: «به نظر همه قطعی شده بود که باید فیلم آقای فرهادی به اسکار معرفی شود، درحالی که این انتخاب مکانیزم مشخصی دارد، یعنی هیاتی انتخاب میشود که فیلمها را بررسی و درباره فرستادن نماینده ایران به اسکار تصمیم میگیرند و نباید قبل از اعلام آن نماینده ایران را قطعی دانست. البته من فیلم «فروشنده» را ندیدهام، اما میدانم که قطعا فیلم خوبی است، به نظرم اصغر فرهادی اساسا فیلم بد نمیسازد.»
او در ادامه درباره واکنش رسانهها هم بیان کرد: «اولین چیزی که به آن فکر کردم این بود که چرا حتی خودم به این موضوع فکر نکرده بودم که نماینده ایران در اسکار کیست؟ منظورم این است که آنقدر این ذهنیت شکل گرفته بود و فرستادن «فروشنده» به اسکار محرز شده بود که دیگر به گزینههای دیگر فکر نمیشد؛ درحالی که فیلم من هم مثل همه فیلمهای دیگری که امسال اکران شدهاند، به طور بالقوه این شانس را دارد که به عنوان نماینده ایران به اسکار معرفی شود؛ باید به این فکر کنیم که چرا فیلمهای دیگر نه؟ چرا «لانتوری»، «ابد و یکروز»، «اژدها وارد میشود» و «نفس» نه؟»
از نظر او همه فیلمها باید شانس یکسانی داشته باشند: «هر چقدر هم این فیلم، فیلم معتبر و خوبی باشد، نباید فیلمهای خوب دیگری که اکران شدند مثل فیلم سعید روستایی یا «لانتوری» نادیده گرفته شوند، بلکه براساس نظر این شورا باید بهترین نماینده برای اسکار انتخاب شود و این انتخاب هم عادلانه صورت گیرد.»
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد