گاز، سوخت آینده

با توجه به چشم‌انداز رشد کند و ملایم اقتصاد جهانی و نیز کاهش بحران‌های سیاسی منطقه‌ای، روند قیمت‌های جهانی نفت به یک ثبات نسبی رسیده است. از سوی دیگر با اهتمام جدی کشورها به کاهش انتشار کربن، منابع فسیلی کم انتشار نظیر گاز بهترین گزینه برای سرمایه‌گذاری و توسعه هستند.

تجارت گاز: ال ان جی یا خط لوله؟

در قیمت‌های 30 تا 40 دلاری نفت در هربشکه، اولویت تجارت گاز با خطوط لوله است و در قیمت‌های 50 تا 60 دلار تجارت گاز با استفاده از کشتی و تأسیسات مخصوص LNG صرفه اقتصادی پیدا می‌کند. هرچند در قیمت‌های پایین‌تر هم تجارت LNG رونق خود را داشت.

در حال حاضر که قیمت‌ها در بازه 50 دلار قرار دارد تجارت LNG رو به گسترش است و حتی در منطقه خاور‌میانه به یک رقیب جدی برای عرضه به وسیله خط لوله به کشورهای همسایه تبدیل شده است. نمونه آن هم پاکستان است که از سال گذشته تأسیسات دریافتLNG خود را به بهره‌برداری رسانده و قراردادی 15 ساله به ارزش 16 میلیارد دلار برای واردات LNG از قطر امضا کرده است.

از طرفی بازارهای جهانی گاز در حال شکل‌گیری بر پایه تعاملات مستقیم عرضه‌کننده و واردکننده است و عدم حضور ایران در این عرصه باعث حذف طولانی‌مدت ایران از بازارهای بین‌المللی می‌شود.

مدیریت مصرف، راه‌حل ورود ایران به بازار گاز

ایران برای کسب جایگاه واقعی خود در تجارت بین‌المللی گاز، علاوه بر افزایش تولید و راه اندازی کارخانه LNG، به مدیریت مصرف در داخل هم نیاز دارد. با این که طی سه سال گذشته تولید گاز در کشور بیش از 50 درصد افزایش داشته و امروز به حدود720میلیون مترمکعب در روز رسیده، اما مصرف بخش خانگی ما به قدری است که حتی مجبور می‌شویم گاز صنایع و نیروگاه‌ها را قطع کنیم که علاوه بر اقتصادی نبودن این اقدام، به ضرر محیط‌زیست است. این میزان مصرف مدیریت نشده در بخش خانگی صدمات زیادی به صنعت کشور می‌زند و به عنوان بزرگ‌ترین مانع صادرات مطرح است.

قضیه اخیر قطع گاز وارداتی از ترکمنستان، یک تلنگر است برای این که با تمرکز بر طرح‌های مدیریت مصرف، فکری جدی برای کم کردن فاصله 300 میلیون متر‌مکعبی (در روز) بین پیک مصرف در زمستان و تابستان شود.

باید این مصرف مدیریت شود و بهترین راه آن اجرایی کردن هرچه سریع‌تر طرح‌های ماده 12 قانون رفع موانع تولید مانند افزایش بهره‌وری وسایل گازسوز و اجرای طرح ارتقای کیفیت موتورخانه‌هاست تا این مصرف به میزان قابل قبولی کاهش یابد.

علی مروی

رئیس هیات مدیره پتروپارس