اعلام این سیاست، متحدین آمریکا را به واکنش واداشت. اروپاییان با وجود نگرانی از پیامدهایی که این سیاست میتواند داشته باشد، کوشیدند با اعتماد به ظرفیتها و توانمندیهای خود و با تاکید بر استقلال اروپا از آمریکا به فکر راه و چاره باشند، اما این موضع رئیسجمهور آمریکا موجب نگرانی شدید متحدان آمریکا در خاورمیانه بویژه در بین کشورهای کوچک حاشیه جنوبی خلیجفارس شد. آنها با توجه به ضعف ذاتی خود، از دست دادن حمایتهای آمریکا را برای خود مصیبت میدانند. از اینرو با ترسی که در آنها ایجاد شد، بیش از گذشته برای جلب نظر ترامپ برای ادامه حمایت آمریکا از خود کوشیدند و در این راه طرحی را برای ادامه حمایتهای آمریکا از خود پیشبینی کردهاند که هزینهای برای آمریکا در پی نداشته باشد.
اینک برای عملیاتی شدن این طرح پادشاه عربستان پیشقدم شده، پس از تماسهایش با ترامپ، تلاش دارد سران و مقامات کشورهای منطقه را در ریاض برای دیدار با ترامپ گرد آورد.
در این نشست قرار است محوری برای همکاری عربی ـ آمریکایی سازماندهی شود. با شکلگیری این محور که برخی از آن با عنوان ناتوی اسلامی یاد کردهاند، کشورهای منطقه برای پیگیری اهداف و منافع نظامی و امنیتی تحت حمایت آمریکا با یکدیگر به همکاری میپردازند؛ همکاریهایی که تامین هزینه آن بهعهده کشورهای منطقه بویژه کشورهای نفتخیز خواهد بود.
نقشی که برای آمریکا در این طرح متصور است علاوه بر پشتیبانی سیاسی، تامین نیازهای تسلیحاتی و فروش سلاح به کشورهای منطقه است؛ نقشی که همسویی کامل با سیاستهای ترامپ دارد. ترامپ که بهبود وضعیت اقتصادی را به مردم آمریکا وعده داده است، نیاز به بازار فروش محصولات آمریکا از جمله تسلیحات آمریکایی دارد. با شکلگیری همکاریهای موسوم به ناتوی اسلامی چنین بازاری به سهولت و با قدرت خرید بالا در اختیار صنایع تسلیحاتی آمریکا قرار میگیرد. با چنین وضعیتی، روند رشد فروش تسلیحات آمریکایی به منطقه قابل پیشبینی است؛ روندی که به رونق اقتصاد آمریکا کمک میکند، اما منطقه را به انبار باروت تبدیل خواهد کرد و برخلاف ادعای بانیان این سیاست، نهتنها به ثبات و امنیت منطقهای منتهی نخواهد شد، بلکه بیثباتی و ناامنی را در منطقه تشدید خواهد کرد؛ وضعیتی که در آن کشورهای منطقه به دلیل ضعفها و ناتوانیهای ذاتی خود بیش از همه آسیبپذیر خواهند بود.
بر این اساس همکاریهایی که در چارچوب سفر ترامپ به منطقه و گفتوگوهایش با مقامات منطقه در ریاض شکل خواهد گرفت، بیش از آنکه در مسیر منافع ملتهای منطقه باشد، در چارچوب سیاستها و منافع آمریکا به پیش خواهد رفت. آمریکا در عین آنکه وابستگی کشورهای منطقه را به خود حفظ میکند، هزینه همکاریها را به آنها منتقل و بازاری گسترده برای فروش تسلیحات آمریکایی تدارک خواهد دید.
دکتر حاکم قاسمی
عضو هیات علمی دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
جامجم» در گفت وگو با دکترسید محمد مرندی،مهمترین چالشهای پیشرو در دستیابی تهران و واشنگتن به توافق را بررسی کرد
سیدعبدالله صفیالدین، نماینده حزبالله در ایران: