رونق بورس، پس از کاهش سود بانکی

وضعیت بازار سرمایه را در سال جاری چگونه ارزیابی می‌کنید؟

بازار سرمایه این روزها تحت تأثیر نتایج انتخابات ریاست جمهوری است. البته این روال همه کشورهای دنیاست و تنها مربوط به ایران نمی‌شود. به طور طبیعی دولت و جریان حاکم برجامعه، بر روند کلی اقتصاد تأثیر گذار خواهد بود. اما این روزها عمده تاثیری که بازار سرمایه می‌پذیرد ناشی از برگزاری مجامع است.

شرکت‌های بورسی بعد از فروردین و اردیبهشت به دنبال برگزاری مجامع سالانه خود هستند و ماحصل فعالیت‌های خودشان را طی دوره مالی گذشته اعلام می‌کنند. آنها اعلام می‌کنند این که در دوره گذشته چه اقداماتی انجام دادند و در چه بخش‌هایی موفق بودند و در نهایت در سال آینده چه اقداماتی قصد دارند انجام دهند. سهامداران با توجه به این که مجامع شرکت‌ها نزدیک است و احتمالاتی که مربوط به حضور نیافتن در مجامع و اخبار این بخش وجود دارد، تصمیماتی را اتخاذ می‌کنند و در این شرایط تقابل بین خریدار و فروشنده شکل می‌گیرد که در اینجا تعیین خواهد شد کفه ترازو به سمت تقاضا برود یا به سمت عرضه. این اتفاق باعث می‌شود گاهی سهامداران در بازار سرمایه به صورت هیجانی رفتار کنند. گزارش سه ماهه شرکت‌ها از ماه بعد باید در اختیار سهامداران قرار بگیرد. با توجه به این که دو ماه از فعالیت شرکت‌ها در سال جاری می‌گذرد و باید به صورت سه‌ماهه، شش ماهه و 9 ماهه گزارش داده شود تحلیلگران مالی نظر خود را در بازار سرمایه به روز می‌کنند که در این زمینه دوباره ممکن است عرضه و تقاضا به صورت هیجانی انجام شود. همه این اتفاقات دست به دست هم می‌دهد و کشف قیمت حاصل می‌شود.

تحلیل کوتاه‌مدت شما در این زمینه چیست؟ به عنوان مثال در مقایسه هفته قبل با این هفته، چرا نوسانات زیادی را شاهد بودیم؟

در هفته گذشته بازار روبه رشدی را شاهد بودیم و اغلب شرکت‌های بورسی روند صعودی قیمتی داشتند. در اوایل هفته جاری روند کمی نزولی بود و بیشتر به سمت تعادل پیش رفت. رفتارهای هیجانی ناشی از شرایط موجود کشور است و به نظر می‌رسد این رویه، مقطعی باشد. افرادی که به صورت بلند‌مدت سهامداری می‌کنند، قطعاً سود بیشتری کسب خواهند کرد تا افرادی که رفتار هیجانی دارند.

با این شرایط، بازار سرمایه چه زمانی رونق می‌گیرد؟

دیدگاه‌های مختلفی درباره رونق بازار سرمایه مطرح می‌شود. از دید سهامداران، نقدشوندگی و رشد سود رونق تلقی می‌شود. زمانی که گردش معاملات در بازار سرمایه افزایش می‌یابد، از دید فعالان بازار سرمایه، رونق اتفاق افتاده است. افرادی که وارد بازار سرمایه می‌شوند انتظار دارند سود بیشتری نسبت به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کسب کنند. از نگاه ارکان سرمایه‌گذاری، نقد شوندگی سهام و گردش معاملات می‌تواند به عنوان رونق بازار سرمایه تلقی شود. سرمایه‌گذارها اگر کف بازده مورد انتظار را در بازار سرمایه ایجاد کنند، به رونقی که مدنظرشان بوده تا حدی رسیده‌اند ولو این که گردش معاملات کم باشد.

نرخ سپرده‌های بانکی چه تاثیری در بازار سرمایه دارد؟

یکی از اشکالات اقتصاد ما این است که نرخ تورم با نرخ سود سپرده بانکی تفاوت بیش از 10 درصد دارد؛ در حالی که در همه کشورها به طور معمول فاصله بین نرخ سپرده و نرخ تورم 2 تا 3 درصد است. این اتفاق باعث می‌شود نرخ بازده تولید و کسب سود در تولید با مشکل مواجه شود و در نهایت سرمایه‌گذاری را با ریسک همراه کند. خوشبختانه با توجه به این که شرکت‌های ما عمدتاً دانش بنیان هستند و برخی از آنها از فناوری روز برخوردارند، توانستند به بازده مدنظر خود برسند؛ اما ریز نقدینگی در بانک‌ها و مؤسسات اعتباری باعث شده جریان پول در تولید و اشتغال و در تولید ملی نقش کمرنگی داشته باشد. البته بتازگی خبرهای خوشی شنیدیم مبنی بر این که شورای پول و اعتبار و بانک‌ها تصمیم گرفتند نرخ سود سپرده بانکی را متناسب با تورم کاهش دهند. این اتفاق برای بازار سرمایه و تولید ملی خوب خواهد بود. با اجرای این تصمیم، پول‌ها از بانک‌ها به سمت تولید واقعی حرکت خواهند کرد و می‌تواند باعث افزایش توان مالی مؤسسات تولیدی شده و دریافت تسهیلات با بهره پایین محقق می‌شود که این اقدام دوباره برای سرعت بخشیدن به چرخه تولید بسیار کمک می‌کند. این اقدام باعث رشد سودآوری و گردش نقدینگی شرکت‌های بورسی و غیر بورسی شده و به رشد اقتصادی بیشتر بدون اتکا به نفت منجر خواهد شد.

افرادی که قصد سرمایه‌گذاری دارند، شاید به دلیل ناآگاه بودن سرمایه خود را در بانک قرار می‌دهند. برای افراد عادی چه پیشنهادی دارید؟

بازار سرمایه اکنون مانند یک سوپرمارکت مالی است و هر کسی به میزان سرمایه‌ای که در اختیار دارد می‌تواند به این بازار ورود کند. در بخش‌هایی نرخ بازده‌ها پایین است و سرمایه‌گذارانی که علاقه‌ای به نوسان ندارند و قصد کسب سود تقریبا ثابت را دارند می‌توانند وارد این بخش‌ها شوند. در برخی بخش‌ها ریسک بالاست و برای افرادی توصیه می‌شود که قصد سود بیشتر را دارند و در این میان احتمال دارد در دوره‌ای زیان کنند؛ اما حتما در ادوار بعدی ضرر را جبران خواهند کرد. اکنون در بازار سرمایه، اوراق مشارکت، صکوک، مرابحه و صندوق‌های سرمایه‌گذاری که به دو بخش عادی و جسورانه تقسیم می‌شود، وجود دارد. با هر دیدگاه سرمایه‌ای می‌توان افراد را جذب کرد، اما با توجه به این که فرهنگ سرمایه‌گذاری و آموزش در این زمینه کم است، مردم با ابزارهای بازار سرمایه آشنایی کمی دارند. بانک‌ها ناشی از رقابت ناسالمی که با هم دارند به مرز ورشکستی رسیده‌اند و سپرده‌های مردم به خطر افتاده است که نمونه آنها میزان و کاسپین است. اما در بازار سرمایه تاکنون این اتفاق نیفتاده که کسی بیاید سرمایه‌گذاری انجام دهد و به پول خود یا معادل آن دست پیدا نکند. مگر این که سرمایه خود را به شرکت‌هایی که زیان ده بودند منتقل کردند یا این که ورشکسته بودند و منجر به زیان شدند و با‌ پذیرش ریسک توسط سرمایه‌گذار این اتفاق رخ داده است.

وضعیت بانک‌ها در بازار سرمایه چطور است؟ چرا نماد بانک صادرات هنوز بسته است؟

بانک‌ها به ارائه گزارشگری جدیدی توسط بانک مرکزی ملزم شدند. بانک‌ها در راستای شفافیت بیشتر و تصمیم سرمایه‌گذاران و با پیش‌بینی آینده باید ترازنامه خود را منطبق با سیاست‌های بین‌المللی که بانک مرکزی اعلام کرده تهیه کنند. بانک مرکزی توانست یک طبقه‌بندی را به عنوان گزارشگری مالی بانک‌ها که طبق استانداردهای بین‌المللی حسابداری است، ابلاغ کند و در این راستا بانک‌ها ذخایر خود را شناسایی کردند و مواردی را که تاکنون در ترازنامه قید نمی‌کردند افشا کنند. در مورد بانک صادرات هم باید بگویم این بانک باید گزارش‌های سه‌ماهه و شش ماهه را به بازار ارائه و پیش‌بینی خود را نسبت به آینده بازار سرمایه اعلام می‌کرد تا همه اطلاع کافی برای سرمایه‌گذاری داشته باشند، اما هنوز این گزارش‌ها توسط این بانک داده نشده است.

محمدحسین علی‌اکبری