هزینه برای مخاطب، ریخت و پاش نیست

پرمخاطب بودن «نود» را گرچه به عادل فردوسی‌پور به عنوان مجری برنامه نسبت می‌دهند، اما موضوع برنامه را نباید دست‌کم گرفت. قطعا اگر فردوسی‌پور با همه توانایی‌ها، مجری ورزش دیگری بود، به اندازه برنامه نود نمی‌توانست مخاطب داشته باشد. مصداق این سخن و این‌که فوتبال یک مرجع مهم مخاطب‌پذیری رسانه‌ای است را می‌توان در پخش زنده قرعه‌کشی جام جهانی جست‌وجو کرد.

شاید بگویید دلیل مساله، اهمیت این مسابقه و رخداد است اما سوال این‌است که آیا اگر این قرعه‌کشی درباره مثلا ورزش دوچرخه‌سواری هم بود تا این حد مخاطب داشت؟ واقعیت این است از هر نظر که به این موضوع نگاه کنیم، ماهیت خود فوتبال و جایگاهی که در بین ورزش‌ها دارد به آن قابلیت بالای مخاطب‌پذیری می‌بخشد و هر جا سخن از فوتبال باشد، قطعا پای تعداد زیادی مخاطب هم در میان است. حالا این مساله را بگذارید در کنار اهمیت جذب مخاطب برای رسانه‌ها. هر رسانه‌ای تمام تلاش خود را می‌کند تا طیف بیشتر و متنوع‌تری از مخاطبان را جذب خود کند و اساسا رسانه‌ها با حضور مخاطبانش، موجودیت و اعتبار پیدا می‌کنند، لذا سرمایه‌گذاری برای جذب مخاطب بیشتر را نمی‌توان هزینه اضافی و ریخت و پاش دانست.

بدیهی است این هزینه کردن باید متناسب با وزن برنامه و رسانه هم باشد. حالا با این مقدمه می‌توان به طرح این پرسش یا پاسخ به برخی انتقادها پرداخت که درباره حضور لوییز فیگو در برنامه پخش زنده قرعه‌کشی مطرح شد. شاید در نگاه اول هزینه‌ای که برای حضور فیگو در این برنامه مطرح شده، زیاد به نظر برسد اما واقعیت این است که باید هزینه را نسبت با فایده آن سنجید و این ساز و کار را نسبت به جایگاه برنامه، تعداد مخاطبان آن و نقشی که می‌تواند حضور بازیگری در جایگاه فیگو نه فقط در جذب مخاطب که در اعتباربخشی به فوتبال ایران بگذارد، سنجید. حضور بازیکن حرفه‌ای و جهانی در یک برنامه تلویزیونی در ایران که موضوع آن هم جام جهانی است، می‌تواند به فوتبال ملی ما اعتبار رسانه‌ای ببخشد.

قطعا این حضور بازتاب فرامرزی خواهد داشت و نگاه کشورهای دیگر را هم متوجه ایران خواهد کرد. از سوی دیگر باید بپذیریم برنامه‌سازی تلویزیونی و جذب مخاطب بویژه با توجه به رقابت رسانه‌ای که در جهان امروز حاکم است در همه کشورهای دنیا، امری پر خرج و هزینه است و گاهی از آن گریزی نیست. البته یک برنامه خوب تلویزیونی نمی‌تواند به جاذبه‌های بیرونی اتکا کند و باید از عناصر و مولفه‌های کم‌هزینه‌تر بهره ببرد، اما مساله این است که تمهیداتی از این دست یک امر همیشگی نیست و این فرصت رسانه‌ای مثل پخش زنده قرعه‌کشی جام جهانی هم همیشه
اتفاق نمی‌افتد.

به هر حال یک برند تلویزیونی برای ارتقا و افزایش اعتبار خود لازم است که گاهی دست به جیب ببرد و فراتر از عرف معمول هزینه کند. این سرمایه‌گذاری در ذات خود نوعی احترام به مخاطب هم دارد و نشان از اهمیتی است که یک برنامه به مخاطبان خود می‌دهد.

سیدرضا صائمی