در مورد اهمیت نشست های جانبی همچنین فضای حاکم و دیدگاه های کشورهای شرکت کننده در اجلاس مونیخ، گفت و گویی را با حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت امور خارجه انجام دادهایم که در ادامه می خوانید:
کنفرانس امنیتی مونیخ چه نقشی در برقراری امنیت جهانی و مقابله با تهدیدات امنیتی دارد؟
این کنفرانس غیر دولتی و متعلق به بخش خصوصی است، حیطه فعالیتهایش در سیاست های امنیت جهان است. کنفرانس امنیتی مونیخ محلی برای تصمیمگیری نیست بلکه صرفا محلی برای اظهار نظر و اعلام مواضع، همچنین رایزنی و دیدارهای جانبی است که هر سال به طرح موضوعات مهم جهانی می پردازد. برخی، از این اجلاس با توجه به ماهیت امنیتی و سیاسی اش به عنوان داووس امنیتی یاد می کنند که به طور معمول وزرای خارجه، دفاع، صاحبان صنایع بزرگ تسلیحاتی و ...برای رایزنی و اعلام مواضع در آن حضور می یابند. این اجلاس با دغدغه های امنیتی شکل گرفت تا بتوان در اروپا امنیت را حفظ کرد. 54 دوره آن برگزار شده و این دوره هم با حضور مسئولان بسیاری از کشورها در حال برگزاری است.
اشاره ای به اهمیت برگزاری نشستهای جانبی در این نشست داشتید، ایران چگونه می تواند از این نشست ها در جهت تامین منافع خود بهره برداری کند؟
مهمانان بسیاری در اجلاس حضور دارند از جمله دبیر کل سازمان ملل، رییس کمیسیون اروپا، خانم موگرینی، سران و مقامات امنیتی برخی کشورها و البته آمریکا که با تیم کامل حضور دارد، این حضور نشان می دهد که هر کدام از کشورها در حال رایزنی و یارگیری و ابراز مواضع خود هستند. از این حیث دیدارهای دو جانبه اهمیت بسیاری دارد تا از سکوی این نهاد برای اعلام مواضع خود استفاده کنیم و بتوانیم با دیدگاه های موجود شرایط منطقه و اوضاع کنونی جهان را تشریح کنیم. واقعیت این است که دنیا در حالت انتقال است، به یک دوره ناپایداری و بی ثباتی رسیده ایم و شاهد تشدید برخی بحران ها از جمله بحران میان کره شمالی و آمریکا و وضعیت بغرنج خاورمیانه قرار داریم که در حالت انفجاری و ناپایدار است. امروز دنیا به دلیل سیاست های غلط آمریکا شاهد افول این کشور در عرصههای جهانی است، نقش آمریکا در روابط بین الملل بشدت افول کرده و کمرنگ شده است. اروپا درصدد تقویت نقش خود در آینده است، چنین وضعیتی می تواند فضایی برای ایران به وجود آورد که در این زمینه گفت و گو و بحث کند تا کشورها را متقاعد کند که این وضعیت انتقالی تبدیل به وضعیت پایدار و باثبات شود.
یارگیری ایران در این کنفرانس امنیتی باید به چه شکلی باشد؟
ایران باید از اروپا و کشورهای منطقه آغاز کند، واقعیت موجود این است که رابطه ایران با کشورهای منطقه در نازلترین وضعیت خود است، در جنوب خلیج فارس ارتباط با بحرین، امارات و سعودی ها خوب نیست، با کویت نیز در سطح متوسطی قرار دارد. بنابراین وجود چنین شرایطی میطلبد که شرایط متفاوتی را رقم بزنیم. ایران میتواند با اروپا همراه باشد، همچنین باید با روسها و کشورهای آسیای دور گفت و گو داشته باشیم. دیروز صدر اعظم اتریش در اجلاس اعلام کرده بود که چین در حال پر کردن خلاء آمریکا درعرصه جهانی است و اروپا باید مواضع خارجی خود را محافظت کند، چنین سخنانی نشان دهنده نگرانی اروپا است و دیدگاه های آنها را نسبت به روابط بین الملل نشان میدهد، بنابراین در چنین فضایی و با شناخت دقیق از روابط فعلی نظام بین الملل باید نهایت استفاده را داشته باشیم تا آینده را به نفع منافع ایران رقم بزنیم.
ارزیابی شما از فضای حاکم بر اجلاس در مورد ایران چیست؟
با توجه به اعلام پایگاه اطلاع رسانی کنفرانس امنیتی مونیخ، موضوع فعلی اجلاس به طور خاص بر مسئله اتحادیه اروپا به عنوان بازیگر جهانی، رابطه با روسیه و آمریکا متمرکز است اما روشن است در این اجلاس مناقشه خاورمیانه، روابط کشورها با حوزه خلیج فارس، تحولات آفریقا، کنترل سلاح، برنامه هسته ای کره شمالی و برجام در دستور کار خواهد بود.
اروپا درصدد حمایت تمام قد از برجام است، این رویکرد اروپا هم فرضیه و هم فریضه است، هر چند که سخنان وزیر خارجه آلمان، مسئولان اتحادیه اروپا، حتی دبیر کل سازمان ملل نشان می دهد که درصدد حفظ برجام هستند اما در عین حال استراتژی جدیدی را برای مقابله با برنامه موشکی ایران و محبوبیت و نفوذ ایران در منطقه طراحی می کنند، به نظر می رسد خطی که اجلاس آن را دنبال می کند حفظ برجام و در عین حال تشدید فشار بر ایران باشد.
فضای حاکم بر اینگونه اجلاسها به چه میزانی در تصمیم گیری ایران برای حضور یا عدم حضور در آن تاثیر گذار است؟
باید حضور داشته باشیم تا حرفمان را بزنیم، در این اجلاس آمریکا، رژیم صهیونیستی و سعودی ها حضور دارند بنابراین اگر حضور نداشته باشیم آنها یکطرفه علیه ما سخن خواهند گفت، این اجلاس تریبونی است که می توانیم حرفهای حق را بزنیم چرا که آنها بیشتر شعار میدهند اما ما منطق داریم، سخنان ما با منطق و پشتوانه عملی و ئئوری در منطقه است، البته در عین حال باید بتوانیم افکار عمومی را نسبت به روند تحولات منطقه حساس و آگاه کنیم.
موافقان و مخالفان ایران در مونیخ
وزیر خارجه کشورمان دیشب برای حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ عازم آلمان شد و قرار است امروز با سخنرانی در این کنفرانس، دیدگاههای کشورمان درباره مهمترین مسائل مربوط به امنیت منطقهای و بینالمللی را تشریح کند.
به گفته بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، محمدجواد ظریف علاوه بر سخنرانی در این کنفرانس با برخی مقامات کشورهای خارجی شرکتکننده در این کنفرانس دیدار و گفتوگو میکند.
همزمان با سفر ظریف به آلمان، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در مونیخ تأکید کرد، تلاش برای قرار دادن غرب مقابل روسیه یا ایران در خاورمیانه خطرناک است و دامن زدن به اختلافات در این منطقه عواقب شدیدی به دنبال خواهد داشت.
در همین حال هربرت مک مستر، مشاور امنیت ملی کاخ سفید که یکی دیگر از سخنرانان کنفرانس امنیتی مونیخ بود، در سخنانش ضمن اینکه خواستار اعمال فشار به تهران شد، تأکید کرد نباید در ایران سرمایهگذاری کرد.
آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل هم در سخنرانی خود در کنفرانس امنیتی مونیخ گفت در سفرهای خود به اراضی اشغالی متوجه شده اسرائیل حضور ایران را در سوریه بیش از پیش، تهدید میداند.
زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان نیز در سخنرانی خود با تکیه بر ادعاهای بیاساس غرب علیه کشورمان، به همکاریهای آلمان و روسیه در زمینههای مختلف اشاره کرد و گفت: ما با روسیه بر سر برجام مذاکره کردیم و از شرکای آمریکاییمان میخواهیم این توافق را لغو نکنند. در مقابل از آنها میخواهیم تلاش کنند با کمک یکدیگر راهبردهای جدیدی را برای مقابله با سیاستهای بیثباتکننده ایران و عقب راندن نفوذ آن در منطقه خاورمیانه تعیین کنیم.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد