مبادلات بانکی و پولی اصلی‌ترین اولویت اقتصاد ایران است/ منافع اروپا با سیاست‌های اقتصادی آمریکا همراه نیست

به گزارش جام جم آنلاین علیرضا مناقبی، رئیس مجمع واردکنندگان در این زمینه معتقد است تضاد منافع و رویه‌های اتحادیه‌ اروپا با ایالات متحده آمریکا در مورد برجام کاملا مشهود است به این دلیل که اروپایی‌ها هنوز برای بقا و استفاده از منافع برجام در تلاش هستند و یک بسته پیشنهادی برای ایران نیز تدارک دیده‌اند. در ادامه گفت‌وگوی جام جم آنلاین با مناقبی را می‌خوانیم
• به نظر شما توجه به بسته پیشنهادی اتحادیه اروپا در شرایط فعلی اقتصاد کشورمان چیست؟
بطور کلی با درنظر گرفتن کارشکنی‌های آمریکا علیه اقتصاد کشور و جنگ روانی شیطان بزرگ در شرایطی قرار داریم که باید با تعامل بتوانیم مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم را بطرف کنیم. پس اهمیت بررسی بسته پیشنهادی این است که در جهت منافع اقتصادی و منافع ملی کشور آن را مورد بررسی قرار دهیم که خوشبختانه مسئولان و سیاست‌گذاران نظام مقدس جمهوری اسلامی در این زمینه وارد عمل شده‌اند.
• قطعا مذاکراتی در بررسی پسته پیشنهادی برگزار می‌شود، اولویت ایران در این مذاکرات چیست؟
قبل از اینکه بخواهم پاسخ سئوال شما را بدهم باید از متن این بسته پیشنهادی مطلع باشیم، اما در کلان موضوع اولین اولویت مسئولان ایرانی مربوط به برقراری ارتباط پولی و بانکی کشور با سایر بانک‌ها خارج از مرزهای ایران است. چون جریان پول موتور محرکه اقتصاد و رونق کسب و کارهای مختلف شناخته می‌شود.
• پس شما به نوعی اشاره می‌کنید دستاوردهای اندک برجام به دلیل عدم ارتباط بانکی بوده است؟
ببینید یکی از مواردی که اقتصاد یک کشور را قفل می‌کند و اجازه رشد و توسعه به آن نمی‌دهد تبادل پولی است. به این ترتیب پاسخ سئوال شما بله است، اصولا ارتباطات بانکی ایران با سایر نقاط جهان طی دوره اجرایی شدن برجام آنطور که لازم بود برقرار نشد و نتوانستیم از سوئیف به خوبی استفاده کنیم.
• به سوئیفت اشاره کردید، براساس تحریم‌های ثانویه آمریکا این امکان همچنان برای ایران ممکن است قابل استفاده نباشد، چطور شما اشاره می‌کنید در مذاکرات فعلی باید جریان پول را برقرار کنیم؟
سوئیفت در واقع زمینه ارتباطات بانکی و پولی را برقرار می‌کند که مبنای آن برپایه دلار تنظیم شده است، حالا وقتی که آمریکا معامله با دلار را با چالش مواجه می‌کند، می‌توان از ارزهای معتبر دیگری مثل یورو استفاده کرد. در این ارز آمریکا تصمیم‌گیرنده نیست و اروپا باید سیاست‌گذاری کند که خوشبختانه رویکرد اروپایی‌ها با ایران مثبت است و تضاد منافع سیاسی و اقتصادی آنها در دهکده جهانی به نفع ما تمام شده است. به این ترتیب اروپایی‌ها می‌توانند برای تبدیل یورو به دلار و انجام مبادلات خودشان مشکل را برطرف کنند. مهم توافق و تفاهم ایران و شرکای تجاری خود برای استفاده از این ارز خواهد بود.
• اهمیت اقتصادی ایران برای اروپایی‌ها در چیست که به دنبال حفظ برجام هستند؟
ایران کشوری ثروتمند است و ایرانیان خوب زندگی می‌کنند. بنابراین ایران بازاری 80 میلیونی برای شرکت‌های اروپایی است که نمی‌توانند از آن بسادگی عبور کنند آنهم در شرایط فعلی که اقتصاد قاره سبز به دلیل کارشکنی‌های آمریکا با چالش روبروست. هرچند شرایط اقتصادی و نرخ بیکاری برخی کشورهای اروپایی اهرم فشاری به پارلمان اروپا در راستای حفظ برجام و تبادلات اقتصادی با ایران است.
• شما به نوعی تاکید می‌کنید سیاست‌های اروپا با آمریکا در تضاد قرار دارد؟
دقیقا به این نکته اشاره می‌کنم. اجازه دهید شاهد مثال دقیق آن را هم بیان کنم، اگر سیاست‌های اقتصادی و سیاسی اروپا نسبت به ایران با آمریکا یکی بود دقیقا همزمان با ایالات متحده، اروپایی‌ها نیز واکنشی مشابه آنچه آمریکایی‌ها نسبت به برجام داشتند از خود نشان می‌دادند. درحالی که می‌بینیم هنوز مشغول برنامه‌ریزی برای حفظ برجام هستند.
• به این ترتیب شما می‌گویید اروپایی‌ها کم‌کاری در زمینه حفظ برجام نداشته‌اند؟
اگرچه کم‌کاری و تصمیم‌گیری‌های کند اروپایی‌ها این تفکر را در ذهن ایجاد می‌کند که به نوعی درحال وقت‌کشی هستند و در نهایت تسلیم خواسته‌های آمریکا می‌شوند، ولی نباید فراموش کنیم حفظ برجام و استفاده از منافع اقتصادی آن توسط اروپایی‌ها نیازمند برنامه‌ریزی گسترده و ایجاد زیرساخت‌ها به دلیل کارشکنی آمریکاست. پس نباید انتظار داشته باشیم همه چیز با سرعت ادامه داشته باشد، هرچند نباید زود قضاوت کنیم.
• واقعا امتیاز ایران برای اروپا چیست؟
دو امتیاز مهم ایران که همان بعد اقتصادی و بازار 80 میلیون نفری و اهمیت جعفرافیایی است که باعث شده اروپایی‌ها دقیق و منطقی نسبت به تعیین سیاست‌هایشان با ایران در شرایط برجام بدون آمریکا مشغول برنامه‌ریزی باشند. ایران در منطقه پل ارتباطی قابل اعتمادی است که اروپایی‌ها نمی‌توانند از آن چشم پوشی کنند.
• به نظر شما چقدر می‌توانیم از اروپا امتیاز بگیریم؟
این نکته بستگی به قدرت و توانمندی تیم مذاکره کننده ایران و دیپلماسی آنها دارد. اما آنچه مهم است تدبیر دقیق و منطقی جمهوری اسلامی ایران در برجام است که با تعامل توانست مذاکرات را مدیریت به پیش ببرد. از این رو منافع ایران در این شرایط نیز حفظ خواهد شد.
• بازگردیم به اختلاف سیاسی و اقتصادی اروپا و آمریکا، این شرایط برای ایران امتیاز است یا چالش؟
خوشبختانه اختلاف اقتصادی و سیاسی اتحادیه اروپا و ایالات متحده به دلیل ضعف مدیریت آقای ترامپ باعث شده تا امتیاز ویژه‌ای در اختیار ایران و تیم مذاکره کننده قرار گیرد. از این رو لازم است با دقت و هوشیاری از این اختلاف به نفع منافع ملی کشور استفاده کنیم. من معتقدم اگر اروپایی‌ها همانند مذاکرات هسته‌ای – قبل از برجام – همسو را سیاست‌های آمریکا بودند و اختلاف امروز میان آنها نبود، شرایط بسیار دشواری مقابل ایران قرار داشت.
• شما به استفاده از ارز جایگزین دلار اشاره کردید، آیاپیمان‌های پولی میان کشورها نیز می‌تواند گزینه مناسبی برای مدیریت تحریم‌های ثانویه باشد؟
ببینید، اجازه دهید توضیح دهم که تفاهم نامه‌های پولی میان دو کشور یعنی استفاده از پول ملی طرفین در مبادلات اقتصادی و تجاری قطعا امتیازاتی برای اقتصاد ایران به ارمغان خواهد آورد اما یک نقطعه ضعف در این میان وجود دارد که شاید چنین تفاهم‌‌هایی را به اولویت دوم حال حاضر تبدیل کرده باشد.
• منظور شما از نقطه ضعف چیست؟
وقتی دو کشور چنین تفاهم‌نامه‌ای را امضاء می‌کنند، هردو موظف هستند از کلاهای یکدیگر خرید کنند، یعنی اگر ایران با چین یا ترکیه چنین تفاهم نامه‌ای داشته باشد در واقع باید تنها از هر یک از کشورهای یاد شده خرید انجام دهد که باعث وابستگی اقتصاد ایران به یک کشور می‌شود. این نقطه ضعفی است که برخی مواقع باعث سوء استفاده خواهد شد.
• آیا شرکت‌های خارجی از اینگونه پیمان‌ها یا تفاهم‌نامه‌ها استقبال می‌کنند؟
براساس اصول اقتصادی اصولا خیر؛ چون قطعا شرکت‌های خارجی خودشان خریدهایی بین المللی دارند به همین دلیل وقتی پول ملی خودشان را از خریدار دریافت می‌کنند، باید آن را تبدیل به واحدارزی مورد نیاز خودشان کنند که این روند هزینه‌بر است و می‌تواند رقابت‌پذیری تولیدکنندگان آن کشور در بازارهای بین المللی را با چالش مواجه کند. پس زیاد از این روند استقبال نمی‌کنند و اگر دولت برای آنها مشوق‌ یا انگیزه ایجاد کنند شرایط متفاوت خواهد شد. پس دوباره تاکید می‌کنم اصولا بهتر است بجای استفاده از پول ملی یک کشور برای مبادلات خارجی از ارزهای معتبر و قابل قبول بین المللی مثل یورو استفاده کنیم.
عماد عزتی / جام جم آنلاین