نگاه سرمایه‌داری علیه عدالت زنان

یکی از مهم‌ترین مفاهیم در علوم انسانی، به‌ویژه در حوزه علم سیاست، مفهوم عدالت است که جایگاهی اساسی در نگاه انسان دارد. در این میان باید توجه داشت که عدالت با تساوی یکسان نیست. چنانچه بخواهیم این موضوع را به‌صورت مصداقی بررسی کنیم، می‌توان به مسأله حقوق زن و مرد اشاره کرد؛ جایی‌که عدالت به معنای مشابه دانستن حقوق آنها نیست، بلکه از نگاه دین، عدالت اجتماعی در عدم تشابه کامل حقوق تعریف می‌شود، چراکه طبیعت زن و مرد با یکدیگر متفاوت است.
یکی از مهم‌ترین مفاهیم در علوم انسانی، به‌ویژه در حوزه علم سیاست، مفهوم عدالت است که جایگاهی اساسی در نگاه انسان دارد. در این میان باید توجه داشت که عدالت با تساوی یکسان نیست. چنانچه بخواهیم این موضوع را به‌صورت مصداقی بررسی کنیم، می‌توان به مسأله حقوق زن و مرد اشاره کرد؛ جایی‌که عدالت به معنای مشابه دانستن حقوق آنها نیست، بلکه از نگاه دین، عدالت اجتماعی در عدم تشابه کامل حقوق تعریف می‌شود، چراکه طبیعت زن و مرد با یکدیگر متفاوت است.
کد خبر: ۱۵۳۲۷۱۴
نویسنده دکتر مهدیه شادمانی‌ - استاد دانشگاه و کنشگر حوزه زن و خانواده

بر همین اساس درخصوص بیانات اخیر مقام معظم رهبری در دیدار با هزاران نفر از بانوان با توجه به تأکید ویژه ایشان بر عدالت اجتماعی، لازم است این مبنا و نگاه دینی مورد توجه قرار گیرد. ایشان عدالت را به‌معنای تشابه حقوق جنسیتی در عرصه اجتماع نمی‌دانند.

نکته مهم دیگر این‌که در بیانات رهبر انقلاب، عدالت اجتماعی زمینه‌ساز حفظ کرامت انسانی بانوان معرفی می‌شود. از مصادیق این موضوع می‌توان به مسئولیت اجتماعی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بانوان و همچنین عدالت جنسیتی اشاره کرد؛ اموری که نقش اساسی در تأمین امنیت فرهنگی و اجتماعی زنان دارند؛ بنابراین اگر سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و تصمیم‌گیران بخواهند به عدالت اجتماعی دست یابند، راهکار اصلی، پایبندی به آموزه‌های دینی و اجرای سیاست‌هایی است که مبتنی بر ارزش‌های اسلامی طراحی شده باشد.

قطعا نگاه سرمایه‌داری، با وجود این‌که زن را در ظاهر در محوریت جامعه قرار می‌دهد، اما به‌دلیل یکسان‌انگاری حقوق زن و مرد، نمی‌تواند زمینه‌ساز تحقق عدالت و امنیت واقعی برای بانوان باشد. نهادینه‌سازی عدالت، مستلزم آن است که از رویکرد‌های یکجانبه‌گرایانه فاصله بگیریم و با نگاهی منطبق بر آموزه‌های اسلام، به برداشت‌های عادلانه در حوزه مسائل اجتماعی دست پیدا کنیم.

ثمرات عدالت اجتماعی، همان‌گونه که رهبر انقلاب بر آن تأکید دارند، این است که جامعه و خانواده از تبعیض دور می‌مانند؛ زیرا زن و مرد در چارچوب عدالت، برابر بوده و جایگاه انسانی آنان حفظ می‌شود. وقتی عدالت اجتماعی در جامعه محقق شود، قوانین حمایتی و حفاظتی برای بانوان تصویب می‌شود که می‌تواند نقش مؤثری در افزایش امنیت آنان داشته باشد. نمونه آن، تأکید مقام معظم رهبری بر تساوی دستمزد زنان و مردان در شرایط کاری یکسان است.

یکی از مشکلات امروز در حوزه اشتغال بانوان، این است که به‌دلیل نیاز‌های مالی، ناچارند ساعات طولانی خارج از خانه فعالیت کنند، اما این حضور اقتصادی در بسیاری موارد با عدالت همراه نیست؛ چراکه نبود نظارت کافی باعث می‌شود برخی کارفرمایان، بانوان را در مشاغل سخت با دستمزد پایین به‌کار بگیرند و نگاه ابزاری نسبت به آنان داشته باشند. بر همین اساس در حکمرانی اسلامی ضروری است الگویی منطبق بر قواعد اسلامی در حوزه حقوق اقتصادی بانوان طراحی شده و نظارت‌های مؤثر و جدی در این زمینه اعمال شود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها