به گزارش جامجم آنلاین، نوشتار حاضر به بازخوانی اوصاف و ویژگیهای شخصیتی و سیاسی شهیدان رجایی و باهنر پرداخته است. به نظر میرسد در این میان ابعاد شخصیتی و زندگانی شهید باهنر بیشتر در معرض غفلت بوده و برای نسل تازه انقلاب ناشناخته مانده است.
شهیدان رجایی و باهنر در بیانات رهبر معظم انقلاب
نامگذاری سالگرد شهادت شهیدان رجایی و باهنر به عنوان هفته دولت این پیام روشن را همراه خود دارد که نظام جمهوری اسلامی ایران تداوم راه و سبک مدیریتی این دو شهید صدر انقلاب را به منزله راه و مسیر شاخص دولتمردان در نظر گرفته است. رهبر معظم انقلاب در این باره میفرمایند: « معنا و مفهوم حقیقی این نامگذاری آن است که راه ما و راه دولتمردان ما همان راه شهیدان بزرگوار، رجایی و باهنر است، شهیدانی که بهراستی مصداق ایمان اخلاص، تلاش و رشادت و دلیری در مقابله با مشکلات محسوب میشوند. پیوند ناگسستنی با آرمانهای انقلاب از جمله شاخصهای حیات فردی و سیاسی ایندو نخبه جمهوری اسلامی است:
این دو بزرگوار که دلسوز و مردمی و وجودشان به آرمانهای انقلابی آمیخته بود حقیقتا از عناصر برجسته و برگزیده نظام بودند. آنها که طعم سختیها را چشیده و دوران مبارزه را با توفیق و سربلندی پشت سرگذاشته بودند، وفاداری خود را به اسلام و انقلاب تا پای جان نشان دادند.
شاخص های فکری
از نگاه رهبر معظم انقلاب، اندیشهها و اعتقادات مکتبی شهیدان رجایی و باهنر تناسب و تطابق کاملی با نظام فکری انقلاب اسلامی دارد. لذا از منظر رهبر انقلاب تجلیل از این عزیزان را زنده نگهداشتن گفتمان انقلاب و ارزش شهادت است. از نظر رهبر انقلاب شهیدان رجایی و باهنر، مظهر علم و عمل هستند که ارزشهای این دو شهید بزرگوار باید در نگاه مسئولان و رفتار عمومی آنان تجلی یابد. به باور رهبر انقلاب آن دو بزرگوار نیز برای تحقق خصوصیات نیمه شعبان یعنی امید و عدالت و با عشق به ارزشهای انقلاب فعالیت میکردند و باید هفته دولت را با یاد آنها گرامی داشت. از آنجا که شهیدان رجایی و باهنر با آشنایی کامل با مکتب انقلاب اسلامی راه و خط امام را بخوبی میشناختند، قدم نهادن در این مسیر و منحرف نشدن از آن را وجه همت خود قرار دادند و از این نظر نظام فکری آن دو همان تفکر امام و انقلاب است.
شاخص های رفتاری
شک نیست که شاخصهای رفتاری هر فردی تجلی اعتقادات و باورها و اندیشههای وی است. اخلاص در عمل در شهیدان رجایی و باهنر بازتاب خلوص اندیشههای آنان است. رهبر معظم انقلاب در این باره میفرمایند:
جهتگیری و روحیه انقلابی و طلب رضای الهی از مهمترین ویژگیهای این دو شهید بزرگوار است و باید همه ما به عنوان مسئولان نظام همواره جهتگیری و روحیه انقلابی را حفظ کنیم و هدف نیز کسب رضای الهی باشد. در جای دیگری، دو شهید بزرگ انقلاب، شهیدان رجایی و باهنر به عنوان دو انسان مؤمن و مجاهد در راه خدا از جانب رهبر انقلاب یاد شدند. عینی شدن باورهای انقلاب به سلوک انقلابی به حدی از اهمیت برخوردار بود که به باور رهبر انقلاب به جریانی زنده در انقلاب تبدیل شد: این دو شهیدی گرانقدر به علت فضایل بارز انقلابی، دینی و تقوایی، خوشبختانه در جامعه به یک جریان فکری، عملی و انقلابی تبدیل شده اند و در هفته دولت هنگامی که از رجایی و باهنر یاد میشود، در واقع این جریان مورد تجلیل قرار میگیرد و البته کار به تجلیل و تقدیر متوقف نشده و اهمیت الگوپذیری عملی از رفتار این دو شهید مورد تاکید رهبر معظم انقلاب بوده است. لذا تأکید بر تأسی و الگوپذیری دولتمردان از جهتگیریها و سلوک شهیدان والامقام رجایی و باهنر همواره بخصوص در هفته دولت مورد نظر ایشان بوده است. در جای دیگری از آنان به عنوان چهرههای برجسته انقلاب یاد کردند که از جهات اعمال، رفتار و اخلاص نمونههای بارز و برجسته یک دولت اسلامی بودند. از آنجا که مردم به نخبگان سیاسی و امرای خود حتی شباهت بیشتری در مقایسه با پدران خود دارند رهبر معظم انقلاب همواره با نشان دادن شخصیت شهید رجایی و باهنر مسئولان را متوجه تاثیر فرهنگساز بودن رفتارشان در جامعه کرده اند. ایشان، ایمان به اهداف امام (ره)، اخلاص، روحیه خدمتگزاری، مردمی بودن و نشست و برخاست با مردم، وسیله قرار ندادن مسئولیت برای تأمین مالی آینده خود و پایبندی به مبانی انقلاب اسلامی را از خصوصیات بارز شهیدان رجایی و باهنر برشمردند و خاطرنشان کردند: مسئولان باید متوجه باشند رفتار و زندگی و ارتباطات آنان در جامعه فرهنگسازی میکند.
شاخص های شخصیتی
رهبر انقلاب شهیدان رجایی و باهنر را بهعنوان الگوی اخلاص، پرکاری و مردمی بودن معرفی میکنند. رهبر معظم انقلاب حتی شهیدان رجایی و باهنر را به عنوان نمادها و نشانه های راه پیشرفت و سرافرازی ملت ایران و نظام اسلامی معرفی کرده اند.
تصریح به این ویژگیهای شهیدان رجایی و باهنر پاسخ به کسانی مانند بنی صدر است که تواضع و اخلاص شهید رجایی را به منزله تعهد در برابر تخصص ادعایی خود و ناکافی معرفی کردند و مدعی بودند نخست وزیر باید لیاقت هم داشته باشد و با این ادعا درصدد تخریب شهید رجایی بودند. در حالی که جدیت و اهتمام شهید رجایی برای پیشبرد امور کشور و رجوع به متخصصان غیرقابل انکار بود. لذا میتوان گفت بر خلاف جوسازیهایی که در زمان حیات شهید رجایی بر ضد ایشان صورت میگرفت، ایشان بجز مشروعیت از کارآمدی هم برخوردار بودند که البته تعهد و التزام انقلابی ایشان زبانزد بوده است. رهبر انقلاب در جای دیگری این دو شهید سرافراز را نماد حقیقی دولتمردان متعهد خواندند و با آرزوی توفیق برای همه کارگزاران نظام اسلامی در استمرار راه رجایی و باهنر، ارتباط مستمر با خداوند و تلاش برای ادای تکلیف را تضمین کننده صحت عمل و استقامت دولتمردان در تحقق اهداف انقلاب اسلامی و تأمین نیازهای ملت برشمردند.
دولت جمهوری اسلامی ایران بر پایههای مستحکم ایثار، فداکاری و اخلاص بنا شده است و همواره شخصیتهایی در مسند خدمت به ملت عزیز ایران قرار داشتهاند که در تاریخ پرماجرای انقلاب، انسانهایی پرشور، با اخلاص و بیتوجه به دستاوردهای شخصی بودهاند و شهیدان رجایی و باهنر، شهید عراقی و نیز سید بزرگوار شهید اسدالله لاجوردی که از نوع همان مردان با ایثار و فداکار بوده است در زمره این شخصیتها هستند. از نظر رهبر معظم انقلاب نام نیک و خاطره خوب ملت از شهیدان رجایی و باهنر پاداش الهی به آنها در حیات عزتمندانهشان است. رهبرانقلاب این دو شهید گرانقدر را مظهر کار و تلاش مومنانه و پایبندی بی اغماض به اصول و ارزشها دانستند و خاطر نشان کردند: ماندگار شدن یاد این چهره های نورانی، نشانه تشکر خداوند از بندگان مخلصی است که با همه وجود برای اسلام کار و تلاش کرده، ارزشهای اسلامیانقلابی را در کارهای خود متبلور میکنند. زنده نگه داشتن نام و یاد و سلوک سیاسی این دو شهید از نگاه رهبر انقلاب ضرورتی برای اصحاب فرهنگ و رسانه است:
این دو عنصر خدمتگزار باید همیشه به عنوان عناصر فراموش نشدنی در تاریخ دولت خدمتگزار جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی در خاطره ها زنده بمانند.
جمع بندی و نتیجه گیری
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، دولتمردان مؤمن و متعهد زمام امور را به دست گرفتند و کوشیدند کشتی انقلاب را از خطر توفان و امواج بلایا به دور دارند. شهیدان والامقام، رجایی و باهنر نیز از جمله دولتمردانی بودند که از متن گروه رنجدیده جامعه برخاسته بودند و نه با محاسبههای از پیش تعیین شده یا برنامه ریزی برای دستیابی به زمامداری، بلکه با تکلیفی متأثر از اعتقاد و ایمان، به این مهم همت گماردند. آرامش بیرونی به رغم غوغای درونی و ایمان خالص به مبدأ و معاد، زمینههای ثابت ساختار شخصیتی ایشان بود و این همان عناصری است که در محاسبههای سیاسی و حکومتداری دنیا از دید تحلیلگران به دور مانده است. مهم ترین ویژگی های این دو شهید عزیز و دولت این دو بزرگوار عبارتند از: مکتبی بودن و تبعیت از امام به منزله رهبر و مرجع تقلید، ساده زیستی و همدرد بودن با مردم، انقلابی بودن و مبارزه با خط سازش و اشرافیت، صداقت و اخلاق در عمل، تسلط بر قدرت و مهار وسوسه های سوء استفاده از قدرت، پرهیز گروه گرایی و پایبند بودن بر سر ارزش ها.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد
محمد نصرتی در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛