نقشه عبدالغفار از گذشته تهران
نقشههای نشسته روی تن دیوارهای این موزه، تهرانِ گذشته و امروز را به تصویر میکشند، از آدمهایی که شاید دیگر اثری از آنها باقی نمانده باشد، همگی خاطره شدهاند در لابهلای آلبوم عکسهای خانوادگی.بین این نقشهها اما نقشه عبدالغفار، یکی از آن نقشههای ناب است؛ نقشهای که خراسانیان در توضیحش به ما میگوید: «در رابطه با شهر تهران نقشههای متعددی تهیه شده است؛ مثل نقشه ناسکوف، افسر ارتش روسیه که سابقهاش به سال 1826 میلادی و دوران فتحعلی شاه قاجار میرسد، اما اینجا ما نقشه عبدالغفار را داریم که جزو دقیقترین و معتبرترین نقشههایی است که از تهران قدیم موجود است. ترسیم این نقشه بهعهده عبدالغفار نجمالملک، از استادان مطرح مدرسه دارالفنون بوده؛ عبدالغفار به همراه 20 نفر از شاگردانش به دستور ناصرالدینشاه، شروع میکند به مساحی و ترسیم نقشه تهران. شروع این کار سال 1285 بوده اما چهار سال ترسیم این نقشه زمان میبرد و درنهایت سال 1309 شمسی چاپ میشود.»
دستگاههای عتیقه ترسیم نقشه
ادوات و تجهیزات نقشه برداری، اطلسها و کتب قدیمی و اسناد تاریخی بلدیه شهر تهران! همه آن چیزهایی است که در طبقه پایین نمایشگاه دائمی نقشه تهران به انتظار بازدیدکنندهها نشستهاند؛ ابزارهایی قدیمی که هر کدام به ترسیم بخشی از نقشههای تهران قدیم کمک کردهاند. با خراسانیان مقابل بزرگترین دستگاه این مجموعه میایستیم، وسیلهای فلزی و قهوهایرنگ که خراسانیان دربارهاش میگوید: این دستگاه به اسم A8 معروف است و یکی از نمونه ابزارهای تبدیل عکس هوایی به نقشه بوده است. کار شرکت بیلد سوئیس که زمانی مورد استفاده قرار میگرفت این بوده که عکسهای هواییای را که از یک منطقه تهیه شده بود به نقشه تبدیل میکرد. با کمک این دستگاه و با استفاده از تنظیم نقاط X ،A و Z این عکسها را به صورت سهبعدی میدیدند و در نهایت نقشه ترسیم میشد.»
قدمت این ابزار نقشهبرداری، به گفته خراسانیان به بیش از صد سال پیش میرسد و جزو اولین دستگاههایی بوده که کار تبدیل عکس به نقشه را انجام میداده است.
نقشهای که یک سند تاریخی است
بین همه نقشههای موجود در موزه نقشه تهران، اما یکی از نقشهها به یک نام آشنا در تاریخ کشورمان میرسد؛ محمد مصدق، رهبر نهضت ملی شدن نفت. نقشهای تاریخی از بخشی از شهر قزوین با دستنوشته و مهری از دکتر مصدق که سابقهاش به سال 1300 هجری شمسی میرسد. این نقشه تاریخی که در ابعاد 55×71 سانتیمتر و با نام «نقشه قزوین، بلوک خرقان قریه حصار ارمنی» در گنجینه نمایشگاه دائمی نقشه تهران نگهداری میشود، توسط «اللهیارخان» برداشت و ترسیم شده است.
توضیحات بیشتر درباره این سند قدیمی را از زبان خراسانیان بخوانید: «در سال 1300 از آقای مصدق خواسته میشود درباره مالکیت قطعه زمینی در قزوین داوری کند و بهعنوان امین مردم، این ملک را بهعنوان املاک خالصه معرفی کند. املاک خالصه در زمان قدیم جزو املاک دولتی محسوب میشد. این نقشه حالا بعد از گذشت 97 سال، هم یک نقشه قدیمی از گذشته کشورمان است و هم به علت اینکه حاوی دستخطی از دکتر مصدق است، به یک سند تاریخی هم تبدیل شده است.»
مینا مولایی
جامعه
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
ابراهیم قاسمپور در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛
ضرورت اصلاح سهمیههای کنکور در گفتوگوی «جامجم»با دبیر کمیسیون آموزش دیدبان شفافیت و عدالت