مبارزه با طاغوت زمان به سبک امام حسن عسکری (ع)

بطور کلی مبارزات امام یازدهم شیعیان جهان(ع) در زمان حیاتشان، حرکتی مبدعانه و خلاق برای مبارزه با طاغوت روزبه شمار می‌آمد.

خلاقیت در مبارزه با دشمن

هرچند حضور اجباری امام حسن (ع) در محله «عسکر» شهر سامرا که شهرت عسکری را برایش به ارمغان آورد، نوعی زندان شمرده می‌شود؛ اما طاغوتیان به این مقدار بسنده نکردند و بارها حضرت را به زندان‌های مخوف افکندند. بی‌تردید این زندان‌ها نتیجه رویارویی آن بزرگوار با چهارخلیفه عباسی (المستعین بالله، المعتز بالله، المهتدی بالله، المعتمد بالله) بود؛ مبارزاتی که در زمان خود حرکتی مبدعانه و خلاق برای مبارزه با طاغوت روزبه شمار می‌آمد:

رابطه تشکیلاتی با شیعیان

یکی از روش‌های امام (ع) در مبارزه با خلفای ستمگر، ایجاد رابطه عمیق با شیعیان است. ابو هاشم جعفری می‌گوید: دریکی از روزها امام مرا فراخواند، چوبی در اختیارم گذارد و فرمود: «این را به «عمری » برسان.» درراه به سقائی روبه‌رو شدم. مرد آبکش از من خواست کنار روم تا مزاحم استرش نباشم؛ من کنار نرفته، چوب را بلند کردم و به استر زدم. ناگهان چوب شکافته شد و نامه‌های درونش بر زمین فرو غلتید.

شتابان، نامه‌ها را جمع کردم و درحالی‌که سقا دشنامم می‌داد پی مأموریت خویش شتافتم. وقتی به خانه امام (ع) بازگشتم، عیسی، خادم حضرت، نزدم شتافت و گفت: «آقایت می‌گوید: چرا استر را زدی و چوب را شکستی؟ دیگر چنین مکن. اگر شنیدی کسی به ما دشنام می‌دهد، از معرفی خود بپرهیز و راه خویش پیش گیر، زیرا ما در بد سرزمینی زندگی می‌کنیم.»

روایت فوق نشان می‌دهد که ارتباط امام (ع) با شیعیان از دقت و ظرافت خاصی برخوردار بود و حضرت همواره آنان را در یک حرکت هماهنگ و نظام‌مند رهبری می‌کرد.

تقیه و پاسداری از شیعیان

یک حرکت اصیل، برای تداوم، به حفظ موجودیت و استفاده درست و بجا از نیروهای وابسته است. حرکت‌های غیراصولی و نابجا خطر بزرگی است که حتی نهضت‌های الهی را سمت نابودی پیش می‌برد. بدین سبب، امامان معصوم (علیهم‌السلام)، همواره شیعیان را به رعایت اصل قرآنی «تقیه» سفارش می‌کردند. امام عسکری (ع) ضمن تأکید بر برائت از دشمنان، پیوسته این اصل را به شیعیان یادآوری می‌کرد.

یکی از دوستداران امام (ع) می‌گوید: در سامرا به انتظار زیارت حضرت در بیرون از خانه‌اش به سر می‌بردیم که نامه امام را دریافت کردیم. حضرت نوشته بود: کسی به من سلام و اشاره نکند، در این صورت امنیت جانی نخواهد داشت.

همچنین حضرت فرمود: کسی که توان یاری ما را ندارد؛ ولی در خلوت دشمنان ما را لعنت می‌کند؛ خداوند فرشتگان را از کردارش آگاه می‌سازد و آنها برای او آمرزش می‌طلبند.

رفتار با زندانبانان

با تمام این وجود، درزمانی که حضرت را زندانی می‌کردند ایشان با صبر و رأفت چنان با زندانبانان برخورد می‌کردند که این افراد از عامل حکومت تبدیل به شیعیان و مریدان حضرت می‌شدند.

رفتار زندانبانان اغلب بسیار وحشت‌زا بود. تا جایی که دریکی از زندان‌ها حضرت را در میان درندگان انداختند تا به خیال خود ایشان را آزار و اذیت نمایند؛ اما درندگان آسیبی به ایشان نرساندند.

مرحوم کلینی می‌نویسد: امام عسکری (ع) را نزد علی بن «نارمش» زندانی کردند. او ناصبی بود و بر آل ابی‌طالب سخت می‌گرفت. درباریان به وی سفارش کردند که بر حضرت سخت بگیرد، ولی هنوز یک روز از زندانی شدن امام نگذشته بود که ابن نارمش تحول یافت و چنان شد که از هیبت و عظمت امام چشم از زمین برنمی‌داشت.

امام یازدهم شیعیان جهان در سخت‌ترین شرایط بازهم به بیدارسازی مؤمنان از منکر و اهل آن، پرداختند و فشارها و محدودیت‌هایی که خلیفه‌های عباسی، بر ایشان تحمیل نمودند، هرگز مانع احیاگری نظام جاودان اسلام این امام(ع)، نشد.