مریخ جای زمین را پُر خواهد کرد؟

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، به عنوان مثال هانس یوآخیم شلن هوبر، موسس انستیتوی تغییرات آب و هوایی پتسدام یکی از بلندپایه‌ترین دانشمندان جهان در زمینه تغییرات اقلیمی، در یک سخنرانی در سال ۲۰۱۷ به وضوح هشدار داد که سال ۲۰۲۰ ضرب الاجل جلوگیری از گرمایش بیش از اندازه زمین است.

کارشناسان معتقدند جنگل‌زدایی و مصرف بی‌رویه منابع می‌تواند در دو تا چهار دهه آینده به فروپاشی کامل تمدن انسانی منجر شود. بر اساس مقاله‌ای که امسال در مجله‌ Nature Scientific Reports منتشر شد، آمده است: اگر انسان به نابودی جنگل‌های جهان ادامه دهد، زمین دیگر نمی‌تواند ظرفیت چشمگیر جمعیت را تحمل کند.

تمام این هشدار‌ها برخی از کشور‌ها را به ایجاد برنامه‌های بلند پروازانه سوق داد، برنامه‌هایی از نوع سکونت در فضا. پرچمدار این نظریات ایلان ماسک مدیرعامل اسپیس اکس است. ایلان در صدد است یک میلیون نفر را تا سال ۲۰۵۰ در مریخ ساکن کند.

*ایلان ماسک درباره جزئیات این طرح گفته است: زندگی در مریخ ابتدا در سازه‌های گنبدی شکل شیشه‌ای شروع خواهد شد. سیاره سرخ سرانجام همانند زمین از حیات پشتیبانی خواهد کرد. بشر هنوز با این چشم انداز بلندپروازانه فاصله بسیار زیادی دارد. زمینی‌سازی مریخ آنقدر کند صورت می‌گیرد که در طول حیات ما رخ نخواهد داد. البته شاهد برپایی کلونی انسانی در این سیاره خواهیم بود. تمدن‌های پیشرفته آینده که خرابه‌های به جای مانده از ما را کشف می‌کنند، ما را به خاطر بلندپروازی‌هایمان تحسین خواهند کرد. زمینی‌سازی مریخ به طور حتم یکی از شگفت انگیزترین پروژه‌های تاریخ بشر خواهد بود.

البته تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ انجام شده، نشان می‌دهد که دی اکسید کردن موجود در مریخ آنقدر نیست که بتواند فشار اتمسفری این سیاره را به سطح قابل تنفس برای انسان برساند اما این محدودیت‌ها هیچ کدام مانع نشده‌اند تا ماسک تلاش‌ها و رویاپردازی را متوقف کند.

*مریخ مرکز توجه فرضیه‌های علمی بسیاری درباره امکان سکونت انسان در آن است. شرایط سطحی مریخ و احتمال وجود آب سبب می‌شوند که این سیاره غیر از زمین قابل سکونت‌ترین جرم برای انسان در منظومه شمسی باشد. برای رسیدن به مریخ از زمین انرژی کمتری در هر واحد جرم (دلتا وی) مورد نیاز است.

شرایط سطح مریخ از لحاظ دما و فشار جوی از هر سیاره دیگری به جز بالای ابر‌های ونوس به شرایط زمین نزدیک‌تر است. اما به هر ترتیب سطح مریخ برای زندگی انسان‌ها و بیشتر موجودات زنده شرایط مساعدی ندارد. علت آن فشار هوای بسیار کم، یعنی جوی با تنها یک درصد اکسیژن و نبود آب به حالت مایع است.

در سال ۲۰۱۲ گزارشی منتشر شد مبنی بر این که تعدادی گلسنگ و سیانوباکتری در شرایط شبیه سازی شده زنده ماندند و بعد از ۳۴ روز زندگی مریخی در «آزمایشگاه مرکز هوافضای آلمان» (DLR) سازگاری چشمگیری برای فرایند فتوسنتز از خود نشان دادند. دانشمندان قسمت‌هایی از زمین را برای مقایسه با مریخ کاوش کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که دمای مریخ در عرض جغرافیایی پایین شبیه به دمای قطب جنوب است.

*روز مریخی معروف به هور بسیار با روز زمینی نزدیک است. یک روز که بر مبنای خورشید محاسبه شده ‌باشد در کره مریخ ۲۴ ساعت و ۳۹ دقیقه و ۳۵٫۳۲۴۴ ثانیه است.

پهناوری رویه کره مریخ فقط ۲۸٫۴ درصد از مساحت رویه کره زمین کمتر است و مقدار خشکی‌های زمین فقط کمی بیش از سطح مریخ است. شعاع مریخ نصف زمین و جرم آن یک‌دهم زمین است.

انحراف محوری مریخ ۲۵٫۱۹ درجه و انحراف محوری زمین ۲۳٫۴۴ درجه است. در نتیجه بهرام هم مانند زمین فصل دارد، البته فصل‌های مریخ دوبرابر فصول زمین به ‌درازا می‌کشند، زیرا هر سال مریخ ۱٫۸۸ برابر سال زمین است. قطب شمال مریخ هم ‌اینک به سوی صورت فلکی ماکیان (دجاجه) اشاره می‌کند و نه به خرس کوچک.

مریخ جو دارد. با وجود رقیق بودن (۰٫۷ جو زمین) این جو در برابر پرتوافکندن‌های خورشیدی و کیهانی مقداری حفاظت فراهم می‌کند. از وجود این جو هم‌چنین می‌توان برای ترمز هوایی فضاپیما‌های وارد شونده به مریخ استفاده کرد که این کار پیش از این بار‌ها انجام شده‌ است.

مشاهدات اخیر فضاگرد‌های ناسا وجود آب در سیاره بهرام را تأیید کرده ‌است. از قرار معلوم، مریخ مقادیر قابل توجهی از تمامی عناصر لازم برای نگهداری از زیست، از نوع زمینی‌اش را داراست.

*با وجود تمام برنامه‌های در حال اجرا توسط کشور‌های مختلف هزینه سفر به مریخ چیزی در حدود ۶ تا ۵۰۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است. اما زندگی در مریخ رویایی است که سال‌ها توسط دانشمندان ناسا و سایر سازمان‌های فضایی دنیا برای دستیابی به آن تلاش می‌کنند. شرایط سطحی این سیاره و وجود آب در آن باعث شده که این سیاره تنها گزینه روی میز برای زیست در خارج از کره زمین باشد.

با وجود اینکه پروژه‌های زیادی برای سکونت در مریخ در حال اجرا است، اما هنوز هم رسیدن به این آرزوی دیرینه کاملاً دست نیافتنی به نظر می‌آید، زیرا علاوه بر هزینه زیاد اگر انسان‌ها بخواهند به مریخ پای بگذارند باید در داخل گنبد‌هایی پر از اکسیژن قرار داشته باشند.

باید صنعت و کشاورزی نیز روی این سیاره راه اندازی شود، هنوز مشخص نیست که زنان به راحتی می‌توانند در مریخ فرزند به دنیا بیاورند یا خیر. علاوه بر این در مریخ مواد غذایی قابل دسترس نیست؛ بنابراین می‌توان گفت با چالش‌های موجود ذکر شده برای سکونت در مریخ علاوه بر اینکه نمی‌توان در چند دهه آینده منتظر سکونت در مریخ بود، باید با قاطعیت گفت که اگر هم امکان سکونت در مریخ فراهم شود فقط برای عده معدودی خواهد بود که هزینه زیادی هم در پی دارد.