شکست ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، سختترین شوک ممکن را به جانسون وارد کرده است.
نخست وزیر انگلیس نگران است سران دو کشور آلمان و فرانسه، با دولت جدید آمریکا بر سر حذف وی از معادلات قدرت در لندن به توافقی پنهانی برسند.
طی روزهای اخیر هشدارهای صریحی از سوی مقامات اروپایی به دولت انگلیس مخابره میشود. در تازهترین این موارد،رئیسجمهوری فرانسه از سیاست خارجی انگلیس انتقاد کرد و خواستار شفافیت در انتخاب کشورهای متحد شد.
امانوئل مکرون صراحتا از دولت انگلیس خواست نزدیکترین متحدان خود را تعیین کند.
رئیسجمهوری فرانسه خطاب به بوریس جانسون گفت:«انگلیس باید یک الگوی مشخص را در تعامل با ما (اتحادیه اروپا) و دیگران انتخاب کند. انگلیس نمیتواند با ما شراکت نصفونیمه داشتهباشد البته من دوست دارم انگلیس به شراکت نزدیک خود با اتحادیهاروپا ادامه دهد؛ زیرا تاریخ و جغرافیا تغییر نمیکند، بنابراین فکر نمیکنم سرنوشت مردم انگلیس با ما متفاوت باشد.»
مکرون کنایهای هم به رویکرد ضد فرانسوی مقامات انگلیسی و شهروندان این کشور زد و تاکید کرد:«هر زمان که مشکلی در مورد اتحادیهاروپا وجود داشتهباشد، انگلیسیها دوست دارند از فرانسویها - و من - متنفر باشند و ما را مسؤول بدانند. من این نقش را پذیرفتهام.»
انگلیس و اتحادیهاروپا مرحله انتقالی برگزیت را در اول ژانویه امسال و زمانی که توافقنامه همکاری بین طرفین به اجرا درآمد، به پایان رساندند. انگلیس پس از ۴۷سال عضویت، اتحادیهاروپا را ترک کرد.
اکنون سوال اصلی اینجاست که نسبت انگلیس و اروپای جدید چگونه تعریف میشود؟! بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که با خروج رسمی انگلیس از اتحادیهاروپا و تشدید اختلافات فرانسویها و ژرمنها بر سر آینده رهبری این مجموعه، پایههای اتحادیهاروپا بیش از هر زمان دیگری لرزان به نظر میرسد.
بوریس جانسون که تصور میکرد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا پیروز میشود، مذاکرات برگزیت را معطوف به حمایتهای مطلق اقتصادی واشنگتن از لندن پیش برد. اما احتمال دارد دولت بایدن، در راستای اثبات حسن نیت خود به فرانسه و آلمان ( که مقامات ارشد آنها نیز از بایدن در انتخابات آمریکا حمایت کردهبودند)، بوریس جانسون را به راحتی قربانی کند. نکته اساسی اینجاست حتی با سقوط دولت جانسون، ابهامات و مسائل مربوط به روابط انگلیس مستقل و اروپای منهای انگلیس هنوز حلنشده باقی بماند. صورت مساله در اروپا، خصوصا بر سر ماجرای برگزیت کاملا مشخص است.
با اینکه قوانین گمرکی و محدودیتهای جدید میان دو طرف تعیین شده اما هنوز بسیاری نمیدانند در ساز و کار جدید روند مبادله کالا چگونه خواهد بود.
چنانچه شبکه یورونیوز گزارش دادهاست، انگلیس نخستین کشور عضو اتحادیهاروپاست که پس از دوران وحشت جنگجهانی دوم برای ایجاد وحدت اروپایی پا پیش گذاشت. اما همهپرسی سال ۲۰۱۶ باعث ایجاد زخمهای ممتد بین طرفداران خروج از اتحادیه و حامیان باقی ماندن در این مجموعه شد.
البته نباید تمام سهم خروج از اتحادیه را متوجه بوریس جانسون دانست؛ چرا که مخالفان اتحادیهاروپا در انگلیس از سالها قبل تلاشهای خود را برای خروج این کشور از بروکسل کلید زدهبودند اما به هر ترتیب زخمهایی میان دو گروه مختلف بر سر این تصمیم شکل گرفته که بعید است به سادگی درمان شود.
در حالی که معاملات تجارت بدون تعرفه و اتحادیهاروپا از هرج و مرج احتمالی تجارت در آینده نزدیک جلوگیری میکند، در عین حال جدایی بین بروکسل و لندن در بسیاری جهات عملی خواهدشد.
نگرانیهایی که بروز یافته است
بوریس جانسون علاوه بر آنکه آینده سیاسی خود و کشورش را به سبب وقوع بحرانهای اقتصادی پیشبینی نشده، عدم امکان تدوین قوانین جامع و دقیق در دوران پسابرگزیت و افزایش احتمال استقلال مناطقی مانند اسکاتلند از انگلیس زیر سوال بردهاست، بحرانها و دردسرهایی را نیز به اعضای اتحادیهاروپا تحمیل کردهاست! در تازهترین این موارد، کشورهای فقیرتر اتحادیه اروپا در شرق و جنوب این قاره پس از برگزیت، خواستار توافقی فوری بر سر بودجه جدید این اتحادیه به شکلی شدهاند که کمکهای تاکنونی به اعضای ضعیفتر اتحادیه کاهش نیابد.
در همین رابطه گروه موسوم به دوستان انسجام متشکل از ۱۷کشور فقیرتر عضو اتحادیهاروپا در منطقه مدیترانه و شرق اروپا در شهر بژا در پرتغال به رایزنی درباره پیامدهای برگزیت و توقف پرداختهای بریتانیا به اتحادیهاروپا بر بودجه این اتحادیه پرداختند.
براساس گزارش شبکه دویچه وله ، پس از رایزنیهای مزبور ۱۵کشور شرکتکننده در این نشست در بیانیه مشترکی اعلام کردند علیه کاهش احتمالی کمکهای تاکنونی اتحادیهاروپا به خود مبارزه خواهندکرد.
تاکنون کشورهایی که درآمد سرانه ناخالص ملی آنها کمتر از ۹۰درصد میانگین اتحادیهاروپاست، از محل صندوق این اتحادیه موسوم به انسجام کمک دریافت میکردند. مجارستان، لهستان، جمهوری چک، بلغارستان، اسلوونی، یونان، مالت، اسپانیا و پرتغال از جمله امضاکنندگان این بیانیه بودند.
ایتالیا با بیانیه مخالفت کرد و کرواسی از امضای آن امتناع کرد تا بیطرفی خود را به عنوان رئیس کنونی شورای اتحادیه اروپا حفظ کند.
آنتونیو کوستا، نخستوزیر پرتغال هشدار داد: «ما اینک باید بیش از هر زمان دیگری بر انسجام اتحادیهاروپا تأکید کنیم، زیرا این اتحادیه اینک با خروج بریتانیا شکنندهتر شده است.»
محمد علیزاده - بین الملل / روزنامه جام جم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد