روز یکشنبه، معاونت دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت به عباس شیراوژن رسید و معاونت پرستاری به عباس عبادی. پیش از این سیما لاری و مریم حضرتی عهدهدار این معاونتها بودند که اکنون این کرسیها به دو مدیر مرد سپرده شده است.
معاونت دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت همیشه معاونتی بیسر و صدا بوده اما معاونت پرستاری همواره محل بحثهای زیاد و انتظارات فراوان بوده است به این دلیل که جامعه سفیدپوش پرستاری کشور خواستههای برزمینمانده و نارضایتیهای انباشته دارد.
جامعه پرستاری کشور مطالبه زیاد دارد و وعده بسیار شنیده است، به ویژه از زمانی که کرونا در کشور شیوع پیدا کرد. از همان روزهای اول، مدیران وعده اجراییشدن تعرفهگذاری خدمات پرستاری را دادند.
این اما تنها وعده نبود. وعده به رسمیتشناختن شهدای خدمت، استخدام پرستاران، پرداخت کارانه و اضافه کار عقبافتاده و واکسیناسیون خانوادههای پرستاران از وعدههایی بود که یکی پس از دیگری داده شد؛ این در حالی است که بعد از گذشت 20 ماه، هنوز هیچ کدام از این وعدهها به درستی عملی نشده است.
در 20ماهی که از شیوع ویروس کرونا در کشور میگذرد، بیش از 300 نفر از کادر درمان به شهادت رسیدند.
20 اسفند 98 وزیر بهداشت و درمان دولت وقت- سعید نمکی- اعلام کرد که رهبر معظم انقلاب با شهید خدمت محسوبشدن مدافعان سلامتی که به دلیل ابتلا به بیماری کرونا جان خود را از دست داده اند، موافقت کردند. پس از آن بود که هر ماه پرونده های شهدا تکمیل و به بنیاد شهید و امور ایثارگران ارسال میشد.
بعد از گذشت ماهها اما از 300 شهید سلامتی که جان خود را به دلیل ابتلا به بیماری از دست دادهاند تنها تایید و بررسی پرونده حدود 170 شهید خدمت به سرانجام رسیده است، 170شهید خدمتی که البته به خانوادههای آنها هیچ خدمتی ارائه نشده است.
محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار در این باره به ما میگوید که خانوادههای پرستاران به خاطر خدمت به کشور، عزیز از دست دادهاند اما هیچ ارگان دولتی به شهدایی که پروندههای آنها تایید شده است نیز خدمات ارائه نمی دهد.
این فعال پرستاری اما نکته مهم دیگری را در پروندههای مدافعان سلامت توضیح میدهد. شریفی مقدم از نبود وحدت در آمار شهدای خدمت میگوید، از این که آمار شهدایی که خانه پرستار به بنیاد شهید معرفی کرده 150شهید پرستار است درحالی که نظام پرستاری از140شهید حرف میزند. در 20 ماه گذشته اما از این آمار تنها 40 پرستار متوفی به عنوان شهید خدمت شناخته شدهاند.
شمس الدین شمسی، رئیس شورای عالی نظام پرستاری نیز درباره روند کند رسیدگی به پروندههای شهدا به ما میگوید: فرآیند اداری رسیدگی به پروندهها طولانی است. در ابتدا پروندهها باید در کمیسیون محلی و شهری و سپس در کمیسیون کشوری تایید شود که البته بنیاد شهید میتواند روند رسیدگی به پروندهها را تندتر کند.
شمسی البته تاکید میکند که تشکیل پروندهها در وزارت بهداشت و درمان هم به کندی صورت میگیرد؛ مثال صدق این ادعا هم گفته های فرشته سلمانیان از پرستاران شاغل است که در اسفند 98 همسر پرستارش، شهروز کریمیان قدیم را به دلیل ابتلا به کرونا از دست داده است.
او به ما میگوید که یک ماه پیش بود که از طرف دانشگاه علوم پزشکی محل خدمت همسرش به او اطلاع دادند پرونده شهادت او تکمیل و برای رسیدگی به بنیاد شهید ارسال شده است.
قانون تعرفهگذاری، معطل است
14 سال پیش، سال 86 بود که قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و برای اجراییشدن به وزارت بهداشت و درمان سپرده شد، مسوولیتی که تا امروز هیچ یک از دولتها و در واقع هیچ یک از وزرای بهداشت، اجرای آن را برعهده نگرفته اند.
30 آذر پارسال در روز پرستار اما رهبر معظم انقلاب تاکید کردند که قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری که مدتها قبل تصویب شده و به سود پرستاران است باید اجرا شود. پس از این بود که امید اجرایی شدن این قانون در دل پرستاران شکل گرفت، امیدی که البته تا امروز به بار ننشسته است.
قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری با وجود تلاشهای جامعه پرستاری، در بودجه 1400 لحاظ نشد. شریفیمقدم، مدیرکل خانه پرستار در این باره به جامجم توضیح میدهد که دولت دوازدهم مصوب کرد که در عرض سه ماه، سازمان نظام پرستاری و وزارت کار و رفاه اجتماعی، آیین نامه ای را تنظیم کنند تا این قانون اجرایی شود که بعد از گذشت دو ماه و روی کار آمدن دولت جدید هنوز هیچ اثری از تنظیم و تهیه آیین نامه جدید دیده نمیشود.
شمس الدین شمسی، رئیس شورای عالی نظام پرستاری نیز در گفت و گو با جامجم از همان ابتدا آب پاکی را روی دست جامعه پرستاران میریزد و توضیح میدهد که پرستاران تا پایان سال نباید منتظر اجراییشدن قانون تعرفهگذاری خدمات پرستاری باشند. او میگوید: اجراییشدن این قانون، نیازمند اعتبارات بودجه ای است، اعتباراتی که البته نه بودجه اضافه که تعیین درصدی از بودجه تصویبی سلامت به خدمات پرستاری را میطلبد.
وی ادامه میدهد: اعتبارات اجراییشدن این قانون در دل بندهای بودجه ای دیگر است و حال برای اجراییشدن آن تنها باید بند جداگانه ای در نظر گرفته شود.
به گفته شمسی، این روزها اعضای سازمان نظام پرستاری در حال رایزنیاند تا در بودجه 1401 ردیف مربوط به اجراییشدن قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری ذکر شود.
او و همکارانش امیدوارند، چرا که هم در شعارهای انتخاباتی دولت سیزدهم و هم در زمان رای اعتماد وزیر بهداشت و درمان جدید به این موضوع اشاره شده است.
نیاز به نیروهای تازه نفس
جامعه پرستاری این را نه مطالبه خودشان که مطالبه مردم میدانند، مطالبه نیروی تازه نفس برای ارائه خدمات بهتر را.
با وجود این اما شاخصهای تامین سلامت در کشور پایین است. به ازای هر تخت بیمارستانی در کشور تنها 0.9پرستار وجود دارد. شاید اگر 20 سال پیش بود و خدمات مراقبتی مانند بخشهای آی سییو، سی سی یو و دیالیز نبودند و نظام سلامت به سمت ارائه خدمات تخصصی نمی رفت، این درصد پرستاران خیلی هم خوب بود، اما امروز در هر بیمارستانی حداقل چند بخش تخصصی وجود دارد و تختهای تخصصی هم ارائه خدمت تخصصی با وجود حداقل یک پرستار را می طلبد.
در بهمن 98 که کرونا وارد کشور شد تا امروز نیز بحران کرونا قوز بالا قوز شده تا مشکلات ناشی از کمبود کادر درمان و به خصوص پرستاران را بیشتر کند.
شریفی مقدم میگوید که دلیل آمار بالای مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا در کشور به دلیل کمبود کادر پرستاری است. او به آمار بالای شهدای کادر پرستاری هم اشاره میکند و توضیح میدهد که آمار شهدای پرستار ایران از همه کشورهای دیگر بیشتر است.
با این وجود اما در بهمن سال گذشته آزمون استخدام پرستاران برگزار شد، آزمونی که هنوز نتایج آن بعد از گذشت حدود هفت ماه منتشر نشده است.
شریفی مقدم میگوید: بحران امروز سیستم درمان کشور، کمبود نیروی انسانی است. حال این که اگر طبق قانون هر سال 10 هزار پرستار استخدام میشدند، بسیاری از مشکلات نظام سلامت حل و تامین سلامت مردم تضمین می شد.
طبق قانون هر سال وزارت بهداشت و درمان باید در قالب آزمون استخدامی، نیروهای تازه نفس به بدنه سلامت تزریق کند. این قانون اما در سالهای 95، 96 و 97 یعنی در سالهای نخست آن اجرایی نشدند تا جمعیت بیکار در رشته پرستاری به عدد 100 هزار نفر برسد.
با این حال شمسالدین شمسی خبرهای خوشی درباره به کارگیری 10 هزار پرستاری که هفت ماه پیش در آزمون استخدامی شرکت کرده بودند، دارد.
او میگوید که به زودی نتایج آزمون منتشر میشود. رئیس شورای عالی نظام پرستاری اضافه میکند که دانشگاههای علوم پزشکی موظف شدند تا در 89 روز، کارهای اداری استخدام و توزیع نیرویهای جدید از جمله پرستاران را انجام دهند. او میگوید که به زودی پرستاران به کار گرفته میشوند.
شمسی اما وعده دیگری هم دارد و آن تعیین وضعیت همه نیروهای پرستاری اعم از پیمانی، شرکتی و قراردادی به صورت استخدامی است.
او میگوید: در حال رایزنی هستیم تا همه نیروهای پرستاری در هر شرایط شغلی که هستند، استخدام شوند.
این فعال جامعه پرستاری همچنین از مجوز استخدامی در سال جدید میگوید، از این که شرایط آزمون استخدام وزارت بهداشت و درمان به زودی منتشر و آزمون برگزار میشود.
اولین وعده بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت و درمان دولت سیزدهم برای کادر درمان و نیروی پرستاری، واکسینهکردن خانواده های کادر درمان بود.
او قول داد که همه خانواده کادر درمان، خارج از نوبت واکسینه میشوند. پس از این وعده بود که دانشگاههای علوم پزشکی یک سایت طراحی کردند و از همه کادر درمان خواستند تا خانوادههای خود را در این سامانه معرفی کنند تا نوبت واکسیناسیون آنها اطلاع داده شود.
سازمان نظام پرستاری هم سامانه دیگری را طراحی کرد و از جامعه پرستاری خواست تا خانوادهها در آنجا ثبتنام کنند.
خانواده های پرستاران در هر دو سامانه ثبت نام کردند و منتظر ماندند تا نوبت واکسیناسیونشان اطلاعرسانی شود.
پس از واردات حجم زیادی واکسن به کشور و سرعتبخشی واکسیناسیون اما همه خانواده های کادر درمان خود به خود واکسینه شدند، تا این وعده، نه به علت عملکرد مدیران که با کمک سرعتبخشی به اجراییشدن سند واکسیناسیون کشور محقق شود.
از عمل به وعده های مدیران سلامت که میپرسیم، همه شان آه می کشند و بعد شروع میکنند برای درددلهای طولانی.
دل همه کادر درمان و به خصوص پرستاران این روزها خون است. همه شان آه پرسوزی دارند از وعدههایی که هیچ گاه رنگ عملیشدن به خود نگرفته است.
زینب رمضانی، پرستار اهوازی است و به قول خودش این روزها، روزهای کمتراکم بیمارستانی را می گذراند.
زینب تا به حال سه بار به بیماری کرونا مبتلا شده و میگوید یک بار از آن را در حالی که ضعف بر او چیره شده بود به دلیل کمبود نیروی کار مجبور به گذراندن شیفت کاری شده است.
این پرستار بخش آی سی یو ادامه میدهد که در پیکهای کرونا او و سه همکارش باید به بیماران بستری در 20 تخت آیسییو بیمارستان محل خدمتشان رسیدگی کنند که کار طاقتفرسایی است.
زینب تعریف میکند که در بسیاری از شیفت هایش زمان برای رسیدگی به همه بیماران کم می آورد. مطالبه اصلی و همیشگی او استخدام نیروی تازه نفس است، چراکه زینب رمضانی از افسردگی هم رنج می برد و این روزها بعد از شیفتهای کاریاش نزد مشاور میرود تا شاید روحش را التیام دهد.
این دختر جوان پرستار میگوید: نمیدانم تا چه زمانی میتوانیم ادامه دهیم. من و همکارانم در شرایط بد روحی به سر می بریم.
برای سیدرضا سبزی که در یکی از بیمارستانهای شیراز کار میکند اما مطالبه اصلی، پرداخت معوقاتی است که روسای بیمارستانی قول وصول آن را دادهاند ولی عملی نشده است.
او میگوید در شرایط پرفشار و پراسترس شیفتها، با وجود این که چند شیفت سنگین پشت سر هم کار میکند، کارانه و اضافه کارش بعد از پنج تا شش ماه پرداخت میشود.
این پرستار شیرازی، ماه پیش تازه اضافه کار و کارانه 500 هزار تومانی فروردین امسالش را دریافت کرده است.
رضا توضیح میدهد: حقوقمان هم اندک و هفت میلیون تومان است، حال با این شرایط، با بیماری و فشار روحی و جسمی، چطور میتوان از بیماران مراقبت کرد؟
برای سجاد عبداللهی، پرستاری که در یکی از بیمارستانهای تهران کار میکند، شرایط کار کردن سخت است. او حالا دو سالی میشود که به صورت پیمانی کار میکند و با این که در طرح 89 روزه و آزمون استخدامی بهمن پارسال شرکت کرده است اما هنوز او را استخدام نکردهاند. او میگوید در روزهای سخت که نظام سلامت به نیروی انسانی نیاز داشت، او و همکارانش در طرح 89 روزه شرکت کردند، حال این که به او و همکارانش حتی حقوق وعدهداده شده هم پرداخت نشد.
استخدام در آزمون استخدامی هم برای سجاد و دوستانش در هالهای از ابهام باقی مانده است تا عبداللهی در جوانی و در شرایطی که میتواند به عنوان نیروی تازهنفس کار کند، ناامید شود و انگیزهای برای کار کردن نداشته باشد.
لیلا شوقی - جامعه / روزنامه جام جم
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
گفتوگو با علی کاظمی، از ورودش به بازیگری تا نقشهای مورد علاقهاش
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»: