خانه تکانی پایانسال فرصت خوبی است تا زبالهها و وسایل بلااستفاده را دور بریزیم که از این منظر، اتفاق خوبی است اما آنچه زمین ما به آن احتیاج دارد، تعدیل و کاهش میزان زبالهها و جلوگیری از گرمایش زمین است.
یک ساعت از آخرین شنبه ماه مارس مطابق با ششم فروردین در سال 1401 «ساعت زمین» نام دارد. همان روزی که برای یکساعت چراغهای مکانهای معروف را خاموش میکنند (در کشور ما برای مثال برج میلاد، سیوسهپل و ...) تا توجه مردم به موضوع مهمی جلب شود.
از آنجا که در روزهای نخست فروردین رسانهها در کمفعالیتترین حالت خود هستند بیایید از اکنون خود را مهیای این رویداد مهم کنیم.
به این ترتیب که هم با فنون خانهتکانی بهگونهای که زباله کمتری به زمین تحمیل کنیم و هم با فلسفه خاموشکردن چراغها در ساعت زمین در روز ششم فروردین بیشتر آشنا شویم.
خریدهای بیپایان ما، بلای جان کمدها و قفسهها و زمین شده است! اصل خرید شاید مهم نباشد اما حواشی آن شامل کیسه یا جعبه خرید، فیش خرید و چند قلم قبلتر از آن، مواد اولیه تهیه کالای موردنظر، همگی زمینهساز آلودگی زمین هستند بنابراین سعی کنید تا وقتی نیازی به کالایی ندارید یا کالایی تمام نشده یا قابل استفاده است، از خرید تازه پرهیز کنید.
اگر نمیخواهید، اهدا کنید
در خانهتکانی نوروز، حتما لباس، کفش، کیف و... وجود دارد که به هر دلیل دیگر نیازی به آن ندارید اما از طرفی سالم و قابل استفاده هستند.
این وسایل را بشویید، دستهبندی کنید و به مراکزی که برای تهیه اقلام شبعید وسایلی را جمعآوری میکنند، ارائه کنید. به این ترتیب هم در منزل کالای اضافی تلنبار نکردهاید و هم آنها را دور نریختهاید که حجم زبالههای زمین را افزایش داده باشید.
کاربری دیگر دارند
ممکن است وسیلهای در منزل یا محل کار شما کارایی نداشته باشد اما بتوان در شکل دیگری از آن استفاده کرد. برای مثال وسایل چوبی شکسته و آسیبدیده در منزل. بهجای اینکه این وسایل را در خیابان رها کنید، آنها را به مراکز بازیافت تحویل دهید تا از آنها به شکل مناسبی استفاده شود.
به شکلی دیگر درآورید
روتختی، رومیزی، روبالشی، ملحفه و ... از وسایلی هستند که میتوان به شکل دیگری از آنها استفاده کرد. برای مثال تهیه زنبیل خرید، کیف خرید نان، دستگیره آشپزخانه، دمکنی و ... بنابراین با تغییر کاربری این پارچهها علاوهبر ذخیره بودجه خرید این اقلام در کارتبانکیتان، بهجای دورریختن پارچهها از آنها استفاده بهینه کردهاید.
در پلاستیک ممنوع
عادت داریم باقیمانده غذاها را در کیسه زباله بریزیم. براساس آمار، فقط در انگلستان هر سال حدود 170تن زباله تولید میشود که اغلب آنها خوراکیهای کارخانهای هستند. برای دورریختن باقیمانده غذاها، ابتدا آنها را تفکیک کنید. دوم اینکه اگر امکان تولید کمپوست از آنها وجود دارد، این کار را انجام دهید. پوست تخممرغ، باقیمانده سبزیجات، تفاله قهوه و برگها برای تولید کمپوست مناسب است. علاوهبراینکه میتوانید برای تغذیه حیوانات نیز از آنها استفاده کنید.
کیسه خودتان را بدوزید
در هر بار خرید، کیسههای نایلونی بسیاری استفاده میشود. با استفاده از کیسههای پارچهای برای خرید، مانع مصرف کیسههای نایلونی میشوید. کیسههای پارچهای قابل شستوشو بوده و بارها قابل استفاده هستند.
ترجیح خرید از مراکز کوچک
خرید از مغازههای کوچک محلی (برای هر نوع خریدی) بر خرید از سوپرمارکتها و مراکز خرید بزرگ به چند دلیل اولویت دارد. نخست اینکه در مراکز بزرگ، از پلاستیکها و جعبههای بیشتری استفاده میشود. دوم اینکه استفاده از انرژی برق در مراکز خرید بزرگ، بیشتر از مغازههای کوچک است. سوم اینکه در مراکز بزرگ، استفاده بیشتر از انرژیهای مختلف، روی افزایش دمای زمین اثر میگذارد. چهارم، میزان آلودگی این مراکز از نظر استفاده از آب و مواد شوینده و ضدعفونیکننده بیشتر است. این چهار عامل باعث تولید زباله و افزایش دمای زمین خواهد شد. برای خرید نوروز به این نکته دقت کنید.
فلهای همیشه بد نیست
درست است که در همهگیری کووید ـ 19 بهتر است از خوراکیهای بستهبندیشده استفاده کنید اما پس از پایان همهگیری بهتر است بعضی خوراکیها را به شکل فلهای بخرید. با این کار از کیسه، پاکت و جعبه کمتری استفاده میشود.
در خرید نوروز امسال نیز تا حد ممکن این کار را انجام دهید و خوراکیها را در جعبه، شیشه یا کیسههای پارچهای مناسب در منزل نگهداری کنید. برای مثال برای خرید آجیل که امکان گرمکردن و ویروسزدایی آن وجود دارد، این کار مناسب است.
یک بار مصرف نکنید
تا حد ممکن از مصرف اقلامی مانند کارد و چنگال پلاستیکی، نی، بشقاب و ... سالاد، ساندویچ، سس، آبمعدنی و ... یکنفره بستهبندیشده پرهیز کنید. این اقلام از مهمترین عوامل ایجاد زباله هستند.
یک قدم پیش از دورریز
برای تمیزکردن یخچال، فریزر و گنجههای آشپزخانه، حتما خوراکیهایی را دور خواهید ریخت. علاوهبراینکه ممکن است مقداری ترشی، مربا، شربت و ... تاریخگذشته یا بلااستفاده در یخچال مانده باشد. آمارها نشان میدهد هرسال یکسوم غذای مردم سراسر جهان دورریز میشود (حدود یکمیلیارد و 300میلیون تن) این مقدار فقط در انگلستان هرسال معادل هفتمیلیون تن است بنابراین ابتدا خوراکیهای قابلاستفاده مجدد را جدا کنید.
برای مثال سیبهای در حال خرابشدن را بشویید، برش بزنید و روی شوفاژ بگذارید تا به برگه سیب تبدیل شوند.
سبزیهای فریزری که تاریخمصرف آنها گذشته را پای گلها بریزید تا بهعنوان کمپوست مصرف شود. شیشههای مواد تاریخگذشته را خالی کرده و از شیشههای آن برای موارد مختلف استفاده کنید. به این ترتیب میزان دورریز و زباله کمتری تولید کردهاید.
اشتراکی بخوانید
نوروز فرصت خوبی برای مطالعه کتاب، مجله، تماشای فیلم و ... است. بخشی از این خوراکهای فرهنگی در فضای مجازی قابلدستیابی است اما اگر میل به مطالعه نسخه کاغذی آنها دارید، بهتر است با خرید کتابها آنها را به هم قرض دهید.
دست دوم بخرید
برای لباس این نکته بههیچوجه توصیه نمیشود اما برای خرید کالاهایی مانند دوربین، تلفنهمراه، هندزفری، تلویزیون و ... و لوازم منزل مانند مبلمان، میز و ... انواع سالم دستدوم را بخرید و حجم دورریز را کم کنید.
چراغها را خاموش میکنیم چون ...
ساعت زمین رویدادی جهانی است که صندوق جهانی طبیعت پایهگذاریاش کرده است. در این روز به مدت یکساعت (20 و 30 دقیقه تا 21 و 30 دقیقه) توصیه شده است چراغهای منزل و محل کار یا بخشی از آن را خاموش کنیم.
اصلیترین علت آن آگاهی درباره تغییرات آبوهوایی ناشی از مصرف بیرویه انرژیها بهویژه انرژیهای فسیلی، افزایش دمای زمین و تولید زبالههای حاصل از مصرف انرژی است.
ایده ساعت زمین را نخستین بار روزنامه «سیدنی مورنینگ هرالد» در سال 2007 میلادی مطرح کرد و پس از آن 2.2 میلیون نفر از مردم شهر سیدنی چراغهای غیرضروری خود را خاموش کردند. پس از آن بسیاری از کشورهای جهان به این حرکت جهانی پیوستند.
کشور ما نخستینبار در سال 1390، با خاموشی کردن چراغهای برج میلاد به این حرکت پیوست و پس از آن در این روز، نمادهای مهم شهرهای دیگر ایران نیز برای یک ساعت خاموش میشوند.
مهتاب خسروشاهی - سلامت / روزنامه جام جم
منابع: madeleineolivia.co.uk
nature.org
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد