ماه بی مثال

به گزارش جام جم آنلاین، اصلا برای همین است که خیلی از پویش‌ها، برنامه‌ها و طرح‌ها از اولین روز ماه رمضان آغاز می‌شود. انگار همه می‌دانند اگر این ماه بیاید و برود و قدمی برندارند، دیگر فرصتی بهتر از آن پیدا نخواهند کرد. ماه رمضان امسال هم از این قاعده مستثنا نبوده و طبق روال هر سال، پویش‌های مردمی با اهداف گوناگونی شکل‌گرفته است؛ پویش‌هایی که برخی از آن‌ها دست روی معیشت محرومان و نیازمندان گذاشته‌اند و برخی دیگر ارتقا فرهنگ معنوی را در این یک ماه متفاوت، نشانه گرفته‌اند. در این گزارش، برخی از این پویش‌ها و تاثیرشان در سطح جامعه را بررسی کرده‌ایم.

ستاره‌های زمین

رابطه ویژه‌ای بین قرآن و ماه رمضان وجود دارد؛ ماهی که جان می‌دهد برای انس گرفتن با کلام خدا. شاید فراغت ذهنی، آمادگی روحی و حال و هوای معنوی این ماه است که بیشتر از هر وقت دیگری، رجوع به قرآن را می‌طلبد. اصلا برای همین است که پویش مردمی «ستاره‌های زمین» در استان‌فارس هم دست روی همین موضوع گذاشته و ترویج و گسترش فرهنگ جلسات خانگی قرآن کریم در این ماه را نشانه گرفته است. در واقع این‌طور که متولیان و ایده‌پردازان این پویش می‌گویند، فعالان فرهنگی و قرآنی استان فارس با همکاری ارگان‌ها و نهاد‌های مختلف، رو به برگزاری هرچه بیشتر جلسات خانگی قرآن آورده‌اند؛ هرچند با تعداد نفرات کم! این را محمدصالح روزبه، دبیر جامعه قرآنی عصر استان‌فارس می‌گوید که معتقد است باتوجه به همه روایت‌ها و احادیثی که بار‌ها آن‌ها را خوانده و شنیده‌ایم، ماه رمضان به‌عنوان بهار قرآن یاد می‌شود و ما هم باید به گسترش این فرهنگ کمک کنیم: «مثلا یکی از کار‌هایی که می‌توانیم انجام بدهیم، رشد و برپایی بیشتر این محافل قرآنی در تمام موقعیت‌ها و سراسر خانه‌هاست.»

حالا آن‌ها در این پویش تا جایی که بشود و بتوانند به برگزاری جلسات خانگی قرآن کریم کمک می‌کنند؛ آدم‌های مختلف را به این جلسات دعوت می‌کنند، فضا و امکانات را مهیا کرده و سعی می‌کنند جلسات‌شان آنقدر جذاب باشد که همه سنین، برای حضور در آن مشتاق شوند. «در واقع ما هرآنچه که لازم است در یک جلسه قرآن صورت بگیرد و تاثیرگذار باشد را فراهم می‌کنیم.» از تولید محتوای قرآنی تا تولیدات رسانه‌ای و اهدای پرچم متبرک و... که در چنین جلساتی، مخاطبان زیادی دارد. «ما در این پویش از همه افراد و قدیمی‌هایی که سال‌هاست در چنین راهی قدم برمی‌دارند دعوت می‌کنیم تا ما را در هرچه بهتر پیش‌بردن این هدف همراهی کنند.» این‌طور که روزبه می‌گوید برگزاری جلسات خانگی قرآن‌کریم، از آن نوع سنت‌هایی است که قدیمی‌های زیادی سال‌هاست به آن وفادار هستند؛ آدم‌هایی که می‌توانند تجربه‌شان را در اختیار جوان‌ها بگذارند تا این رسم و سنت ادامه‌دار باشد.

حامی داشتن خیلی خوب است؛ حامی، بچه‌ها را به مدرسه می‌فرستد و حواسش به درمان و معیشت آن‌ها هست. مناسبتی نمی‌آید و نمی‌رود که کودکان یتیم و نیازمند، آن روز را بدون هدیه و دلخوشی سر کنند. حالا پویش مردمی به عشق علی (ع) و به عشق حال خوب همه این بچه‌ها راه‌اندازی شده تا این حال خوب را بین دیگر کودکانی که در مناطق محروم زندگی می‌کنند و حامی ندارند، گسترش بدهد. اما چرا به عشق علی؟ چون حضرت‌علی (ع) استوارترین حامی یتیمان و نیازمندان بوده‌اند و برکسی پوشیده نیست که ماه مبارک رمضان با نام امام‌علی (ع) گره خورده است؛ برای همین است که یکی از پویش‌های مردمی در ماه رمضان امسال دست روی همین نام گذاشته و قصد حمایت از کودکان یتیم و نیازمندان را دارد. انگار چیزی شبیه واقعیت زندگی حضرت‌علی (ع) قرار است رقم بخورد؛ واقعیتی که می‌گوید او همیشه حامی کودکان یتیم و نیازمندان بود و حکم پدر را برایشان داشت.

 

حالا هم پویش به‌عشق‌علی در قالب طرح اکرام ایتام و محسنین که چند سالی می‌شود پای ثابت ماه‌رمضان‌های این بچه‌هاست با هدف جذب حامی برای هزار نفر از کودکان یتیم و محسنین که حامی مشخصی ندارند، فعالیتش را شروع کرده است. این پویش که با مشارکت کمیته‌امداد، معاونت صدای رسانه‌ملی و جمعیت امام‌رضایی‌ها، ایده‌پردازی و بنیا‌گذاری شده به دنبال جذب حامی برای هزار کودک نیازمند است که بتواند طعم شیرین پدر داشتن را به این بچه‌ها بچشاند. براساس آمار‌ها درحال‌حاضر فارغ از ۳۹۸هزار کودک یتیم و نیازمند که از حامیانی جدی و مصمم برای حمایت از آ‌نها برخوردار هستند، ۱۹۴۴کودک محسنین و ۵۳۷کودک یتیم حامی ندارند؛ بچه‌هایی که به همت اعضای پویش به‌عشق علی می‌توانند کمی از لذت حمایت‌شدن را در این ماه رمضان و ماه‌های پیش‌رو تجربه کنند.

قریب به اتفاق آدم‌ها معتقدند که قدیم‌ترها، ماه رمضان حال‌وهوای دیگری داشت؛ حال‌وهوایی که به سطح شهر هم می‌رسید و همه مردم، مغازه‌ها و تابلو‌ها و کوچه‌وپس‌کوچه‌ها نشان می‌دادند رمضان آمده است. حال‌و‌هوایی که شاید به علت دست‌به‌دست هم دادن عوامل مختلف در سال‌های اخیر، کمتر خودش را نشان داده و همین مهم‌ترین دلیلی بوده که پویش «من روزه دارم» در شهر قم به راه بیفتد و فضای شهر را دوباره رمضانی کند. پویشی که قرار است دست روی تبلیغات شهری و فضای‌مجازی بگذارد که این روزها، بیشتر از هر موقعیت دیگری مخاطب دارد. پویشی که حال‌وهوای شهر قم را متفاوت از سال‌های گذشته کرده است.

 

حالا دیگر جوان و نوجوان، سالمند و میانسال، یک نشان از ماه رمضان و روزه‌داری‌شان پشت در مغازه، روی خودروی‌شان و... دارند؛ نشانه‌هایی که در ابعاد بزرگتر و به همت شهرداری قم، پایش به بنر‌های بزرگ و تبلیغاتی شهر هم رسیده است. این را مهدی کلانترزاده، مدیرکل ارتباطات و امور بین‌الملل شهرداری قم می‌گوید که شعار من روزه‌دارم را مهم‌ترین رویکرد برای فضاسازی شهر در این یک ماه می‌داند: «در واقع این پویش برگرفته از احادیث، روایات و صفات خوب اخلاقی است که اجرای آن از ابتدای ماه مبارک رمضان در دستور کار قرارگرفته و بنر‌های آن در سطح شهر به متراژ یک‌هزار و ۵۳۰مترمربع در قالب ۷۰سازه تبلیغاتی عرشه پل و پرتابل با همراهی سازمان زیباسازی، سازمان فرهنگی‌-هنری و اداره کل ارتباطات و بین‌الملل شهرداری قم اکران شده است.»

البته که یک گردش کوتاه در سطح شهر قم نشان می‌دهد که این پویش، محدود به همین نشانه‌ها و فضاسازی‌ها هم نشده و پایش به برنامه‌های فرهنگی‌-تفریحی مردم در شب‌های رمضان و از افطار تا سحر آن‌ها هم رسیده است: «مثلا اینکه برنامه‌های متعددی در ماه رمضان در فضای بوستان‌ها و در سطح شهر در حوزه‌های تبلیغی و ترویجی و در فاصله بین افطار تا سحر برگزار می‌شود؛ از مسابقات و جشنواره‌های مختلفی که تبلیغات‌شان در فضای‌مجازی اجرایی می‌شود و با حضور اهالی شهر قم در مکان‌های مختلفی از شهر به‌صورت حضوری برگزار می‌شود.» انگار که رمضان امسال شهر قم، بیشتر از هر جای دیگری به آن رمضان‌های قدیمی که بزرگ‌ترهایمان تعریف می‌کنند، شبیه شده است.

لزوم شفافیت پویش‌ها

خوبی‌اش این است که چنین پویش‌هایی در سراسر کشور باعث و بانی دارد؛ آنقدر که حالا پویش مردمی ضیافت مهربانی به همت مردم شهر گلستان برگزار می‌شود و قرار است از اولین روز ماه رمضان تا عیدسعیدفطر بیشتر از هر وقت دیگری، حواس‌شان به نیازمندان و خانواده‌های تحت‌پوشش بهزیستی باشد. این را عارف کیانی، سرپرست بهزیستی گلستان می‌گوید که ماه رمضان امسال را که با اولین روز‌های سال جدید همزمان شده، بهترین فرصت برای تامین مایحتاج ضروری و موردنیاز خانواده‌های نیازمند می‌داند. نقطه‌عطف این ماجرا، خیرانی هستند که هنوز چند روزی بیشتر از ماه رمضان نگذشته، اما حضور پررنگ و چشمگیری در این پویش داشته‌اند؛ پویشی که قرار است دغدغه پرکردن سفره افطار و سحری برای خانواده‌ای باقی نگذارد و آن‌ها بتوانند با خیال راحت این ضیافت یک‌ماهه را بگذرانند: «برای رسیدن به این هدف هم از ظرفیت تمام موسسات و مراکز تحت‌پوشش بهزیستی استفاده کرده‌ایم؛ ضمن اینکه اهالی زیادی از گلستان به محض با خبر‌شدن از چنین پویشی به هر طریقی که در توان‌شان بود در این جریان سهیم و شریک شدند.».

اما واقعا برطرف‌کردن این نیاز‌های معیشتی، اما موقت و یک ماهه برای کمک به نیازمندان کافی است؟ موضوعی که حسن موسوی‌چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در گفتگو با ما آن را اتفاقی همه‌گیر در سراسر دنیا می‌داند: «در همه کشورها، مناسبت‌ها بهترین فرصت برای دستگیری از نیازمندان و رسیدگی به محرومان است؛ ازجمله این مناسبت‌ها که برگرفته از باور‌های دینی و فرهنگی جامعه ماست، ماه رمضان است؛ چه چیزی بهتر از اینکه در این ماه بیشتر از همیشه هوای همدیگر را داشته باشیم؟» چلک معتقد است که اهمیت کمک به نیازمندان در ماه رمضان و تامین سفره‌های سحر و افطار آن‌ها در دو سال اخیر و همه‌گیری کرونا، اهمیت بیشتری پیدا کرده است: «همین که مردم در قالب این پویش‌ها احساس مسوولیت بیشتری داشته باشند، خودش نقطه‌عطف آن محسوب می‌شود؛ ضمن اینکه بخشی از نیاز‌های سالانه و ماهانه نیازمندان با این کمک‌ها تامین می‌شود.»، اما فراموش نکنیم که شفافیت و ارائه عملکرد در پایان این پویش‌ها می‌تواند مشارکت مردم را در سال‌های بعدی بیش از پیش کند: «اتفاقی که اگر رخ ندهد به دلزدگی و دلسردی مردم نسبت به این پویش‌ها منجر خواهد شد.» او می‌گوید گزارشی از نتیجه خدمات ارائه‌شده به نیازمندان به اعتماد دوباره خیرین به این پویش‌ها منجر می‌شود.

 

نرگس خانعلی زاده / روزنامه جام جم