کتاب «عالیجناب برجام، عبارت پردازی ناتمام» روایتی از مهمترین سند تاریخ دولت ایران به قلم بهروز علیشیری توسط انتشارات نور علم در دسترس علاقهمندان قرار گرفت.
مقدمهای درباره این کتاب:
سند برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که بین دولت جمهوری اسلامی ایران و ۶ کشور انگلیس، آلمان، فرانسه، روسیه، چین و آمریکا در تاریخ ۲۳ تیرماه ۱۳۹۴ برابر با ۱۴ جولای ۲۰۰۵ نهایی و تفاهم شد، یکی از مهمترین اسناد تاریخی دولت ایران در دوران معاصر است.
به عبارت دیگر شاید بتوان آن را مهمترین سند تاریخی دانست زیرا آثار و تبعات تعهدات مندرج در این سند برای سالها بر سیاستهای راهبردی دولتهای آتی ایران تحمیل، و سایه آن بر مناسبات اقتصادی و مراودات مالی و پولی بینالمللی کشور سنگینی میکند.
این کتاب برجام را به مثابه کلیتی یکپارچه معرفی میکند که محصول رؤیاهای متناقض طرفین مذاکرهکننده است و تحلیلی درون گفتمانی مبتنی بر آرایش واژگانی و عبارتپردازی از متن سند، بدون قضاوت ارزشی به خواننده ارائه داده است.
هدف نویسنده ارائه تحلیلی مبتنی بر نتایج یا نقد سیاسی از سند برجام نیست، بلکه تحلیل محتوای متن و درک مفهومی از عبارتپردازی فنی آن است به عبارت دیگر متن و پیام این کتاب، اصول و دیدگاههای طرفین را بازگو و دیکته میکند.
در تحلیل برجام نویسنده تلاش کرده تا سند فوق را بر پایه چهار ستون اصلی یک موافقتنامه بینالمللی نقد و ارزیابی کند که به شرح زیر است:
۱- نوع و کیفیت تعهدات هر یک از طرفین تعهدکننده بر پایه اینکه هر کدام از طرفین چه الزاماتی را پذیرفته و چه الزاماتی را تحمیل کردهاند.
۲- شیوه نظارت یا راستآزمایی نحوه و کیفیت انجام این تعهدات توسط هر کدام از طرفین متعهدکننده است. بهعبارتی چگونه و از طریق چه مکانیزمهایی میتوان از صحت و دقت عمل تعهدات هر یک از طرفین اطمینان حاصل کرد.
۳-طراحی مکانیزمهای حلوفصل اختلافات احتمالی و تفسیر رفتار یا برداشتهای هر یک از طرفین مذاکره.
۴- پیشبینی ابزارهای جبران خسارت و پرداخت غرامت منصفانه در صورت احراز قصور و اثبات ایراد یا صدمه به طرف مقابل یا نقض تعهد هر یک از طرفین مذاکره.
این اثر تحلیلی نشان میدهد اگر چه مذاکره و تفاهم خوب است اما در واپسین تحلیل این متن، سند و عبارت پردازی آن است که تعیینکننده و قابل استناد بوده و جایگاه و دستاوردهای طرفین مذاکره کننده را روشن میکند.
این کتاب با تجزیه آرایش واژگانی برجام، نحوه عبارتپردازی در مورد تعهدات هستهای کشور و رفع تحریمها نشان میدهد چرا تعهدات متقابل همسنگ در برجام وجود نداشته و چگونه با این آرایش عبارتپردازی اقتصاد کشور در گروگان این سند باقی مانده است.
از نظر مؤلف، برجام به دو دلیل «عالیجناب» است اول اینکه مهمترین متغیر خارج از مدلها و محاسبات اقتصادی و اجتماعی است که بالاترین تأثیر و گرانترین نتایج را بر حیات سیاسی و اقتصادی ایران از خود باقی گذاشته و خواهد گذاشت و دوم اینکه نتوانسته خود را از چنبره تحلیلها و کشمکشهای عالیجنابان سیاسی خارج کرده و از دسترس نقد و بررسی علمی و فنی دور نگه داشته است.
این اثر میخواهد سند برجام را از پستو خارج کند و آن را به عرصه نقد عمومی بیاورد و به منظور شفافیت بیشتر و سهولت دسترسی برای کارشناسان و محققان حوزههای سیاسی، حقوقی، اقتصاد بینالملل و قراردادهای بینالمللی متن انگلیسی کامل برجام هم در انتهای کتاب و در پیوست شماره دو (۲) آمده است.
کتاب «عالیجناب برجام، عبارت پردازی ناتمام» به قلم بهروز علیشیری در نوبت چاپ اول با شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و ۲۷۴ صفحه توسط انتشارات نور علم راهی بازار نشر شد.
علاقمندان میتوانند این کتاب را از انتشارات و فروشگاههای معتبر کتاب سراسر کشور به ویژه کتابفروشیهای «چرتکه» و «نور علم» در خیابان ۱۲ فروردین تهران با قیمت ۸۵ هزار تومان تهیه کنند.