روضه‌ خانگی؛ حلقه وصل مکتب‌ عاشورا

به گزارش جام جم آنلاین، برگزاری عزاداری برای امام سوم شیعیان (ع) پیشینه‌ای به اندازه عمر بشریت دارد. زمانی که حضرت آدم از بهشت به زمین هبوط کرد و خدا را به پنج تن آل عبا قسم می‌داد، به اسم امام حسین (ع) که رسید حزن و اندوه قلبش را پر کرد. دلیل را که از خدا پرسید، خداوند داستان امام (ع) را برایش تعریف کرد. بعد، اما اولین روضه‌ها توسط رباب و حضرت زینب (س) و در بازگشت به کوفه و شام برگزار شد. در مدینه امام سجاد (ع) اولین روضه همگانی را برگزار کرد تا زمانی که برگزاری روضه برای سالار شهیدان قدغن شد. در قرن چهارم و زمان آل بویه، اما مسلمانان اجازه پیدا کردند برای امام شیعیان (ع) عزاداری کنند.

برگزاری روضه خانگی از این منظر اهمیت دارد که درواقع روضه خانگی محلی برای شکل‌گیری اجتماعات مؤمنان است. این اجتماع می‌تواند به محلی برای رشد معنوی و انتقال فرهنگ عزاداری امام‌حسین (ع) تبدیل شود. شاید به همین دلیل است که برگزاری روضه خانگی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی اسلامی برخوردار است. حجت‌الاسلام رضا غلامی، کارشناس مذهبی به ما می‌گوید برگزاری ذکر اهل‌بیت در خانه برای جامعه ایرانی یک ارزش است و درواقع جامعه ایرانی معتقد است با برگزاری روضه خانگی در خانه‌اش از برکات این حرکت معنوی در زندگی‌اش بهره‌مند می‌شود. او توضیح می‌دهد به همین دلیل بود که شهدا از جمله شهید صیاد شیرازی و شهید سلیمانی برگزاری روضه خانگی و خدمت در مجالس عزاداری سالار شهیدان (ع) را جزو افتخارات خود می‌دانستند.

برکت و انتقال فرهنگ عاشورایی تنها اتفاقاتی نیست که در روضه‌های خانگی روی می‌دهد. در مجلسی که ذکر امام حسین (ع) خوانده می‌شود، فرهنگ نذر، وقف، احسان و خیرات هم وجود دارد. غلامی این موهبت را هدیه‌ای می‌داند که به واسطه روضه حسینی (ع) به بندگان داده می‌شود. او توضیح می‌دهد تبدیل یک خانه معمولی به خیمه امام (ع) می‌تواند باعث رشد، هدایت و تعالی اعضای خانواده شود و برگزاری روضه خانگی را به دانشگاه انسان سازی تعبیر می‌کند و معتقد است جنس افرادی که در این دانشگاه حضور دارند از جنس عشق، ایثار، تبعیت، ایستادگی و امام شناسی است.

هرکدام از اعضای خانواده، مادر، پدر و فرزند از موهبت برگزاری روضه خانگی بهره‌مند می‌شوند، اما نباید نقش تربیتی روضه‌های خانگی بر فرزندان را نادیده گرفت. کارشناس مذهبی توضیح می‌دهد فرزند در روضه خانگی می‌بیند که پدرش با هر موقعیت اجتماعی و شغلی که دارد، خم می‌شود و کفش‌های مهمانان را جفت می‌کند یا به عزادار امام (ع) خدمت می‌کند. این اتفاق فرهنگ خضوع و خشوع را در فرزند تقویت می‌کند. به‌علاوه این که باعث ایجاد محبت و ارادات به اهل‌بیت (ع) می‌شود تا او از کودکی خود را آماده حضور در خیمه اباعبدا... (ع) ببیند.

او درواقع در خانه و با روضه خانگی خادمی امام حسین (ع) را به همراه دیگر اعضای خانواده تمرین می‌کند. مهم‌ترین جنبه تربیتی برگزاری روضه امام‌حسین (ع) تقویت کار گروهی در کودکان و نوجوانان است. کودک و نوجوان برای حضور در مراسم عزاداری به دیگر اعضای خانواده کمک می‌کند تا پرچم‌های مشکی و عزاداری به دیوار نصب شود.

با این کار او کار گروهی را تمرین می‌کند. به جز این او مسئولیت یک میزبانی را به‌عهده می‌گیرد. او مسئول پخش قند یا دستمال کاغذی می‌شود و این مهم می‌تواند حس مسئولیت پذیری را در کودک و نوجوان افزایش دهد. به اضافه این که در روضه خانگی است او با امامان و پیامبران (ع) آشنا می‌شود و می‌فهمد رفتار حسنه چیست؟ تا زمانی که یاد بگیرد مانند آن‌ها رفتار کند.

غلامی می‌گوید پیام عاشورایی و انتقال فرهنگ عزاداری امام‌حسین (ع) در روضه‌های خانگی با وجود کودکان و نوجوانان است که منتقل می‌شود. به همین دلیل باید فضای مناسبی برای حضور آن‌ها در روضه خانگی در نظر گرفته شود. این فضا می‌تواند به فضایی برای آسایش آن‌ها تبدیل شود تا سخن حق امامان را با جان خود احساس کنند. فضاسازی مناسب برای حضور کودکان می‌تواند اشتیاق آن‌ها را برای حضور در مراسم بیشتر کند. به اضافه این که والدین می‌توانند روضه‌ای مناسب و تنها برای کودکان درنظر بگیرند تا آن‌ها حس اشتیاق بیشتری برای حضور در مراسمی که برای آن‌ها و هم سالان‌شان است و در آن نام اهل‌بیت (ع) شنیده می‌شود از خود نشان دهند.

منبع: روزنامه جام جم