گرچه مقامات کاخ سفید و پنتاگون و رسانههای وابسته به جریان قدرت در واشنگتن، همواره نقش خود را در خلق بحران اوکراین و جنگ و آوارگی در این کشور اروپایی انکار میکردند، اما اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق آمریکا نقطه آشکارساز دخالت این کشور در ایجاد این بحران تمام عیار محسوب میشود.
دونالد ترامپ که این روزها بهواسطه برگزاری انتخابات میاندورهای کنگره تبدیل به رهبر اصلی حزب جمهوریخواه آمریکا شده است، در مصاحبهای با شبکه خبری «ریل آمریکن ویس» با احمقانه خواندن لفاظیهای مقامات آمریکا علیه روسیه گفت: «لفاظیهای قبل از جنگ اوکراین باعث شد پوتین تصمیم به حمله بگیرد. کشور ما، یا اصطلاحا رهبران ما، پوتین را تحریک کردند. آنها او را مجبور کردند این کار را انجام بدهد. لفاظیها، احمقانه بود.»
هشداری که قبلا داده بودند
سخنان ترامپ زمانی معنا پیدا میکند که بدانیم بسیاری از تحلیلگران و اندیشمندان حوزه مطالعات آمریکا نیز به این موضوع اشاره کردهاند. اندیشکده رند در سال۲۰۱۹ میلادی مقالهای با عنوان «برهم زدن توازن با روسیه» منتشر کرد که در آن اقداماتی را که آمریکا برای ایجاد بحران در قفقاز انجام میدهد مورد مطالعه قرار داده است. این اندیشکده آمریکایی در مقاله خود به موضوع تحریمهای روسیه توسط آمریکا از یکسو و پایین بودن قیمت انرژی از سوی دیگر اشاره میکند. این مقاله اشاره میکند که آمریکا برای اینکه همیشه از روسیه برتر بماند باید اقتصاد روسیه را کنترل کند. در چنین شرایطی مقامات کاح سفید و ناتو اقدام به خلق نبردی تمامعیار در این کشور کردهاند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده نیز در شهریور۱۴۰۰ و قبل از آغاز جنگ اوکراین اذعان کرده بود که آمریکا ۶۰میلیون دلار تسلیحات عمدتا دفاعی را از انبارهای خود به این کشور ارسال کرده است.
واشنگتنپست نیز در گزارشی که در آن زمان منتشر شد، تاکید کرد: «در حالی که اوکراین عضو ناتو و اتحادیه اروپا نبود، اما همواره در مدار سیاسی، اقتصادی و فرهنگی غرب حرکت میکرد. همچنین در این گزارش تصریح شده است که قبل از جنگ در اوکراین آمریکا سربازهای خود را در مرزهای اوکراین از ۷۵هزار به ۱۰۰هزار افزایش داد.»
آمریکا جنگ اوکراین را از ۸سال قبل کلید زد
اندیشکده گروه بحران از منظر دیگری به این موضوع نگریسته است. این اندیشکده در مقالهای با عنوان «درگیری در دونباس اوکراین» تصریح کرده است که درگیری مسلحانه در شرق اوکراین در سال ۲۰۱۴ شروع شد. از آن زمان تا اوایل سال ۲۰۲۲، بیش از ۱۴۰۰۰ نفر کشته شده بودند. اندیشکده بحران گزارش مزبور همچنین به پیمان صلح مینسک اشاره میکند و مینویسد: نبردهای شدید در سالهای ۲۰۱۵ ــ ۲۰۱۴ با الحاق یکسوم قلمرو منطقه، شهریشدهترین بخش، توسط دو دولت نیابتی روسیه، جمهوریهای مردمی دونتسک و لوهانسک، به پایان رسید. بین سپتامبر ۲۰۱۴ و فوریه ۲۰۱۵، روسیه، اوکراین، فرانسه و آلمان چند بار از توافقنامههای موسوم به مینسک را امضا کردند که در نهایت حرکت رو به جلوی نیروها را متوقف کرد و جنگ را به میزان قابل توجهی کاهش داده است.
اوکراین خود نیز قربانی آمریکاست
سخنان اخیر ترامپ، به وضوح نشان میدهد که واشنگتن حتی به مهرههای خود در جهان سیاست نیز رحم نمیکند: چه زلنسکی و چه دیگران! بهتر است مقامات اوکراینی نیمنگاهی به وضعیت کنونی خود و نتیجه بازی در پازل واشنگتن بیندازند. اکنون اوکراین نه عضو ناتو و نه عضو اتحادیه اروپاست. حتی اگر همین لحظه جنگ پایان یابد و مسکو و کییف با یکدیگر به توافقی پایدار (درخصوص آتشبس دائم) دست پیدا کنند، اوکراین باید تا سالها با عواقب و تبعات اقتصادی، سیاسی و راهبردی ناشی از وقوع جنگ دست و پنجه نرم کند. سؤال اصلی اینجاست که اوکراینیها پس از سالها بازی در زمین غرب به چه نتیجهای دست پیدا کردند؟ عضویت در ناتو یا اتحادیه اروپا؟! باید گفت هیچکدام! نتیجه فرمانبرداری اوکراینیها از آمریکا، تبدیلشدن به زمینی سوخته است. اکنون سران ناتو که خود در تولید و تزریق بحرانهای منتهی به جنگ در اوکراین دست داشتهاند، به صدور بیانیههای گوناگون در حمایت از زلنسکی و تمامیتارضی اوکراین مشغول هستند و البته نگاهی مرموزانه به تجزیه این کشور دارند! بدیهی است که آمریکا و انگلیس نهتنها در راهاندازی جنگ اوکراین بلکه در راهاندازی و تاسیس اکثریت قریب بهاتفاق حوادث تروریستی در جهان نقش داشته و دارند. اعتراف ترامپ در سالهای گذشته درخصوص خلق داعش توسط دولت اوباما را نادیده نگیریم.
روزنامه جام جم