به دنیای «کتابگردی» خوش آمدید!

اشاره‌ام به فرهنگسازی برای ترویج کتاب و کتابخوانی هم هست و خوب می‌دانیم هرکجا صحبت از فرهنگسازی در هر عرصه‌ای مطرح می‌شود، حتما و حتما پای صداوسیما هم در میان است. جدای از بایسته‌های عمومی فرهنگی که به‌نوعی شاخص‌های پیشرفتگی را با نشر و مطالعه کتاب پیوند می‌دهد، طبیعی است که اهالی کتاب انتظار داشته باشند حساسیت به مقوله فرهنگساز «کتاب» که آن را متعالی‌ترین وجه فرهنگ می‌دانند در رسانه ملی پررنگ باشد. اهالی فرهنگ و ادبیات معتقدند کتاب باید جایگاه شایسته و درخوری با نامش در تلویزیون داشته باشد و کتاب و کتابخوانی از گذر کارکرد فرهنگسازی رادیو و تلویزیون به مقوله‌ای ضروری و عادت‌واره‌ای روزمره در زندگی مردم تبدیل شود. از این رو در سال‌های اخیر به‌ویژه، اقدامات رسانه ملی در زمینه ساخت برنامه‌هایی با محتوای ادبیات و توسعه فرهنگ کتابخوانی کم‌شمار نبود و برخی‌شان نیز اسم و رسم مفصلی پیدا کردند.

در دوره جدید رسانه ملی نیز دست‌اندرکاران حوزه تولید در صداوسیما دست روی دست نگذاشته و ساخت برنامه‌هایی با محتوای کتاب را کلید زده‌اند که جدیدترین آنها «کتابگردی» است که این روزها از دریچه شبکه افق مهمان خانه‌های مردم شده است.
با نادر سهرابی، مجری جوان برنامه «کتابگردی» شبکه افق درباره ایده شکل‌گیری ساخت این برنامه و همه ویژگی‌ها و اتفاقاتی که قرار است با آنها روبه‌رو شویم، گپی کوتاه داشتیم. او معتقد است کتابگردی می‌خواهد جذابیت دنیای کتاب‌بازها را به مخاطبان عام نشان بدهد و به دنبال ترویج کتاب و کتابخوانی در قالب‌های کلیشه‌ای و معمول خود نیست.
مجری برنامه «کتابگردی» ابتدا از ماجرای ساخت این برنامه می‌گوید: کتابگردی، یک برنامه ۵۰ قسمتی و هر قسمت کمتر از ۱۰دقیقه‌ است. مدیر وقت گروه مستند شبکه افق تمایل به ساخت برنامه‌ای با محوریت کتاب و کتابخوانی داشت و ما در نهایت به ایده فعلی برنامه کتابگردی رسیدیم و ساخت آن به تهیه‌کنندگی پوریا نجفی آغاز شد؛ برنامه‌ای که قصد دارد نگاه‌های موجود به حوزه کتاب را تغییر بدهد و بگوید خواندن کتاب کار جذابی است و هر کس کتابخوان یا به اصطلاح کتاب‌باز است، قرار نیست ریش و موی بلند داشته باشد یا با ادبیات خاصی سخن بگوید.
او درباره زمان پخش برنامه می‌گوید: طول هر قسمت بسیار کوتاه است و در میان برنامه‌های مختلف شبکه افق گنجانده و پخش می‌شود.
مصاحبه با نادر سهرابی زمانی انجام شد که حدود چهار قسمت از برنامه پخش شده بود؛ فضایی زنده و حال و هوای خوبی داشت و او در حال قدم‌زدن در خیابان یا در کتابفروشی با مخاطبانش سخن می‌گفت. از او درباره فضا و لوکیشن ساخت برنامه در قسمت‌های آتی سؤال می‌کنم که در پاسخ می‌گوید: بسیاری از قسمت‌های کتابگردی در کتابفروشی فیلمبرداری شد و تلاش کردیم فضای متفاوتی از کتابفروشی‌ها را تداعی کنیم. البته قصد تبلیغ کتابفروشی خاصی را نداشته‌ایم و جز معرفی مختصر در کپشن، نام کتابفروشی در جایی ذکر نمی‌شود.
مجری برنامه کتابگردی در ادامه می‌افزاید: کتابگردی به دو حیطه ورود می‌کند؛ نخست آن که سعی می‌کند جذابیت‌های دنیای کتاب را نشان دهد؛ مانند کیفیت کاغذ، صفحه‌بندی، کتاب صوتی و لذت‌های گوش‌دادن به آن و دوم معرفی حوزه‌های گوناگون کتاب‌.
ما تقسیم‌بندی‌های مختلفی را که از کتاب وجود دارد معرفی کردیم؛ به عنوان مثال کتاب‌های حوزه فلسفه و تاریخ معاصر، دفاع مقدس و مانند آن. در روزهای اخیر که جام‌جهانی را داریم، در یکی از قسمت‌ها، کتاب‌های فوتبالی را هم معرفی کردیم.
از او سؤال می‌کنم آیا قرار است در هر قسمت کتاب‌هایی را نیز معرفی ‌کنید که در پاسخ می‌گوید: ما سراغ هر حوزه‌ای که برویم مثلاً اگر درباره تاریخ معاصر صحبت ‌کنیم به مخاطب می‌گوییم که چگونه می‌شود کتاب‌های این حوزه را شناخت، کتاب خوب در این حوزه چه ویژگی‌هایی می‌تواند داشته باشد و مانند آن. البته ممکن است کتاب‌های شاخص در آن حوزه را هم معرفی کنیم اما معرفی کتاب به طور مشخص در این برنامه اتفاق نمی‌افتد.
سهرابی می‌افزاید: ما مهمان هم نداریم و برنامه مجری‌محور است. هرچند در برخی قسمت‌ها مهمان داشته‌ایم؛ به عنوان مثال به مرکز تبادل کتاب رفتیم و نیاز بود در آنجا گفت‌وگوهایی با مسئولان این مرکز داشته باشیم.
مجری برنامه کتابگردی با تاکید بر این که ما صرفا به دنبال ترویج فرهنگ کتابخوانی نیستیم، عنوان می‌کند: اتفاقا من فکر می‌کنم ما زیاد کتاب خوانده ولی بد می‌خوانیم. تلاش داریم اگر قدمی قرار است برداریم آن کمک به ارتقای کیفیت مطالعه باشد. باید کمک کنیم که مردم کمتر به سمت خواندن کتاب‌های زرد بازاری و ضعیف بروند و به تدریج این توانایی را پیدا کنند که کتاب خوب را بشناسند، آن را انتخاب کرده و از مطالعه‌اش لذت ببرند.
سهرابی معتقد است این برنامه نوآوری‌های خوبی، هم در ایده و هم در فرم داشته است. او می‌گوید: پیش از این برنامه‌های مطرحی چون کتاب باز و ... در استودیو و لوکیشنی ثابت ساخته شده بودند اما ما تلاش کردیم در کتابگردی از فضای بسته استودیو خارج شده و در فضایی از کتاب حرف بزنیم که جذابیت بصری داشته باشد.
او بازخوردهای خوبی از مخاطبان کتابگردی گرفته و عنوان می‌کند: یکی از مخاطبانم در توییتر در این باره نوشته بود که کتابگردی باعث شد سراغ کتاب‌هایی که خریده‌ام اما نخوانده‌ام، بروم. یا یک قسمت درباره نگهداری از کتاب بود و یکی از مخاطبان به ما گفت تاکنون به این نکات در نگهداری از کتاب‌هایش توجه نداشته و ایده‌های خوبی از این قسمت گرفته است.
سهرابی در خاتمه می‌گوید: در واقع در یک کلام باید بگویم که کتابگردی می‌خواهد جذابیت دنیای کتاب‌بازها را به مخاطبان عام نشان بدهد و این برنامه، مختص کتاب‌بازها نیست.