فعال‌‌شدن میز تهران از اوکراین تا خلیج‌فارس

این در حالی است که دور اول و دوم مجمع گفت‌وگوی تهران سال‌های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ برگزار شد و نقش برجسته‌ای در گردهمایی و تعامل مقامات سیاسی و اندیشمندان حوزه مطالعات بین‌المللی و منطقه‌ای به‌ویژه در حوزه منطقه غرب آسیا داشت. در این نشست، سیدکمال خرازی، سیدعباس عراقچی، عادل عبدالمهدی نخست وزیر اسبق عراق، محمد‌بن عبدالعزیز الخلیفی معاون وزیر خارجه قطر، کارلوس مارتینز معاون وزیر خارجه ونزوئلا و تعدادی دیگر از معاونان و مدیران‌کل وزارت خارجه حضور داشتند و برخی از مقامات سیاسی، مدیران اندیشکده‌ها و مؤسسه‌های پژوهشی، اندیشمندان و پژوهشگران هم بودند. ابتدای این نشست محمد‌حسن شیخ الاسلامی، رئیس مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران گزارشی از اهداف برگزاری این نشست ارائه کرد و پس از برگزاری مراسم افتتاحیه که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران سخنران اصلی آن بود، چهار نشست‌های تخصصی برای بیان دیدگاه‌ها و نظرات اندیشمندان برگزار شد و آخرین تحولات غرب آسیا و امنیت در خلیج‌فارس، اتصالات منطقه‌ای و امنیت انرژی، بحران اوکراین و پیامدهای منطقه‌ای و جهانی آن و چشم‌انداز صلح و دولت فراگیر در افغانستان در نشست‌های چهارگانه این مجمع پس از افتتاحیه بررسی شد. اما رویکرد «سیاست همسایگی جمهوری اسلامی ایران، رهیافتی به دوستی و اعتماد‌سازی» که محور اصلی اجلاس امسال بود درواقع همان رویکرد تاکیدی دولت سیزدهم در حوزه سیاست خارجی بود.

آمادگی برگزاری نشست وزیران خارجه کشورهای حاشیه خلیج‌فارس

حسین امیرعبداللهیان در این نشست گفت: در سیاست خارجی با تمام توان اعتمادسازی و تقویت پایه‌های دوستی را مورد توجه خود قرار داده‌ایم. وی با اشاره به نگاه ایران به اهمیت ایجاد امنیت در منطقه گفت: در همین چارچوب آمادگی داریم که نشست مشترک وزیران خارجه و دفاع میان ایران و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و دیگر همسایگان را برگزار کنیم. این دیپلمات عالیرتبه ایران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود در این نشست با تشریح مواضع ایران در بحران اوکراین گفت: ما مخالف جنگ هستیم و باید این بحران با گفت‌وگو حل شود. وی افزود‌: در بحث بحران اوکراین نباید به این مساله نگاه تک‌بعدی داشت و باید ریشه‌های ایجاد آن را نیز مورد بررسی قرار بگیرد. امیرعبداللهیان در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با تاکید بر این که در بحران اوکراین، ایران یک طرف جنگ نیست گفت: هدف از مطرح کردن این ادعاها، سرپوش گذاشتن بر دمیدن غرب بر آتش جنگ و خشونت در این بحران است. وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در مورد روند مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: ما در مسیر استمرار تبادل پیام‌ها، مشورت‌ها و تعامل مستمر با نماینده عالی سیاست خارجی اتحادیه اروپا هستیم و روز گذشته معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت‌وگو‌های سازنده و رو به جلویی با همکاران من در سازمان انرژی اتمی داشته است. وی در بخشی دیگر از صحبت‌های خود با اشاره به بیانیه مشترک چین و شورای همکاری خلیج‌فارس و انتقاد از مواضع مطرح شده در آن در ارتباط با تمامیت ارضی ایران گفت: مراتب ناخرسندی و اعتراض خود را از طریق مجاری دیپلماتیک به شکل رسمی با ارائه یادداشتی به طرف چین اعلام کردیم.

امیدواریم چین دیگر خطا نکند

سیدکمال خرازی هم در این نشست گفت: زمانی که من وزیر خارجه بودم طرف‌های اروپایی حاضر نبودند با این موضوع که ایران ۱۵ سانتریفیوژ داشته باشد موافقت کنند و صحبت از این می‌کردند که ایران باید تضمین عینی بدهد که دنبال سلاح هسته‌ای نمی‌رود وتضمین عینی از نظر آنها نداشتن غنی‌سازی بود. وی با بیان این‌که با همت دانشمندان ایرانی در حال حاضر ما ۱۹هزار سانتریفیوژ در چرخش داریم، گفت: با توجه به توانمندی‌های ایران در زمینه دانش هسته‌ای غربی‌ها ناچار شدند که با ایران مذاکره کنند و براساس ادعای خود موضوع هسته‌ای ایران را حل کنند. این دیپلمات ارشد ایرانی با تاکید بر این‌که ما داشتن سلاح هسته‌ای را امنیت‌آفرین نمی‌دانیم و مؤلفه‌های دیگری را در زمینه امنیت مورد توجه داریم، گفت: البته به این موضوع نیز توجه داریم که داشتن فناوری هسته‌ای خود بازدارنده است. خرازی با تاکید بر این‌که ایران آمادگی دارد که به تعهدات هسته‌ای خود بازگردد در صورتی که طرف‌های مقابل نیز به تعهدات‌شان عمل کنند، گفت: در ارتباط با مذاکرات اخیر نیز مسأله پادمانی و ادعاهای مطرح شده از سوی آژانس باقی‌مانده است که البته مطالب مطرح شده، قدیمی است و امیدواریم سفر اخیر کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران باعث حل قضیه شود. وی با انتقاد از بیانیه مشترک چین و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و ادعاهای مطرح شده در آن در مورد تمامیت ارضی ایران گفت: آنها (چینی‌ها) سعی کردند این خطا را جبران کنند، ولی این خطا به مثابه این بود که ما بیاییم در مورد وضعیت تایوان که جزو خاک چین است اظهارنظر کنیم و قطعا این موضوع مورد خرسندی چینی‌ها نیست و امیدواریم دیگر چنین خطاهایی از سوی چینی‌ها رخ ندهد و به صورت کامل خطای صورت گرفته جبران شود. وزیر خارجه پیشین جمهوری اسلامی ایران در بخشی دیگر از صحبت‌های خود در سومین مجمع گفت‌وگوی تهران که در مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه برگزار شده است به موضوع جنگ اوکراین و نقش کشورهای غربی و ناتو در ایجاد این جنگ اشاره کرد و گفت: از نظر ما جنگ امر مطلوبی نیست، ما خودمان هشت سال درگیر آن بودیم. جنگ خسارت‌های زیادی به بار می‌آورد. در عین حال در جنگ هشت ساله تجربیاتی را نیز کسب کردیم. در موضوع جنگ اوکراین ما تاکید بر این داریم که جنگ باید هر چه زودتر از طریق گفت‌وگو پایان یابد و ایران آمادگی دارد وسیله چنین گفت‌وگویی را فراهم کند.

در برابر سلطه‌گری مقاومت می‌کنیم

دنیس مونکاد، وزیر خارجه نیکاراگوئه در مراسم افتتاحیه سومین مجمع گفت‌وگوی تهران گفت: شعار امسال سیاست همسایگی ایران، رویکردی به سمت دوستی و همکاری برای یک‌ نظم جهانی جدید و استقلال کشورها بر مبنای حقوق بین‌الملل با تاکید بر روابط براساس برابری است. این مقام ارشد نیکاراگوئه‌ای افزود: دولت آمریکا از کشورهای اتحادیه اروپا و اوکراین به‌عنوان ابزاری برای هجمه علیه روسیه استفاده کرده است. وزیر خارجه نیکاراگوئه تصریح کرد: این کشور با نقض حقوق بین‌الملل، صلح بین‌المللی را به مخاطره انداخته است. دولت آمریکا، ناتو و اتحادیه اروپا می‌خواهند از اوکراین برای توجیه یک جنگ جهانی سوم استفاده کنند. مونکاد در ادامه با اشاره به نقش منفی امپریالیسم و سلطه‌گری آمریکا که با مقاومت نیکاراگوئه و کشورهای دیگر شکست خورده است، گفت: ایران و نیکاراگوئه دوست و برادر هستند؛ ما در برابر سلطه‌گری مقاومت کرده و پیروز می‌شویم. ما اعتماد به ساخت دنیایی بهتر، چندقطبی و همه شمول براساس احترام به کشورها داریم.

جنگ اوکراین غرب را مجبور به پذیرش اوپک پلاس کرد

عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر پیشین عراق هم در این نشست با اشاره به رشد اقتصادی چین در سال‌های اخیر گفت: براساس آمار، سرانه تولید ملی چین در سال جاری میلادی حدود ۳۰تریلیون دلار بوده است که این رشد بیشتر از رشد سرانه تولید آمریکا و اتحادیه اروپاست. وی با اشاره به اثرات جنگ اوکراین بر تحولات بین‌المللی گفت: این جنگ، بار دیگر اهمیت انرژی از جمله نفت و گاز را در عرصه جهانی مطرح کرد و کشورهای غربی مجبور شدند اهمیت موضوعاتی چون اوپک‌پلاس را بپذیرند یا گفت‌وگوهایی را با ونزوئلا انجام دهند که از منابع انرژی این کشور استفاده کنند. نخست‌وزیر پیشین عراق بیان‌کرد: در قرن ۲۱ شاهد انتقال کانون قدرت از غرب به سمت آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین هستیم. عادل عبدالمهدی گفت: ما مخالف مردم غرب نیستیم، بلکه مخالف سلطه و یکجانبه‌گرایی هستیم. این مقام سابق عراقی با بیان این‌که نظام سلطه، یک نظام مادی و حریص است خاطرنشان کرد: رژیم صهیونیستی همچنان از مهم‌ترین عوامل ایجاد بحران در خاورمیانه و عرصه بین‌المللی است.

روزنامه جام جم