دردسرهای مجازی

چند وقتی می‌شود که آلودگی هوا، مدارس را دوباره غیر حضوری و بچه‌ها را پای آموزش آنلاین نشانده است. دانش‌آموزان باز هم به گوشی و تبلت پناه برده و معلم‌ها نیز از آن سوی خط، آموزش را پیگیری می‌کنند. تجربه دو سال کرونا نشان داده بود که آموزش آنلاین نتوانست جای آموزش حضوری را بگیرد و خصوصا آنهایی که سال‌های اول ابتدایی را سپری می‌کردند به‌شدت در درس‌ها ضعیف شدند.

کد خبر: ۱۳۹۳۳۹۱

نویسنده ملیحه محمودخواه - گروه جامعه

این اتفاق فقط در مقطع ابتدایی رخ نداد و پایین بودن میانگین معدل بچه‌ها که آموزش و پرورش آن را امسال ۱۲ اعلام کرد، نشان می‌دهد که آموزش مجازی به‌شدت در افت تحصیلی دانش‌آموزان تاثیر گذار بوده است اما این همه ماجرا نیست. کم شدن روابط اجتماعی و نبود تعاملات ارتباطی بین بچه‌ها سبب شده بود آنها به‌شدت در روابط اجتماعی ضعیف شوند. تکرار کلاس‌های مجازی برای دانش‌آموزان در روزهای آلوده دوباره نگرانی‌هایی را برای کارشناسان آموزش و پرورش ایجاد کرده است. آنها نگران هستند که دوباره بچه‌ها هم از آموزش‌های حضوری جا بمانند و هم دوباره در حوزه ارتباطات اجتماعی دچار ضعف شوند. اینها در حالی رخ می‌دهد که چند ماهی است اینترنت در کشور دچار اختلال شده و این مشکلات نتیجه‌اش این می‌شود که برخی کلاس‌ها برگزار نشود و دوباره در پایان سال معلم بماند و درس‌هایی که تلنبار شده ‌است.

احسان بیات، مشاور و روان‌شناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با جام‌جم در خصوص وضعیت کلاس‌های آنلاین و تاثیرش روی دانش‌آموزان می‌گوید: در حال حاضر کلاس‌ها به‌دلیل آلودگی هوا مجازی شده و دوباره کرونا هم در حال گسترش است و امکان دارد که آموزش‌های مجازی ادامه یابد اما با وجود این، آموزش‌های مجازی به‌شدت در یادگیری بچه‌ها تاثیر منفی دارد و حداقل کاری که در ادامه باید انجام داد این است که آموزش‌ها طوری برنامه‌ریزی شود که بچه‌ها از کلاس‌های آنلاین و حضوری به‌صورت تلفیقی استفاده کنند.

او به این موضوع اشاره می‌کند که آموزش مجازی فرصت معاشرت و ارتباط را از کودکان و نوجوانان می‌گیرد. در کلاس‌های حضوری بچه‌ها اشکالات درسی خود را با یکدیگر مطرح می‌کنند و می‌توانند با کمک هم آنها را برطرف کنند این در حالی است که آموزش مجازی و آنلاین این فرصت را از بچه‌ها می‌گیرد و در واقع در این مدت چند هفته‌ای این اشکالات روی هم تلنبار شده است. بازی و شادی در زنگ‌های تفریح هم از مشکلاتی است که بچه‌ها به‌دلیل کلاس‌های آنلاین از آن محروم شده‌اند. به همین دلیل خانواده‌ها دراین شرایط باید ارتباط بیشتری با فرزندان خود داشته باشند و زمان بیشتری را برای آنها اختصاص دهند.

این روان‌شناس کودک بر این موضوع صحه می‌گذارد که برقراری تماس و ارسال پیام هیچ‌گاه نمی‌تواند جای حضور فیزیکی و دیدار را بگیرد. در روش آموزش مجازی بسیاری از فعالیت‌های گروهی دانش‌آموزان نیز محدود می‌شود. این مسأله ممکن است به مرور زمان موجب انزوا در کودکان و نوجوانان شود که یکی از بزرگ‌ترین مشکلات آموزش مجازی است.

او به این موضوع اشاره می‌کند که از مهم‌ترین ارتباطات معلم با دانش‌آموزان ارتباط چشمی است. دانش‌آموز با نشستن در کلاس و ارتباط چشمی و کلامی با معلم تمرکز بیشتری بر درس پیدا می‌کند و در توضیح آن ادامه می‌دهد: ممکن است گاهی اوقات به‌دلیل کیفیت نامطلوب اینترنت یا عدم وضوح تصاویر، دانش‌آموز قادر نباشد نوشته‌های روی تخته را بخواند یا متوجه موضوعات مهم نشود.با وجود آن‌که معلم‌ها به سوالات دانش‌آموزان پاسخ می‌دهند اما به‌دلیل کمبود وقت در آموزش مجازی و کمبود امکانات، ممکن است این امر به‌خوبی صورت نگیرد. از طرفی رفتار معلم خصوصا در مقاطع پایین‌تر، دانش‌آموزان را بسیار تحت تاثیر قرار می‌دهد که در آموزش مجازی این اتفاق کمتر رخ می‌دهد.

بیات به این موضوع تاکید می‌کند که کودکان و نوجوانان معمولا در سن مدرسه، جدا از آموزه‌های تحصیلی، رفتارهای اجتماعی را هم می‌‌آموزند. این رفتارها می‌تواند شامل معاشرت‌ها در محیط مدرسه با معلمان، مدیر مدرسه و دانش‌آموزان باشد. همچنین این تعاملات می‌تواند در مسیر رسیدن به مدرسه یا سایر کادر آن باشد. به عنوان مثال با راننده‌ سرویس، مسئول نظافت مدرسه، مسئول آزمایشگاه و... ادامه پیدا کردن این اموزش‌ها می‌تواند سبب عدم یادگیری رفتارهای اجتماعی در کودکان شود. این کاهش محسوس روبه‌رو شدن با آدم‌های متفاوت ممکن است به مرور زمان کودکان و نوجوانان را دچار انزوا کند و حتی ممکن است اعتماد به نفس آنها را نیز تحت تاثیر قرار دهد و از این بابت به افراد استرس وارد شود.

استفاده از موبایل و تبلت آسیب زاست

بیات به این موضوع اشاره می‌کند که یکی از مهم‌‌ترین الزامات شرکت در کلاس‌های آنلاین استفاده از موبایل، تبلت و لپ‌تاپ است. دانش‌آموزان بسته به نیاز خود از یکی از این وسایل استفاده می‌‌کنند. متاسفانه کودکان و نوجوانان در سنینی هستند که بدن حساس‌تری دارند و استفاده مداوم از این وسایل علاوه بر این‌که به چشم آنها آسیب می‌زند می‌تواند به گردن و کمر و عضلات آنها نیز آسیب وارد کند.

به اعتقاد این کارشناس کودک و نوجوان با این که در این شرایط اولویت، سلامت دانش‌آموزان است اما باید تدبیری اندیشیده شود تا آلودگی هوا برطرف شود و بچه‌ها فرصت حضور در مدرسه را دوباره پیدا کنند . او معتقد است با وجود آن‌که بچه‌ها از اول سال به مدرسه رفته‌اند و این تعطیلی‌ها موقتی است اما ادامه پیدا کردنش به نفع دانش‌آموزان نخواهد بود‌.