از این فلزات محصولات بسیار متنوع، با کاراییهای گوناگون تولید میشود. میلگرد یکی از این محصولات است. این مقطع فولادی بسیار پرکاربرد، در رشد و رونق تمامی صنایع بزرگ به خصوص صنعت ساختمان نقش مهمی را ایفا میکند.
بر اساس گزارشهای رسمی، حجم تولید فولاد خام در کشورمان بالغ بر 25 میلیون تن در سال است که بخش اعظمی از آن صرف تولید و عرضه میلگرد در کارخانههای معتبر و متعدد داخلی میشود. از این منظر ایران رتبه چهاردهم را در بین تمام کشورهای جهان دارد.
یکی از مزایای افزایش ظرفیت تولید میلگرد، امکان صادرات این محصول به کشورهای دیگر است. همین موضوع سبب شده که با فراهم آمدن شرایط لازم برای صادرات به جای عرضه محصول به بازارهای داخلی، قیمت میلگرد نوسانات بسیاری را تجربه کند.
از این رو معمولا برای این دسته از محصولات و مقاطع فولادی، قیمت مشخص و واحدی وجود ندارد و مشتریان ملزم هستند قبل از خرید، از قیمتهای آنی یا لحظهای محصول مطلع شوند. در این مقاله، ضمن معرفی عواملی که موجب نوسان قیمت میلگرد میشوند؛ در مورد شیوههای اطلاع از قیمت روز این کالا نیز صحبت خواهیم کرد.
همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد؛ حجم صادرات یکی از چندین عاملی است که نقش مهمی در نوسانات قیمت میلگرد بازی میکند. علاوه بر این فاکتور، چندین عامل اثرگذار دیگر نیز در شکلگیری این روند سینوسی وجود دارد که در ادامه بیشتر آنها را توضیح میدهیم.
میلگرد یک محصول میانی است که برای تولید کالاهای دیگر به شکلی که قابل مصرف توسط مصرفکننده نهایی باشد کاربرد دارد. به همین خاطر قیمت آن شدیدا تحت تاثیر میزان تقاضایی است که از این محصول در بازارها و صنایع وابسته وجود دارد.
به عنوان مثال، هر زمان که بازار مسکن رونق پیدا میکند و حجم ساخت و سازها بیشتر میشود؛ میزان تقاضا برای خرید میلگرد آجدار و ساده نیز به شدت صعودی میشود. این افزایش تقاضا با وجود ثابت ماندن حجم عرضه، رقابت را در بین خریداران برای خرید محصولاتی که در حال حاضر در بازار وجود دارند افزایش میدهد.
به همین خاطر تا زمان به تعادل رسیدن عرضه و تقاضا، ممکن است شاهد افزایش قیمت این محصول باشیم. هر زمان که این تعادل برقرار شود؛ روند صعودی متوقف شده اما به دلیل وجود عوامل اثرگذار دیگر، قیمتها ثابت نمیماند. این اتفاق فقط میتواند شیب نمودار افزایش قیمت را کنترل کند.
از آنجایی که ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انواع میلگرد در منطقه محسوب میشود؛ معمولا مازاد نیاز بازارهای داخلی، به صادرات اختصاص پیدا میکند. صادرات هر نوع محصولی به معنی ورود ارز به کشور و سود بیشتر برای تولیدکننده است.
از این رو، اگر نرخ ارز روند صعودی داشته باشد؛ تولیدکننده ترجیح میدهد که به جای پاسخ نیازهای داخلی، حجم زیادی از تولید خود را به شکل صادرات از کشور خارج کند. به همین دلیل، اقتصاددانان معتقدند هر چقدر بازار ارز تلاطم کمتر و ثبات بیشتری داشته باشد؛ نرخها در صنایع بزرگ مانند صنعت فولاد نوسانات کمتری را تجربه میکنند.
هزینه حمل و نقل تاثیر زیادی روی قیمت محصولات صادراتی دارد. تمام محصولاتی که تحت این عنوان از کشور مبدا خارج میشوند؛ برای رسیدن به مقصد نهایی و فروش در بازار، نیاز به حمل دارند. به همین خاطر هر چقدر که حاملهای انرژی به خصوص آن دسته از این حاملها مانند بنزین و گازوئیل که بیشتر برای حمل و نقل جادهای و دریایی مورد استفاده قرار میگیرند بیشتر شود و نوسانات بینالمللی را تجربه کنند؛ هزینه حمل و نقل محصول و مواد اولیه مورد نیاز برای تولید بیشتر میشود.
بنابراین در این شرایط باید انتظار افزایش نرخ تولیدات نهایی را نیز داشته باشیم. به عنوان مثال، اگر قیمت بنزین در بازار جهانی افزایش داشته باشد؛ برای رساندن مواد اولیه از کشورهایی مانند چین به دست تولیدکنندگان داخلی و همچنین انتقال محصول تولید شده از محل کارخانه به کشورهای مقصد (صادرات) باید هزینه حمل بیشتری پرداخت شود. بنابراین به صورت اتوماتیک، تولیدکننده مجبور است که نرخ کالا را افزایش دهد تا بتواند روند صعودی بهای تمام شده را جبران کند.
فولاد یکی از محصولاتی است که به سرعت تحت تاثیر تحولات سیاسی و اقتصادی منطقهای یا جهانی قرار میگیرد. هر گونه تحرکات سیاسی در منطقه و هر تصمیم اقتصادی که روی بازارهای بینالمللی موثر باشد؛ قاعدتا میتواند هر چند کوچک، اما تاثیری روی قیمت فولاد و محصولات وابسته به آن داشته باشد. جنگ، صلح، تحریمها، تعیین محدودیتهای خاص برای میزان واردات و صادرات، تصمیمات سیاسی و چندین عامل دیگر تحت عنوان تحولات سیاسی و اقتصادی دستهبندی میشوند که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم روی قیمت فولاد و در نهایت قیمت محصولاتی که از آن تولید میشوند اثر میگذارد.
مواد اولیهای که در تولید انواع میلگرد مورد استفاده قرار میگیرد؛ هم از نظر ترکیبات موجود در آلیاژ و هم از نظر کیفیت با یکدیگر متفاوت هستند.
به همین خاطر، شاید محصولی خروجی از کارخانههای مختلف به جهت دارا بودن درجات کیفی متفاوت، قیمتهای متمایزی نیز داشته باشند. بنابراین قیمت نهایی فاکتور مشتری که محصول باکیفیتتری را برای اجرای پروژه خود انتخاب میکند؛ طبیعتا گرانتر از هزینههایی میشود که برای خرید یک محصول کم کیفیتتر باید پرداخت کرد.
از طرفی، میلگرد محصولی است که معمولا دو نرخ دارد. یکی برای خرید خرده و دیگری برای خرید عمده. خریدارانی که حجم خرید بیشتری دارند میتوانند از تخفیفات خوبی برخوردار بوده و ضمنا کالای مورد نیاز خود را مستقیما از کارخانه تهیه کنند.
همانطور که مشاهده کردید؛ چندین عامل مهم وجود دارد که مانع از قمیتگذاری ثابت روی محصولی مانند میلگرد میشود. به عنوان مثال افرادی که قصد خرید میلگرد استیل را دارند؛ به دلیل اینکه عمده محصولات موجود در بازار وارداتی هستند باید در زمان خرید و برای پیشبینی نزولی شدن قیمتها، توجه ویژهای به بازار ارز داشته باشند.
اما به غیر از شیوه رصد مستقیم بازار و اطلاع از تحولات مهم و خواندن تحلیلهای کارشناسان و تاثیرگذاران بازار، میتوان از طریق دیگری نیز از قیمت انواع میلگرد مطلع شد.
یکی از بهترین روشها، تماس با کارشناسانی است که در این بازار حضور فعال دارند و روزانه با رصدهای مکرر قیمتها و تحولات مختلف میتوانند پیشبینیهای دقیقی داشته باشند. علاوه بر این روشهای متداول، با گسترده شدن دسترسی افراد مختلف به اینترنت، شیوه بسیار جدید دیگری نیز برای اطلاع از قیمتهای این بازار خلق شده است.
در حال حاضر تعداد زیادی وبسایت معتبر در سطح وب وجود دارد که پلتفرمهای بسیار خوب و مفیدی برای اطلاع از قیمتها محسوب میشوند. این پلتفرمها بستری را فراهم کردهاند که امکان داشتن دیدی تخصصی به این بازار را حتی برای افراد معمولی که تا کنون میلگرد نخریدهاند و اطلاعات زیادی در مورد این محصول ندارند فراهم کرده است. بنابراین اگر تمایلی ندارید که در این ترافیک وحشتناک خود را به بازار برسانید تا از قیمتها مطلع شوید؛ میتوانید با یک جستجوی ساده در سطح وب، این پلتفرمهای معتبر را پیدا کرده و روند قیمتگیری را به صورت آنلاین طی کنید.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد