حبیب؛ فریاد برای حریم

بدون تردید آنها باعث شدند تا امنیت ما هرگز به مخاطره نیفتد. امنیت شاید ابتدایی‌ترین رهاورد این حماسه باشد به‌واقع همه ما همه‌چیز خود را مدیون مدافعان حرم هستیم که رهبر دل‌ها به‌درستی فرمودند: «اگر امنیت نباشد، دانشگاه نیست، تحقیق نیست، پژوهش نیست، نخبه‌سازی نیست، آنجایی که امنیت نیست، در واقع هیچ‌چیز نیست؛ آنجا زندگی انسان‌ها هم در خطر تهدید لحظه‌ای و دائمی است.»

اکنون این موضوع دستمایه ساخت سریال تلویزیونی «حبیب» شده که هر شب از شبکه دو سیما روی آنتن می‌رود. این مجموعه به کارگردانی جود سعید و تهیه‌کنندگی فرزاد هوشیار پارسیان تهیه شده و محصول مرکز بسیج سازمان صدا و سیما است. حبیب، داستانی است از حضور مستشاران جمهوری اسلامی ایران و سربازان گمنام امام زمان(عج) در نبرد با داعش در سوریه. نقش حبیب را در این سریال امین زندگانی بازی می‌کند و از دیگر بازیگران آن می‌توان به قمرخلف و لجین اسماعیل و بازیگران مطرح سوری از جمله امانه والی، رباء الحلبی،علاء قاسم، اسامه المصری، حسین عباس، یحیی بیازی و... اشاره کرد. با فرزاد هوشیار پارسیان تهیه‌کننده و احمد کاوری مشاور سریال صحبت کردیم.

فرزاد هوشیار پارسیان که تهیه‌کنندگی سریال حبیب را به عهده دارد در پاسخ به این سوال که با توجه به این که این مجموعه تلویزیونی موضوع ویژه‌ای را دستمایه قرار داده و این که اقدامات ایران را در روزهایی که داعش در کشورهای عربی حضور داشت به تصویر می‌کشد، در این باره توضیح بدهید که چطور شد سراغ چنین پروژه‌ای رفتید و تصمیم گرفتید با سوریه کار کنید به جام‌جم می‌گوید: ما در این پروژه به موضوع مدافعان حرم و خدمات مستشاری نظامی که جمهوری اسلامی ایران به واسطه ظهور و بروز داعش در منطقه عراق و سوریه ایجاد کرده بود، می‌پردازیم. داعش که مخفف دولت اسلامی عراق و شامات است، جریان بزرگ دولتی و حاکمیتی ایجاد کرده بود که البته با فرماندهی حاج قاسم سلیمانی و با حضور مدافعان افغانی، پاکستانی، آذربایجانی و ایرانی، جریان داعش به عنوان یک دولت و حاکمیت از بین رفت.

خانه امن برای نیروهای مستشاری

وی ادامه می‌دهد: مجموع اتفاقات در طول این جنگ طولانی که ۱۰ سال به طول انجامید، دستمایه داستان‌های واقعی زیادی شد که از جمله آنها قصه یکی از بچه‌های اطلاعات عملیات قدس است. او برای تامین خانه امن برای نیروهای مستشاری به منطقه‌ای می‌رود تا این که به او اطلاع می‌دهند سریع شهر را ترک کند. هنگام ترک شهر با کودکی آسیب‌دیده روبه‌رو می‌شود که خانواده‌اش کشته شده‌اند. او بچه را به جای امن می‌برد و همین تاخیر در رفتن باعث می‌شود که داعش شهر را می‌گیرد. بنابراین سلسله اتفاقاتی که این نیروی اطلاعات عملیات قدس با آن روبه‌رو می‌شود، دستمایه ساخت سریال حبیب است و سعی شده داستان با نگاه واقعی که با همکاری مشترک نیروهای اطلاعات سوری ضد داعش شکل گرفته پرداخته شود.
این تهیه‌کننده با اشاره به این که حبیب، قصه‌ای از جنگ است که تولید بسیار عظیمی هم داشت، می‌افزاید: کل پروژه در کشور سوریه تصویربرداری شده است. گروه‌های لبنانی، سوری و ایرانی در طراحی این سریال نقش داشتند. کل گروه فنی این سریال سوری هستند. همچنین کارگردان جود سعید از فیلمسازان و سریال‌سازان معروف جهان عرب و سوریه است. طراح و سرپرست نویسندگان مرتضی شمسی است. هوشیار درباره نقش حبیب بیان می‌کند: امین زندگانی نقش حبیب را بازی می‌کند. در مجموع تعداد بازیگران ایرانی کم است.

سوگل طهماسبی نقش همسر حبیب و ابوالفضل همراه نقش سردار ایرانی را بازی می‌کند که خیلی کوتاه در کار حضور دارند. بقیه گروه سوری و لبنانی هستند. در سینمای عرب، اول مصر و بعد از آن تونس و سوریه کارهای‌شان خوب است اما در سریال‌سازی سوریه رتبه اول را دارد. به این دلیل است که زبان و گویش سوری شیرین و شنیدنی است و دوم این که سوری‌ها حوزه سریال‌سازی صنعتی را راه‌اندازی کردند. بنابراین خیلی از کشورهای عربی ساخت سریال‌شان را به سوری‌ها سفارش می‌دهند و در این حوزه ید طولایی دارند. در این سریال بازیگران معروف سوری که در جهان عرب شهرت بسیاری دارند، انتخاب شدند. در این باره می‌توانم به قمرخلف، لجین اسماعیل، امانه والی، رباء الحلبی، علاء قاسم و مازن عباس از سوریه اشاره کنم. همچنین بازیگرانی از لبنان داشتیم که شامل اسامه المصری، حسین عباس، یحیی بیازی و... هستند.

ریتم و قصه متفاوت

وی درباره این که چه بخش‌هایی از سریال در ایران تصویربرداری و چطور شد احمد کاوری را به عنوان مشاور انتخاب کردید، توضیح می‌دهد: ما فقط چند سکانس در ایران فیلمبرداری کردیم که آقای احمد کاوری زحمت این بخش را کشیدند. ضمن این که او مشاور هنری کار است. از آنجا که ذائقه سریال‌سازی عرب‌ها با ذائقه ایرانی‌ها در ریتم و قصه متفاوت است آقای کاوری کنار کارگردان حضور داشت که ذائقه را به ایرانی‌ها نزدیک کند.

جود سعید که از فیلمسازان معروف سوری است، سینما را در فرانسه خوانده و اثری در جبهه مقاومت ساخته است. همچنین کاوری جزو کارگردانان شاخص در سینمای دفاع مقدس و مقاومت است و به زبان عربی تسلط فراوانی داشت و می‌توانست رابطه خوبی برقرار کند. این تهیه‌کننده زمان فیلمبرداری این سریال را هشت ماه ذکر می‌کند و با اشاره به سختی‌های تولید این سریال بیان می‌کند: موضوع اساسی ما تامین سوخت، انرژی و امنیت گروه‌های اجرایی در مناطقی بود که لوکیشن سریال قرار داشت. این محل‌ها که محل استقرار داعش بود، قبلا خراب شده بودند اما هنوز برخی خانواده‌ها که ساکن این مناطق، مسلح بودند. بنابراین تامین امنیت کار سختی بود. همچنین خیلی جاهایی که کار می‌کردیم بمب‌های خنثی‌نشده بود. در مجموع خطرات امنیتی زیادی در کار وجود داشت.

هوشیار درباره این که لوکیشن‌های این سریال در کدام یک از شهرها بود، این طور توضیح می‌دهد: ما در دمشق و ریف دمشق (حومه شهر دمشق) و منطقه داریا کار کردیم که بیشتر لوکیشن‌ها در داریا بود. از میان بازیگران ایرانی فقط امین زندگانی در سوریه حضور داشت و ابوالفضل همراه برای ایفای نقش سردار ایرانی یک هفته در سوریه بود. سریال به زبان عربی ساخته اما دوبله شده است. مدیریت دوبلاژ را امیرمحمد صمصامی به عهده داشت. در کنار او جمعی از دوبلورهای خوب سینمای ایران همچون داریوش کاردان، محمدعلی جان‌پناه و... حضور داشتند. همچنین برای بهبود تصاویر در تدوین مجدد در ایران روی تصاویر و رنگ‌ها کار کردیم.

نمایش در کشورهای جهان عرب

وی درباره انتخاب بازیگران سوری می‌گوید: ما برای انتخاب کارگردان و بازیگران تیمی از کارشناسان را داشتیم و همراه کارشناسان مرکز بسیج صدا و سیما چند سفر به سوریه رفتیم و برای انتخاب جود سعید جلسات زیادی داشتیم. جود سعید فیلمسازی جوان و خوش‌آتیه است. برای انتخاب بازیگران ایده‌آل‌هایی داشتیم که محقق شد. برای انتخاب بازیگران محسن علی‌اکبری که ناظر پروژه بود، نقش پررنگی داشت و حضور تمام‌وقت و تمام‌قد در کار داشت و ما را همراهی کرد.

این تهیه‌کننده به ویژگی متمایز سریال حبیب اشاره و تاکید می‌کند: برای اولین بار بود که ما یک فیلمنامه ایرانی برای اقدامات ایران و حمایت از خارج از کشور را با حضور عوامل و بازیگران خارج از کشور به تصویر کشیدیم. امیدواریم این سریال در جهان عرب به ویژه در کشورهای سوریه، عراق، لبنان، بحرین و ... که درگیر موضع داعش بود دیده شود.هوشیار در پاسخ به این سوال که آیا به فروش بین‌المللی این سریال در جهان عرب هم فکر کرده اید، توضیح می‌دهد: نه، ما به فکر فروش نیستیم؛ بلکه می‌خواهیم از شبکه‌های سوری و جهان عرب نمایش داده شود. ضمن این که لازم است تشکر ویژه کنیم از دفتر تلویزیون ایران در سوریه که محمدرضا ماندگاران مسئولیت آن را داشت، سپاه قدس مستقر در سوریه و دفتر اتحادیه رادیو تلویزیون‌های اسلامی در پیشبرد موضوع خیلی کمک کردند.

قصه‌ای پر تعلیق

احمد کاوری که مشاور هنری پروژه است و کارگردانی چند سکانس از سریال حبیب را در ایران به عهده داشت، درباره ساخت این پروژه و حضورش در آن به جام‌جم می‌گوید: می‌توان گفت که حبیب نخستین سریال ایرانی است که اکثر هنرمندان آن از جهان عرب انتخاب شدند. البته آثاری داشتیم که هنرمندان عرب در سریال‌ها یا فیلم‌های ایرانی حضور داشتند اما به این گستردگی نبوده است. این سریال با رویکرد مقاومت ساخته شده و شخصیت اصلی سریال امین زندگانی است. در این اثر به نقش ایران در حوزه مقاومت و برقرار‌کردن امنیت در برخی کشورهای جهان عرب می‌پردازد و سعی شده این موضوع در فضای هنر و همراه با قصه‌ای پر‌تعلیق به نمایش گذاشته شود. از سوی دیگر این اثر مراوده عمیق فرهنگی بین ایران و دیگر کشورهای جهان عرب است. همچنین ایران به لحاظ نظامی و مستشاری در کشورهای منطقه نقش اساسی ایفا کرده و از تخصص و تجارب جنگ هشت ساله بهره برده است. بنابراین این سریال به این موضوع می‌پردازد و این‌که چنین موضوعی با هنرمندان جهان عرب به تصویر کشیده شده آن را متمایز کرده است، حتی می‌توان گفت که سریال حبیب در این حوزه خط‌شکن است.

سوریه، قطب سریال‌سازی در جهان عرب

وی در پاسخ به این سوال که شما به عنوان مشاور تا چه میزان سعی کردید این سریال را به ذائقه ایرانی‌ها نزدیک کنید، زیرا سلیقه جهان عرب در ساخت سریال و فیلم با ایران متفاوت است؟ توضیح می‌دهد: برای هر بخش از کار جلسات متعددی برگزار می‌شد و همه موارد مورد بررسی قرار می‌گرفت تا کار شسته و رفته باشد. ضمن این که کارگردان سریال خارج از کشور تحصیل کرده و به سلیقه مخاطبان اشراف دارد. البته در این جلسات من سعی کردم نگاه جامعه‌شناختی از ایران را برای جود سعید کارگردان تشریح کنم تا با شناخت کارش را انجام بدهد اما او به واسطه مراوداتش چندان هم ناآشنا نبود. در مجموع سعی کردم نگاه و سلیقه ایرانی در ساخت سریال حبیب نقش داشته باشد تا وقتی مخاطب می‌بیند برایش مانوس باشد. البته باید به این موضوع هم اشاره کنم که سوریه قطب سریال‌سازی جهان عرب است.

همچنین برای ساخت این سریال آقای علی اکبری هم به عنوان ناظر حضور داشت تا نگاه کار به سلیقه مخاطبان ایران نزدیک باشد. کاوری با اشاره به این که هر بخش از سریال با تحقیقات جامعی انجام شده، در پایان می‌گوید: حتی برای انتخاب هنرمندان سریال مدتی صرف تحقیق و بررسی شد تا بهترین گزینه‌ها انتخاب شوند. همچنین در تمام لحظات کنار گروه بودیم، حتی لحظاتی که تمرین می‌کردند. به نظرم سریال مورد توجه مخاطبان قرار می‌گیرد.

حبیب؛ یک سریال متفاوت

مهدیه رضایی - گروه رسانه
اگر نگاهی به کارنامه سریال‌سازی در تلویزیون داشته باشیم متوجه آثاری خواهیم شد که در کشورهای عربی یا اطراف ایران به تصویر کشیده شده است. در واقع برخی مواقع نویسندگان، کارگردانان و تهیه‌کنندگان تصمیم گرفتند موضوع آثارشان را از مرزهای ایران بیرون برده تا هم کلیشه‌زدایی کنند و هم این‌که نگاه‌شان به کار برای مخاطبان تازه و بکر باشد. به همین دلیل مخاطبان تلویزیون با چنین نگاهی آشنا هستند که در این باره می‌توان به سریال‌هایی همچون وفا، شکرانه و... اشاره کرد. البته هر یک از این آثار با نگاه متفاوتی ساخته و روانه آنتن شدند و به موضوعات مختلف اجتماعی پرداختند.

در میان این آثار گاهی هم شاهد تولیداتی در حوزه مقاومت بودیم اما به گستردگی سریال حبیب که پخش آن از شبکه دو آغاز شده، نداشتیم. این سریال محصول مشترک دو کشور ایران و سوریه با روایتی جدید و متفاوت از مدافعان حرم است. فرزاد هوشیار پارسیان، تهیه‌کننده این سریال برای ساخت این اثر هنری که ویژگی‌های متمایزی هم دارد سراغ هنرمندانی از جهان عرب رفته است، هنرمندانی که شاخص هستند و هر یک در کار ویژگی های منحصر به فردی دارند. گرچه شخصیت اصلی این سریال به نام حبیب، هنرمند ایرانی، امین زندگانی است. البته اکثر بازیگران این سریال عرب هستند.

حتی تهیه‌کننده برای کارگردانی این سریال هم سراغ فیلمسازی از دنیای عرب رفته تا بتواند کار را شسته و رفته با حضور بازیگران عرب در بیاورد. این سریال که قرار است با همراهی اتحادیه رادیو و تلویزیون‌های جهان اسلام از شبکه‌های عربی هم پخش شود، مسلما نه تنها مورد توجه مخاطبان ایران قرار خواهد گرفت، بلکه مخاطبان عرب زبان را هم می‌تواند جذب کند. ضمن این‌که پخش آثار ایرانی در کشورهای عربی همیشه با بازخوردهای مثبت رو به رو بوده است. همچنین چند سال پیش روزنامه بحرینی «الوسط» در مقاله‌ای درباره سریال‌های ایرانی پخش‌شده در کشور‌های عربی نوشته بود؛ از نظر آنها سریال‌های ایرانی وسیله‌ای برای شکستن فضای فرهنگی در جهان عرب است که می‌تواند بر جامعه تاثیر بگذارد، به‌ویژه هنگامی که سریال‌های ایرانی به برخی مسائلی نزدیک می‌شود که در اندیشه و فرهنگ کشور‌های عربی درباره آنها سکوت اختیار شده است و اضافه کرده بود که زیبایی سریال‌های ایرانی را می‌توان در «متون دراماتیک» یافت که در جهان عرب این متون دراماتیک در جذب نخبگان و عوام مردم مشکل دارند، زیرا هنوز به دور از ذائقه و ذهنیت جامعه عربی هستند و آ‌نها را نمایندگی نمی‌کنند.

به‌جز این دلایل البته می‌توان علل دیگری را هم بررسی کرد. فارغ از نزدیکی فرهنگی و دینی بین ایران و کشور‌های اسلامی و عربی، مساله دیگری که در میزان استقبال مخاطبان این کشور‌ها موثر است، رعایت اخلاق و اصول خانوادگی و اجتماعی در سریال‌های ایرانی است. بنابراین انتظار می‌رود پخش سریال حبیب که با حضور هنرمندان عربی تولید شده بتواند نظر مخاطبان جهان عرب را جلب کند. ازسوی دیگر این سریال دست روی موضوع خاصی گذاشته و همین به جذابیت‌های سریال افزوده است.

حبیب‌؛ اسطوره مقاومت

مهدی توکلیان - کارشناس رسانه
دوست؛ یار؛ محبوب ‌و معشوق چهار کلمه هم معنا‌ ی همدیگرند اما یک کلمه چهار حرفی تمام این معناها را در بردارد اما با این تفاوت این تک کلمه چهار حرفی نه تنها در بین مردان مقاومت و مجاهدان مظلوم مدافع حرم بلکه در بین مردم مظلوم کشورهای مورد تهاجم و حمله داعش ددمنش معنایی خاص دارد ؛#حبیب ؛یک کلمه با ضرباهنگی جهانی است و مبارزان و مردان میدان مبارزه با داعش و وهابیت و تکفیری‌ها برایش احترام خاصی قائلند .حبیب حرمت دارد و آن هم به پاس رشادت‌ها و جوانمردی‌های جهادی مرد میدان و مردانی که از او مشق مهرورزیدن به حرم‌ها را در حریم حرم‌ها با خون خود و به رنگ قرمز تحریر کرده‌اند ...روایت اول مبارزه مردان میدان و مجاهدان میدان مهرورزیدن را با زبان هنر بیان کردن دل سپردن به دستور فقیه زمانه است که سربازان و افسران جبهه جنگ نرم با افتخار تمام با بهره جستن از جدیدترین شیوه‌های رسانه‌گری و بهترین‌های عرصه فرهنگ و هنر و رسانه آماده رزم در میدان شدند تا نام حبیب در تاریخ مقاومت و مردمان هم عصر‌مان ماندگار بماند .

مجموعه تلویزیونی حبیب؛ تازه‌ترین اثر کارگردان سوری؛ محصول مشترک ایران و سوریه با روایتی متفاوت از مدافعان حرم است که با حضور هنرمندان سوری و ایرانی به نتیجه نشسته است و هم اکنون از آنتن سیمای جمهوری اسلامی ایران در حال پخش است‌. مجموعه ‌تلویزیونی حبیب به کارگردانی جود سعید و تهیه‌کنندگی فرزاد هوشیار پارسیان پس از طی مراحل تولید و دوبله نسخه فارسی در حال پخش است .کارگردانی عرب زبان که فارغ‌التحصیل همین فن از دانشگاه فرانسه در میان هنرمندان کشورهای عرب زبان چهره‌ای شناخته شده است و در سوابق فعالیت‌های هنری خود کارنامه درخشانی ارائه کرده است و به همین دلیل گروهی از بهترین‌های سینما در کشور سوریه او را همراهی کرده‌اند تا محصولی فاخر به مخاطبان تقدیم شود . حبیب محصول مرکز بسیج سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است ؛ روایتی متفاوت از حضور مستشاری جمهوری اسلامی و سربازان گمنام امام زمان (عج) در نبرد با داعش که ضرورت فعالیت و مجاهدت‌های خاموش و مظلومانه سربازان گمنام و مدافعان حرم را به قالب یک اثر سینمایی تبدیل کرده است.

هنرمند خوش نام ایرانی‌؛ امین زندگانی، قمرخلف و لجین اسماعیل از مهم‌ترین چهره‌های این اثر سینمایی هستند و بازیگران مطرح سوری از جمله امانه والی، رباء الحلبی، علا قاسم، اسامه المصری، حسین عباس، یحیی بیازی و .. و همچنین سوگل طهماسبی و ابوالفضل همراه هم از جمله بازیگران ایرانی این مجموعه هستند. امید که این اثر ارزشمند سهمی مفید در روایت‌گری رویدادهای جریان‌ساز مدت گذشته و فتنه داعشیان برای مردم جهان باشد. خوبــها ...آســان می‌آیند بی‌رنـگ می‌ماننـد و بی‌صدا می‌روند ...
و امانکته مهم و قابل توجه شاید در واژگان فرماندهان نظامی دنیا برخی از واژه‌ها نا‌مفهوم و با پروتکل‌های استراتژی نظامی و امنیتی آنان ناسازگار باشد اما بسیاری از جریان‌های فعال جهانی را باید تفسیر کرد تا پژواک نو‌اندیشی و نوآوری و خلاقیت‌های مدرن هدفمند غربی و اروپایی تاثیری در اندیشه ایرانی و نگاه جهانی میدان مقاومت ایجاد نکند و تنها بیان و بازنشر نکات مهم و کلیدی جریان‌های تهاجمی نظامی و‌ فرهنگی می‌تواند هر گونه تقابل جاهلانه و عامدانه را دور کند و در نهایت اندیشه دست‌یازیدن به جمهوری اسلامی ایران به عنوان حرم به تعبیر سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی را در نگاه دشمنان در اندیشکده‌ها و پژوهشگاه‌ها‌ی‌شان به گور خواهند برد و این اهداف میسر نخواهد شد به‌جز با بیان روایت‌های واقعی و ناشنیده‌ای که رسانه‌ها به تازگی به شرح بخش کوتاهی از دنیای اتفاقات جهانی را به گوش جهانیان برسانند.

در بیان اهمیت جنگ تبلیغاتی دشمن و لزوم مقابله با آن فرمایش مقام معظم رهبری مدظله العالی مسیر راه هنرمندان و اصحاب فرهنگ و هنر و رسانه را معین و ترسیم کرده است: امروز بیشترین تحرک دشمنان ما علیه ما بیش از تحرکات امنیتی و اقتصادی، تحرکات تبلیغاتی و جنگ نرم و تبلیغات رسانه‌ای است. وقتی افکار عمومی یک ملت در اختیار بیگانه قرار گرفت، حرکت آن ملت هم طبعا طبق میل آن بیگانه پیش خواهد رفت. کار تبلیغاتی کار مهمی است؛ ما در این زمینه ضعف داریم. حالا بگذریم از آن آدم‌های غافلی که از رسانه‌های داخلی هم به نفع دشمن استفاده می‌کنند -که حالا آن محل بحث ما نیست- لکن [درباره‌] آن کسانی هم که قصد خیر در این زمینه دارند، ما کم‌کاری داریم. در زمینه‌ کار تبلیغاتی و حرکت تبلیغاتی درست و تمهیدات رسانه‌ای باید قوی‌تر و هوشمندانه‌تر عمل کنیم.​​​​​​​

روزنامه جام جم