افزایش قیمت زمین و مصالح ساختمانی باعث شده بسیاری از ساکنان بافت فرسوده همچنان به زندگی در این خانههای ناایمن ادامه دهند و وزارت راهوشهرسازی برای مجابکردن مالکان بهمنظور بهسازی با مشکلات فراوانی مواجه باشند. بنا به آمارهای اعلامی، بیش از ۲۰میلیون نفر از جمعیت کشور در بافتهای ناپایدار و ناایمن زندگی میکنند و گفته میشود ۴۰درصد جمعیت تهران در بافتهای ناپایدار و فرسوده سکونت دارند. همچنین قرار بود از حدود ۱۵سال قبل، سالانه ۱۰درصد نوسازی شود اما کارشناسان میگویند شاید ۱۵درصد این هدف نیز محقق نشده باشد. حال این وزارتخانه در آخرین اقدام بسته نوزده گانهای برای نوسازی بافتهای فرسوده ارائه کرده است.
افزایش طبقه تشویقی
یکی از دلایل کاهش ساختوساز مسکن، افزایش هزینههای مصالح در کنار محدودیتهای ساخت است. این شرایط باعث شده بسیاری از سازندگان بهدلیل عدم صرفه اقتصادی چندان مایل به سرمایهگذاری در نقاط فرسوده نباشند. در دورههای گذشته وزارت راهوشهرسازی بهمنظور جذب سرمایهگذار در بافت فرسوده، به سازندگان مجوز ساخت یک طبقه اضافه را میداد اما در این بسته جدید، امکان ارائه دو طبقه تشویقی جذابیت سرمایهگذاری در این بخش را افزایش داده است. علاوه بر افزایش طبقات امکان تخصیص سطح اشغال مجاز طبقه همکف به کاربریهای انتفاعی نیز بخشی دیگر از مشوقهای این وزارتخانه است.
استفاده از معابر بنبستی
واحدهای فرسوده بهدلیل عدم قرارگرفتن در نقشهای شهری معمولا با تعدد کوچههای بنبست و باریک مواجه هستند که این موضوع باعث شده بخشی از زمین در این مناطق بلااستفاده بماند. در همین راستا امکان تخصیص ۲۰درصد از فضای باز غیرمسقف مجموعه بهمنظور تأمین بخشی از پارکینگهای مورد نیاز در کنار استفاده از مساحت معابر بنبستی که براثر تجمیع، کارکرد خود را از دست دادهاند در مساحت ملاک عمل تراکم قرار خواهد گرفت.
حل مشکل پارکینگ
وزارت راهوشهرسازی در یکی از بندهای بسته نوزده گانه تشویقی، گره یکی از مشکلات اصلی برای ساخت مسکن در این مناطق را برداشته است. مطابق آییننامه شهری، به ازای هر واحد مسکونی باید یک پارکینگ تامین شود. این بند قانونی باعث شده بسیاری از سازندگان، ساخت واحدهای بزرگمتراژ را به واحدهای پرتقاضای کوچکمتراژ ترجیح دهند. در برنامه وزارت برای ساخت مسکن تخفیفهایی درخصوص تامین پارکینگ ارائه شده بهطوریکه کاهش ضریب تأمین پارکینگ مورد نیاز به ۰.۷۵مشروط به وجود پارک حاشیهای در معبر بافتهای فرسوده قرار گرفته شده است.
کاهش عقبروی مسکن
در نقشههای جدید شهری بخشی از واحدهای مسکونی در بافت فرسوده بهدلیل تغییر در معابر عمومی باید عقبروی کنند، بههمیندلیل بسیاری از مالکان بافت فرسوده بهدلیل کاهش متراژ زمین از نوسازی خودداری میکنند اما در بسته جدید امکان پیشروی طولی تا ۲متر پس از اصلاحی مشروط به رعایت همجواری و حقوق همسایگی فراهم شده است. علاوه بر موارد بالا، احداث واحدهای مسکونی با زیربنای کمتر از حد نصاب تعیینشده در طرح مصوب، عدم احتساب مساحت بالکن و تراس در محاسبه تراکم ساختمانی نیز بخش دیگری از این مشوقهاست.
تسریع در صدور مجوز
شهرداری یکی از سازمانهایی است که به قوانین دستوپاگیر و زمانبر بودن صدور مجوز شهرت پیدا کرده است اما وزارت راهوشهرسازی وعده داده که درخواست متقاضیان برای صدور پروانه را بهسرعت پیگیری خواهد کرد. در بسته تشویقی وزارت راهوشهرسازی آمده است که تسریع در بررسی درخواستهای متقاضیان و صدور پروانه ساختمان طبق مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری و عنداللزوم انعکاس درخواستها (موضوع بند یک بخش الف این بخشنامه) به دبیرخانه کمیسیون ماده ۵ اولویت خواهد داشت.
نقش کلیدی بانکها
تامین منابع مالی برای نوسازی در بافتهای فرسوده را میتوان مهمترین عامل در اجرای موفق این طرح عنوان کرد. بانکها در سالهای اخیر تمایل چندانی نسبت تامین منابع مالی این بخش نداشتند. در صورت حمایت بانکها میتوان نسبت به اجرای موفق این طرح امیدوار بود.
افزایش طبقات تشویقی
امکان سطح اشغال در طبقه اول
تخصیص ۲۰درصد از فضای باز غیر مسقف برای پارکینگ
استفاده از مساحت معابر بن بستی
عدم احتساب سطح در محاسبه تراکم ساختمانی
کاهش ضریب تأمین پارکینگ
امکان احداث واحدهای مسکونی با زیربنای کمتر از حدنصاب
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد