کودتا علیه ثبات قیمت خودرو

چندی بعد این شورا هم اعلام کرد که براساس مصوبه کارگروه خودروی شورای رقابت، مسئولیت سامانه بر عهده وزارت صمت است.با این حال معاون حمل و نقل وزارت صمت رسما از حذف سامانه یکپارچه عرضه خودرو خبر داد. منوچهر منطقی، معاون حمل و نقل وزارت صمت در این باره گفت: با توجه به این که تیراژ تولید بالا رفته است و خودروهای کارکرده و نو وارد کشور می‌شوند، به جایی می‌رسیم که بازار به اشباع نزدیک می‌شود. بنابراین آنچه در نظر گرفته شده، این است که خودروسازان خودشان به صورت مستقل محصولات‌شان را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ عرضه کرده، اما در همان سامانه ثبت کنند و اولین عرضه خودرو از ۸ مهر آغاز می‌شود و روش عرضه به صورت فروش مستقیم و از کارخانه است.

تاسیس سامانه

سامانه یکپارچه خودرو یکی طرح های رضا فاطمی امین، وزیر سابق صنعت، معدن و تجارت برای آشفته‌بازار خودرو بود تا بتواند این بازار را سروسامان داده و آرام کند. فاطمی‌امین، از اسفند۱۴۰۰ تا پایان دوران وزارتش با اجرای سیاست‌هایی از جمله افزایش تولید و عرضه خودرو و بعد از آن نیز عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه توانسته بود بازار خودروی کشور بعد از چند سال التهاب آرام شد و این آرامش از زمان استیضاح وی در اردیبهشت‌ امسال تاکنون نیز احساس می‌شد. 
به طور کلی اما می توان گفت وضعیت بازار خودرو بعد از عرضه خودرو از طریق سامانه یکپارچه و قرار گرفتن همه متقاضیان ثبت‌نام‌کننده در نوبت تحویل خودرو(متقاضی واقعی)، قیمت‌گذاری خودروهای داخلی و مونتاژی توسط شورای رقابت، اعلام قیمت‌های خودروهای مونتاژی پایین‌تر از قیمت‌های کارخانه‌ای در اردیبهشت‌ماه و آزادشدن واردات خودروی نو و کارکرده سامان گرفت و ‌قیمت خودرو در بازار کاهشی شد و مشاهدات بازار خودرو در روزهای اخیر نیز حاکی از خروج دلالان از این بازار و آرامش آن بود. به طوری که از زمان وزارت وی تاکنون عرضه یکپارچه خودرو از طریق سامانه دو بار یک بار در اسفند۱۴۰۱ و یک بار در اردیبهشت۱۴۰۲ انجام شده و پیرو این عرضه‌ها تمامی متقاضیان خرید خودرو بدون قرعه‌کشی در نوبت دریافت خودرو قرار گرفته‌اند. به همین دلیل قرار بود مرحله سوم نیز بزودی اجرایی شود تا جایی که حتی بسیاری از مسئولان وزارت صمت این وعده را به مردم داده بود.

چرا سامانه یکپارچه خودرو حذف شد؟

براساس گزارش‌ها  طی دو ماه اخیر شاهد احتکار فراوان خودروها در سایت های تولید ایران‌خودرو و سایپا در تهران، مرکزی، تبریز و خراسان بود‌ه‌ایم به طوری که این امر سبب شد با وجود افزایش تولید خودرو در کشورمان عرضه این دو شرکت به شدت کاهش یابد.آمارهای تولید خودرو در کشورمان حاکی از آن است که در پنج ماهه نخست سال جاری ۴۵۶ هزار و ۱۲۶دستگاه تولید شده، این در حالی است که در همین بازه زمانی در سال گذشته در مجموع ۳۷۰ هزار و ۱۶۶ خودروی سواری تولید شده بود که این امر نشان‌دهنده رشد ۲۳درصدی تعداد خودروهای تولیدشده بخش‌های دولتی و خصوصی در کشور است. بنابراین این کاهش عرضه را می‌توان بدون شک ناشی از زیاده‌خواهی خودروسازان تلقی کرد به طوری که خودروسازان برای افزایش قیمت خودرو با بهانه همیشگی زیان‌دهی توانستند بدون افزایش کیفیت خودروهای تولیدشده خود وزارت صمت و شورای رقابت را برای افزایش قیمت و حذف سامانه یکپارچه خودرو متقاعد کنند.کارشناسان معتقدند اگر سامانه یکپارچه عرضه خودرو به درستی اجرا می شد امکان عرضه خارج از نرخ مصوب نبود حال آن که مسئولان این دو شرکت به دنبال عرضه خودروهای پرمتقاضی در بازار انحصاری با قیمت بیشتری هستند. برخی خبرها حاکی از آن است که دو شرکت بزرگ خودروساز به دنبال افزایش ۳۰درصدی قیمت خودروها هستند و در واقع با از بین‌بردن سامانه یکپارچه خودرو از طریق کاهش شدید عرضه خود در مرداد ماه به دنبال تحقق این هدف هستند کمااین‌که در مدل جدید خودروسازان، خود تعیین‌کننده قیمت‌محصولات‌شان بوده‌اند.در واقع می‌توان عرضه‌نکردن هایما توسط ایران‌خودرو در دور دوم عرضه یکپارچه خودرو اشاره کرد. این در حالی بود که انبارهای این شرکت پر از این خودرو بود.

بدقولی خودروسازان

همچنین در ماه‌های گذشته این خودروساز در تحویل انواع خودروها به مشتریان سامانه یکپارچه در موعد مقرر از جمله رانا پلاس، سورن پلاس، پژو پارس و... تاخیر داشته است.
سایپا نیز از این قافله عقب نماند. چون این شرکت روند فاکتور‌کردن شاهین را کند کرده و همین اتفاق روی قیمت بازاری این خودرو تاثیر منفی گذاشته است. بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد این خودروساز در مرداد فقط ۲۶ درصد از شاهین‌های تولیدی خود را برای مشتریان فاکتور کرده است، این امر سبب شده تا قیمت بازاری شاهین با رشد حدود ۶درصدی طی یک ماه اخیر روبه‌رو شود. حال به نظر می‌رسد همچنان مردم کشورمان خصوصا طبقات متوسط و پایین باید به دنبال اسب سرکش قیمت خودرو بدوند و عدم ارتقای کیفیت این خودروها را نیز به قیمت از دست‌رفتن جان‌شان بخرند.