گزارش اندیشکده «کارنگی برای صلح بین‌الملل»؛

تأثیر کریدور ارس بر صلح تاریخی قفقاز

گزارش خبر24 از تحولات در منطقه قفقاز؛

فرامتن درگیری آذربایجان-ارمنستان

تحولات در منطقه قفقاز یک‌بار دیگر در کانون توجه‌ها قرار گرفته است.
تحولات در منطقه قفقاز یک‌بار دیگر در کانون توجه‌ها قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۴۲۶۲۲۲

به گزارش خبر24، علت اصلی این امر را باید در مجموعه‌ای از رویدادهای سیاسی و تحرکات نظامی در منطقه جست. زیرا جمهوری آذربایجان به‌وضوح برای یک حمله گسترده آماده می‌شود. رسانه‌های ارمنستان اعلام کردند که نیروهای جمهوری آذربایجان شهر «خان‌کندی»، مرکز منطقه قره‌باغ را گلوله‌باران کردند. در روزهای اخیر نیز بسیج نیروهای ذخیره، خرید عمده مهمات ساخت استحکامات و جاده‌های منتهی به خط مقدم جبهه، تجمع و پیشروی نیروها، لفاظی‌های جنگ طلبانه و تبلیغات گسترده توسط باکو انجام‌شده‌اند بر این اساس تحولات منطقه قفقاز به نحوی پیش می‌رود که احتمال وقوع رویدادهای مهم نظیر شکل‌گیری جنگ یا حتی اشغال مناطق جنوبی ارمنستان مطرح است. 
تمام طرفهای درگیر در معادلات قفقاز از موضع مخالف ایران در خصوص احداث کریدور زنگزور مطلع هستند. چنانکه پیش‌ازاین موضع محکم و خطوط قرمز ایران توسط مقامات ارشد جمهوری اسلامی به رهبران و مقامات ارشد سیاسی همه این کشورها گوشزده شده است. به همین دلیل نیز اردوغان چندی پیش به‌صراحت اعلام کرد که مهم‌ترین مانع احداث کریدور زنگزور ایران است و نه ارمنستان شاید در نگاه نخست احداث کریدور زنگزور یک مسئله دوجانبه میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان باشد اما واقعیت آن است که احداث چنین راهگذری می‌تواند تبعات و پیامدهای منطقه‌ای زیادی در برداشته باشد.
ایران به چند دلیل کاملاً منطقی با احداث کریدور زنگزور مخالفت می‌ورزد:

نخست آنکه کریدور زنگزور به معنای تحقق ایده ترکستان بزرگ است که از طریق اتصال سرزمینی ترکیه به کشورهای ترک‌زبان میسر می‌شود.
دوم آنکه کریدور زنگزور به مثابه راهگذری برای اتصال زمینی ناتو به دریای کاسپین است گسترش یا تقویت حضور ناتو در این منطقه است. زیرا ناتو می‌تواند حضور نظامی خود را در منطقه قفقاز قدرتمند کند و حتی یک پل دریایی - زمینی تا آسیای مرکزی ایجاد کند قطعاً چنین امری علاوه بر ایران و روسیه برای چین نیز که در مجاورت آسیای مرکزی قرار دارد غیرقابل‌تحمل خواهد بود.
سوم آنکه کریدور زنگزور می‌تواند به قطع مرز ایران و ارمنستان و مسدود شدن مسیر دسترسی هزارساله به اروپا منتهی شود و ایران را دچار خفگی ژئوپلیتیکی کند.
چهارم آنکه کریدور زنگزور موجب تغییر توازن قوا در منطقه قفقاز به نفع جمهوری آذربایجان خواهد شد. 
پنجم آنکه کریدور زنگزور باعث تقویت حضور اسرائیل در منطقه قفقاز خواهد شد.
ششم آنکه کریدور زنگزور می‌تواند در برخی از مزیت‌های ژئوپلیتیکی ایران برای اتصال شرق به غرب تأثیر منفی بگذارد. 
در مجموع می توان گفت، جمهوری آذربایجان با پشتیبانی بازیگران منطقه‌ای مانند ترکیه و اسرائیل و حمایت برخی از بازیگران بین‌المللی عملاً در راستای اجرای طرح بزرگ خود یعنی راه‌اندازی کریدور جعلی زنگزور گام برمی‌دارد و تمامی تلاش‌های خود را نیز در همین راستا به‌پیش می‌برد.
اسرائیل یکی از حامیان اصلی جمهوری آذربایجان در اجرای سیاست‌های منطقه‌ای باکو است. همواره نوک پیکان مناسبات میان آذربایجان و اسرائیل متوجه ایران به‌عنوان دشمن مشترک بوده است. زیرا تلقی و تفکر رهبران باکو همان رویکردی است که اسرائیلی‌ها نسبت به ایران دارند و جمهوری اسلامی را تهدید موجودیتی خود تلقی می‌کنند.

اگرچه ایران از تلاش‌های دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای برقراری صلح و ثبات حمایت می‌کند اما با تغییر مرزهای جغرافیایی و ژئوپلیتیک منطقه و مسدودسازی مسیرهای تاریخی و ترانزیتی در قفقاز کاملاً مخالفت می‌ورزد خطوط قرمز ایران در قفقاز توسط مقام معظم رهبری ترسیم‌شده‌اند . تخطی از آن غیرممکن است ایران برای جلوگیری از تغییرات ژئوپلیتیکی در قفقاز منتظر کسب اجازه یا جلب رضایت هیچ‌کس نخواهد بود.

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها