بنابراین می‌توان گفت که مبادلات تجاری کشور در هفت ماهه سال جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال ۱۴۰۱ به لحاظ وزنی با رشدی حدودا ۲۴درصدی و به لحاظ ارزشی با رشدی ۶درصدی روبه‌رو شده است. از طرف دیگر طی این مدت صادرات غیرنفتی کشورمان به استثنای نفت‌خام، نفت کوره، نفت سفید و تجارت چمدانی به ۷۹میلیون و ۵۰۰هزار تن کالا به ارزش ۲۸میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار رسید، این در حالی است که صادرات غیرنفتی کشورمان در سال گذشته در این مدت ۶۱میلیون و ۲۸۳هزار تن کالا به ارزش ۲۸میلیارد و ۴۰۶میلیون دلار بود.
صادرات غیرنفتی کشورمان در هفت ماهه امسال نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته به لحاظ وزنی با رشدی حدودا ۳۰درصدی روبه‌رو بوده، ولی به لحاظ ارزشی کاهشی حدودا یک‌درصدی را تجربه کرده است. با این حساب می‌توان گفت عملکرد دولت سیزدهم در این زمینه موفقیت‌آمیز بوده است به‌طوری که نسبت صادرات غیرنفتی کشورمان در هفت ماهه سال۱۴۰۱ نسبت به هفت ماهه سال ۱۴۰۰ نشان‌دهنده کاهش ۲۰درصدی صادرات بوده که این عدد امسال به حدود یک‌درصد کاهش یافته است.
مقاصد عمده صادرات غیرنفتی
مقاصد صادراتی ایران همچنان مانند سنوات و ماه‌های گذشته است به‌طوری که کشور چین، عراق، امارات، ترکیه و هند را می‌توان به‌عنوان پنج کشور عمده صادراتی ایران برشمرد. از این‌رو بررسی وضعیت شرکای تجاری ایران نشان می‌دهد که ایران با وجود پیوستن به سازمان‌های بریکس، شانگهای و اتحادیه اقتصادی اوراسیا باید بتواند سهم بیشتری در صادرات کالاهای خود به اعضای این سازمان‌ها بردارد. با این حال هر چند که تجارت با اعضای این سازمان‌ها گسترش یافته، ولی با میزان مطلوب خود فاصله دارد، از طرف دیگر به‌رغم این‌که برخی کشورهای همسایه می‌توانستند یکی از بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی ایران باشند اما در فهرست تجاری ایران جایگاهی ندارند. بااین حال در این بازه زمانی چین با هشت‌میلیارد دلار، عراق با پنج‌میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار، امارات با سه‌میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار، ترکیه با دو‌میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار و هند با یک‌میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار بزرگ‌ترین واردکنندگان کالاهای ایرانی بوده‌اند.
واردات ۲۰میلیارد دلاری به کشور
همچنین در این بازه زمانی ۲۰میلیون و ۹۰۰هزار تن کالا به ارزش ۳۶میلیارد دلار وارد کشور شده، این درحالی است که در هفت ماهه سال ۱۴۰۱ حدود ۱۹میلیون و ۷۴۷هزار تن کالا به ارزش ۳۱میلیارد و ۷۲۷میلیون دلار وارد کشور شده بود. بنابراین می‌توان گفت امسال واردات کالاهای مختلف به کشورمان به لحاظ وزنی با رشد ۶درصدی و از لحاظ ارزشی رشدی ۱۳درصدی را تجربه کرده است.
۵ مبدا واردات کالا
در‌خصوص جزئیات واردات کالاهای مختلف به کشور محمد رضوانی‌فر، رئیس‌کل گمرک می‌گوید: ذرت دامی با دو‌میلیارد دلار و سهم حدودا ۶درصدی، گوشی تلفن‌همراه با یک‌میلیارد و ۵۰۰میلیون دلار و سهم ۴درصدی و دانه سویا با یک‌میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار و سهم ۳درصدی سه قلم عمده کالای وارداتی را به خود اختصاص دادند.
معاون وزیر اقتصاد با تاکید بر این‌که متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای وارداتی ۱۷۲۱ دلار بوده که نسبت به رقم ۱۶۲۴ دلار در هفت ماهه سال گذشته، ۶.۰۳درصد رشد داشته است، بیان کرد: میزان واردات کالاهای اساسی در این مدت ۱۳میلیون و ۲۰۰هزار تن و به ارزش ۱۰میلیارد و ۹۰۰میلیون دلار بوده است که با اختصاص ۶۳.۳۲درصد از وزن و ۳۰.۳۴درصد از ارزش کل واردات در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افزایش ۱.۰۸درصدی در وزن و کاهش ۴.۸۶درصدی در ارزش، داشته است. از طرف دیگر امارات با ۱۱میلیارد دلار، چین با ۱۰میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار، ترکیه با سه‌میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار، آلمان با یک‌میلیارد و ۲۰۰میلیون دلار و هند با یک‌میلیارد و ۱۰۰میلیون دلار بیشترین صادرات را به کشورمان داشته‌اند.
تراز تجاری منفی ماند
براساس آمار گمرک، تراز تجاری کشور هفت‌میلیارد و ۷۰۰میلیون دلار منفی و به نفع واردات بوده است که کارشناسان معتقدند به‌دلیل کاهش قیمت‌های جهانی برخی کالاهای صادراتی از جمله محصولات پتروشیمی میزان کلی صادرات کشور با وجود افزایش وزنی، با کاهش ارزشی مواجه شده و تراز تجاری را به‌شدت منفی کرده است. از طرف دیگر ذکر این نکته نیز قابل‌تامل است که در این مدت گاز طبیعی مایع شده با دو‌میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار و اختصاص ۸.۳۷درصد، پروپان مایع شده با یک‌میلیارد و ۹۰۰میلیون دلار و ۶.۶۹درصد و بوتان مایع شده با یک‌میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار و ۴.۶درصد، سه قلم عمده کالاهای صادراتی بوده‌اند. به‌صورت کلی نیز صادرات کالاهای پتروشیمی به ۳۱میلیون تن و به ارزش ۱۲میلیارد و ۳۰۰میلیون دلار رسید که از نظر وزن ۲۶درصد افزایش و از حیث ارزش ۱۲درصد کاهش داشته است. همچنین متوسط ارزش گمرکی هر تن کالای صادراتی از ۴۶۶ دلار به ۳۵۷ دلار رسیده که نشانگر کاهش ۲۳.۴۳درصدی است.
