به گزارش جام جم آنلاین، به گزارش، جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در موضوع توافق بر سر تبادل اسیران با اسرائیل به پیروزی بزرگی دست یافته است. هنوز مشخص نیست آیا این توافق پیامد منفی دیگری برای اسرائیل دارد یا خیر، اما درباره اینکه آیا اسرائیل به هدف خود که همان از بین بردن تهدیدات ناشی از حماس است، دست خواهد یافت یا خیر باید با دیده تردید نگریست.
این توافقنامه از هر نظر به طرز مهلکی دارای اشکال است، حتی اگر بدون نقص اجرا شود (که تاکنون رخ نداده است). حماس طبق توافق قرار است ۵۰ زندانی آزاد کند و اسرائیل ۱۵۰ زندانی آزاد خواهد کرد و این درصد نامتناسب است. روند آزادسازی اسیران در دورهای چهار روزه انجام میشود و در این مدت عملیات نظامی انجام نمیشود. شکی نیست اسرائیل از این وقفه برای آمادگی مرحله بعدی اقدامات نظامی خود استفاده خواهد کرد و میکوشد نیروها، تجهیزات، مهمات و سلاحش را آماده سازی کند.
با وجود این، مبارزان حماس ذی نفعان واقعی توقف عملیات نظامی هستند؛ زیرا از هوا بمباران شدند و در داخل غزه و از مسیر تونلها به شکل غیر منتظرهای تحت تعقیب بودند. در عین حال عملیات نظامی اسرائیل همچنان در مراحل اولیه خود است.
چرا آتش بس الان انجام شد؟ حماس از این وقفه استفاده خواهد کرد تا از مسیر تونلهای کشف نشده به داراییها و عناصرش در مصر و اسرائیل نفوذ و جنوب غزه را برای دور جدید حملاتش علیه تل آویو آماده کند. معلوم نیست اسرائیل با این آتش بس چقدر فرصتهای متعدد پیشروی سریع یا حملات غافلگیرکننده را از دست خواهد داد؟ یا اینکه چند نظامی اسرائیلی به دلیل ایجاد فرصت تقویت بنیه حماس و ایجاد تلههای بیشتر جان خود را از دست خواهند داد؟
اگر حماس تصمیم بگیرد زندانیان بیشتری آزاد کند، آتش بس به ازای هر ۱۰ زندانی یک روز تمدید خواهد شد. چه توجیه قابل تصوری برای اجازه دادن به دشمن برای تعیین یک طرفه مدت زمان آتش بس وجود دارد؟ اگر «مشکلات فنی» به این معنی باشد که تنها ۶ زندانی آزاد شوند، آن وقت چه باید کرد؟ آیا حماس همچنان یک روز دیگر فرصت برای استراحت خواهد داشت؟ اسرائیل با این کار خود بار ازسرگیری اقدامات نظامی حماس را به دوش خواهد کشید.
نتیجه این کارها نامفهوم است، تل آویو و واشنگتن نظارت هوایی بر غزه را به مدت ۶ ساعت در روز در دوره توقف عملیات نظامی به حالت تعلیق درآوردند. این امتیاز ممکن است مهمتر از خود آتش بس باشد، زیرا اسرائیل را از دسترسی به اطلاعات فعالیتهای حماس محروم میکند. اسرائیل توافق کرده است در بازه زمانی آتش بس که مناسب تحرکات حماس است، غزه را فراموش کند.
کاخ سفید فراموش کرده، این توافق به معنای «افزایش گسترده کمکهای بشردوستانه» به غزه است، اما بدون تضمینهای کافی. کمکها در نهایت به نیازمندان خواهد رسید. هنگامی که هربرت هوور، سی و یکمین رئیسجمهور آمریکا از حزب جمهوریخواه نخستین کمک بین المللی بزرگ کشورش را در جنگ جهانی اول اعطا کرد، دو شرط گذاشت؛ کمکها باید فقط به غیرنظامیان برسد و دوم، اینکه اعطاکنندگان باید آن را توزیع کنند یا بر توزیع نظارت دقیق داشته باشند. ولی اکنون ما هیچ تصوری از اندازه و مقدار کمکهایی که به دست حماس خواهد افتاد، نداریم.
مشکل نظامی حیاتی اسرائیل فرصتهایی است که در صورت توقف حملات فزاینده اش در میانه راه از دست خواهد داد. راهبرد حماس اتخاذ هرگونه آتشبس موقت، صرف نظر از مدت کوتاهی و بدون توجه به توجیه آن است. آنها همچنین به دنبال گسترش آتش بس موقت به دائم هستند و فشارها بر اسرائیل برای اجرای آن افزایش خواهد یافت.
خطر سیاسی حیاتیای که اسرائیل با آن مواجه است، عزم تل آویو را برای از بین بردن حماس تضعیف میکند. موضوع خطرناک تر، قدرت حمایت آمریکاست که در حال حاضر رو به ضعف نهاده و عزم جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا با توجه به حمله جناح چپ طرفدار فلسطین در حزب دموکرات هر روز کمتر میشود. علاوه بر این، مشکلات بایدن با داغتر شدن رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ افزایش خواهد یافت.
منبع: راهبرد معاصر
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد