شوش، مولوی، راه‌آهن

این روزها پادکسترهای مختلفی در شبکه‌های اجتماعی با کلمات به اصطلاح قلمبه سلمبه ازآینده صحبت می‌کنند و با درآمدهای میلیونی، سعی می‌کنند انگیزه خالی به مردم بدهند اما بعضی‌ها هنوز نمی‌دانند شکست و چالش‌های بزرگ در هرجایی وجود دارد. یکی از چالش‌هایی که این سال‌ها می‌تواند نگران‌کننده باشد، بحث جذب دانشجویان به شغل مورد علاقه خود و مربوط به درس‌شان است که شاید بعضی‌وقت‌ها این امکان به وجود نیاید. دراین شماره به کف آسفالت‌های داغ پرترافیک و تردد تهران رفته‌ایم و با یک راننده باسواد و درحال حاضر دانشجو صحبت کرده‌ایم. امیررضا رجبی قطعا حرف‌های جالبی برای زدن دارد. او هم‌اکنون با وجود تحصیل و کسب مدرک بالای دانشگاهی، دریکی از شرکت‌های تاکسی اینترنتی کار می‌کند. ازاو می‌خواهیم درباره این شرایط صحبت کند.

چرا و از چه زمانی تصمیم گرفتید راننده تاکسی اینترنتی شوید؟
فکر می‌کنم حدود چهارسالی می‌شود که من در این شرکت تاکسی اینترنتی کار می‌کنم. به هرحال آدم بعضی‌وقت‌ها ممکن است به دلایلی مسیر جدیدی را انتخاب کند و زمانی که دخل و خرج زندگی کمی به من فشارآورد، تصمیم گرفتم وارد این کار شوم. درمجموع می‌توانم بگویم که به عنوان یک درآمد کمکی به این شغل نگاه می‌کردم.
 
مهم‌ترین چالش‌هایی که در این حرفه با آن مواجه شده‌اید، چه چیزهایی است؟
راستش را بگویم، بعضی از چیزهایی که شرکت و کارفرمای ما از خود راننده می‌خواهد؛ با هزینه‌های مکانیکی جور درنمی‌آید. برای مثال می‌توانم به این موضوع اشاره کنم که به ما می‌گویند در تابستان دائم از کولر استفاده کنید و نمی‌دانند استفاده همیشگی از کولر، باعث می‌شود ماشین جوش بیاورد. جدا از خراب شدن ماشین، کرایه‌ای که برای ما می‌ماند، کم است و در حقیقت صرفه خاصی برای ما ندارد. یکی دیگر از سختی‌هایی که می‌توانم به آن اشاره کنم، غر زدن‌های مسافر است که باعث اذیت و آزار شخص راننده می‌شود.
 
خاص‌ترین مسافری که آن را سوار کرده‌اید، چه کسی بوده؟
بعضی از مسافران واقعا با حرف‌ها و کارها‌شان روی اعصاب راننده می‌روند. از زمین و زمان شکایت می‌کنند و از چیزهایی صحبت می‌کنند که واقعا از اختیار راننده خارج است. ما نمی‌توانیم به آنها بگوییم که چرا در این مسیر ترافیک وجود دارد و گاهی به همین دلیل، رساندن آنها به مقصد دیر می‌شود. بعضی از آنها آن‌قدر عجیب هستند که به خود مسیر ایراد می‌گیرند و در آخر بعد هزار غرزدن، به شرکت زنگ می‌زنند و امتیاز منفی رد می‌کنند. این مورد برای من حتی پیش آمده که مسافر از دکور و وسایل ماشین خوشش نیامده و به همین دلیل امتیاز منفی رد کرده است. به هرحال ماموظف هستیم هر آدمی را با هرعقیده و اخلاقی سوار و آنها را به مقصدشان برسانیم و حق اعتراض و کل‌کل نداریم. این یکی دیگر ازمشکلات و چالش‌های من با مسافران است و مورد‌های عجیب غریبی می‌بینم.
 
کدام مسیر بیشتر مسافرخور است؟
بیشتر در زمان طرح ترافیک مسافران زیادی به ما مراجعه می‌کنند تا به کار و زندگی خود برسند. برای مثال بازار تهران یکی از همان مکان‌های پر عبور و مرور است که مسافران خوبی به پست آدم می‌خورد. میدان راه‌آهن به دلیل تراکم مسافرانی که در آنجا هستند؛ مسیر خوبی برای کارکردن است و در کل مسیرهای زیادی وجود دارد که می‌توانم از آنها مثال بزنم؛ خیابان ولیعصر، تئاترشهر و میدان انقلاب، راه‌های پرمسافر است اما به نظرم در ساعات خلوتی مسیر، صرفه خاصی برای راننده ندارد که در مدت‌زمان کم با درآمد پایین کار کند. چراکه تعرفه آن زمان اصلا خوب و بالا نیست.
 
بهترین زمان برای مسافرگیری چه زمانی است؟
مسافرکشی در حقیقت زمان خاصی ندارد و شما می‌توانید هر زمانی مسافر را سوار و او را به مقصد برسانید. از طلوع آفتاب تا نصفه‌شب مسافر پیدا می‌شود و اگر راننده تاکسی باشید؛ به این نکته رسیده‌اید که یک ساعت وزمان‌هایی، واقعا مسافر کم پیدا می‌شود و دوران اوج بیکاری و خلوت بودن ماست. به نظرم مسافرگیری یک شغل دائمی نیست؛ چراکه دربیشتر اوقات، ترافیک و مسیر‌های شلوغ روان شما را به‌هم می‌ریزد و باعث اختلال درفکروذهن شما می‌شود. ازاین جهت شغل سختی هم به شمار می‌رود.
 
در تاکسی اینترنتی چیزی به نام رقابت بین راننده‌ها وجود دارد؟ شما چطور رقابت می‌کنید؟
در مسافرکشی رقابتی وجود ندارد؛ چراکه همیشه برای هر مسیری یک مسافر پیدا می‌شود که آن را سوار کنیم. از آن طرف قضیه نیز باید توجه کنیم که یک ماشین در کل می‌تواند چهار نفر را سوار کند و به نظر من در این شغل رقابت معنا ندارد.
 
زمان کودکی دل‌تان می‌خواست چه‌کاره شوید؟
خیلی علاقه داشتم در بزرگسالی پلیس شوم. اتفاقا به دنبال آن هم رفتم و بعد از دیپلم راهی خدمت سربازی شدم. بعد از سربازی و کسب مدرک فوق‌دیپلم، سعی کردم وارد این حرفه شوم اما به من گفتند مدرک موردنظر را نداری و به هرحال متاسفانه امکانش فراهم نشد. ناخواسته و به تقدیر روزگار، کرونا وارد کشور شد، پدر بازنشسته‌ام به دلیل ویروس کرونا فوت شد و به‌ناچار درحال کار با ماشین او هستم.
 
آیا این کار برای دانشجویان و به عنوان یک کار پاره‌وقت مناسب است؟
این کار برای دانشجو مناسب است. یک دانشجو می‌تواند حداقل با این شغل، خرج روزانه خود را دربیاورد و زندگی خودش را تا حد امکان بچرخاند. در حال حاضر بعضی شغل اصلی‌شان کار در شرکت‌های تاکسی اینترنتی است اما درآمدی که کسب می‌کنند باید خرج ماشین و لوازم یدکی ماشین شود. لوازم یدکی این روزها قیمت بالایی دارد و اصلا ارزش ندارد به این کار به چشم یک شغل دائم نگاه کنی.
 
اگر در زندگی خود امنیت مالی داشته باشید، باز هم دنبال درس خواندن می‌روید؟
به نظرم باید عشق و میل به درس خواندن باشد تا درس را ادامه بدهید. بعضی‌ها از همان اول دانشگاه را رها می‌کنند و بعضی‌ها حتی در ۶۰ سالگی با عشق درس می‌خوانند. خود من هم اگر چنین شرایطی پیش بیاید، درسم را ادامه می‌دهم.
 
آیا به رشته تحصیلی خود علاقه‌مند هستید یا برای بازار کار به آن جذب شده‌اید؟
در کاردانی، نرم‌افزار خواندم و در کارشناسی، تغییر رشته باعث شد تا رشته مدیریت کسب وکار را ادامه دهم. به نظرم رشته خوبی است و بازار کار خوب و مناسبی برای علاقه‌مندان این رشته دارد. من به‌ناچار وارد این رشته شدم و رشته نرم‌افزار را بیشتر دوست داشتم.
 
شما بیشتر واحدها را پاس می‌کنید یا جوینده دانش هستید؟
راستش همه تلاشم را می‌کنم و درسم را می‌خوانم تا واحدهای کم وکمتری بماند و درحال‌حاضر فکر نمی‌کنم چیزی به پایان دوره کارشناسی‌ام مانده باشد. یکی از بدی‌های دانشگاه به نظرم این است که گاهی بی‌دلیل و بی‌توجیه، آدم را مشروط می‌کنند و نمره کم می‌دهند. به همین دلیل بعضی وقت‌ها شرایط سخت می‌شود.
 
جزوه را خودت می‌نویسی یا نزدیک امتحانات جزوه بقیه را کپی می‌کنی؟
به دلیل کمبود وقت برای نوشتن، بیشتر از روی جزوه بچه‌ها و دوستانم کپی می‌کنم تا راحت‌تر به همه چیز دسترسی داشته باشم. در حقیقت استاد وقت کمی برای نوشتن می‌دهد و همین مورد باعث می‌شود بعدا جزوه‌ها را از دوستانم بگیرم. بعضی وقت‌ها پیش می‌آید حتی خود استادان فایل جزوه را به ما می‌دهند تا ما از آنها کپی بگیریم. 
 
اگر برگردی عقب، چه کاری را انجام نمی‌دهی؟
اگر زمان به عقب برگردد به مدرسه نمی‌روم و به دنبال یادگیری مکانیکی و کارهای فنی می‌روم به این دلیل که اگر آن زمان این کار را انجام داده بودم، اکنون می‌توانستم یک گاراژ برای خود داشته باشم وهزینه‌هایم را به همین وسیله راحت‌تر دربیاورم. باید این حقیقت را بپذیریم که مکانیکی‌های امروز، بیشتر تعویض‌کننده قطعات هستند و با اجرت بالا کار می‌کنند.
 
خود دانشجویان چه کارهایی را برای جذب کار مورد علاقه خود انجام نمی‌دهند؟
دانشجو برای درست کردن یک کسب وکار، کمک وسرمایه می‌خواهد. متاسفانه دربیشتر موارد باید پارتی وجود داشته باشد تا کار آدم پیش برود. بدون پارتی‌بازی نمی‌شود.