خروج طلای سرخ از وضعیت قرمز

بد نیست بدانیم ۹۰ درصد زعفران جهان در ایران تولید می‌شود و طبق نظر تولیدکنندگان و بازرگانان، طی سال‌های اخیر تغییر الگوهای آب‌وهوا و کمبود آب تأثیر شگرفی بر صنعت می‌گذارد که به کاهش قابل‌توجه بازدهی منجر می‌شود، به همین دلیل قیمت گران‌ترین ادویه جهان را به بالاترین حد خود رسانده است.غلامرضا میری، نایب‌رئیس شورای ملی زعفران درباره آخرین وضعیت صادرات این محصول می‌گوید: برآوردها حاکی است که صادرات زعفران تا پایان سال به ۲۸۶ تن برسد. وی قیمت کنونی هرکیلو زعفران دسته را ۴۷ میلیون و ۵۰۰ تا ۴۸میلیون و ۵۰۰ هزارتومان، پوشال را ۵۴ میلیون و ۵۰۰ تا ۵۵میلیون تومان، نگین را ۶۰ تا ۶۸ میلیون تومان و سرگل را ۵۷ تا ۶۰ میلیون تومان اعلام کرد.
از طرف دیگر با توجه به برخی از مشکلات تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشورمان محصول خود را با قیمتی نازل‌تر به دلالان فروخته و آنها نیز این محصول را به افغانستان قاچاق کرده و از آنجا به کشورهای اروپایی به اسم همسایه شمال‌شرقی کشورمان صادر می‌شود.فعالان و کشاورزان معتقدند «مشکلات برگشت ارز»، «بالا بودن عوارض گمرک» و «تحریم» از عوامل قاچاق این محصول است و قاچاقچیان ۲۰ درصد ارزان‌تر می‌فروشند و مشتریان پروپا قرصی دارند. در حالی که ایران ۹۰درصد تولید زعفران دنیا را در اختیار دارد اما سهم ما در بازارهای جهانی ۳۷‌درصد بوده، یعنی نزدیک به دوسوم زعفران کشور با برند ایران به بازار جهانی راه پیدا نمی‌کند.سال گذشته ۹۰ تن زعفران معادل ۴۰درصد از ۲۲۵ تن تولید زعفران در کشور قاچاق شد به همین دلیل صادرات کشورمان با ۱۷درصد کاهش روبه‌رو شد. عمده زعفران ایران به افغانستان قاچاق و در اسپانیا بسته‌بندی می‌شود و این دو کشور به ترتیب ۲۱ و ۱۶درصد بازارهای جهانی را قبضه کرده‌اند.
به‌طوری که صادرات زعفران سالانه ۱۸۰میلیون دلار برای کشور آورده دارد، به جیب عده‌ای خاص می‌رود اما کشاورز از این مسأله بهره چندانی ندارد. در همین خصوص غلامرضا میری یادآور شد: ارزش نزدیک به نصف زعفران تولیدی کشور معادل ۴۰۰۰‌میلیارد تومان سالانه به جیب قاچاقچیان می‌رود. این رقم معادل نصف ارزش واردات ۱۵۶‌میلیون دلار بذر محصولات زراعی است که سالانه کشور وارد می‌کند.
 
مقابله با قاچاق 
دولت سیزدهم برای مقابله با قاچاق زعفران و با توجه به رایزنی‌های فراوان اقتصادی و استقبال کشورها از زعفران ناب و باکیفیت ایرانی، زمینه صادرات و فرآوری این محصول به قطر و چین فراهم کرد تا این مهم به قاچاق و خام‌فروشی طلای سرخ پایان بخشد که گفته می‌‌شود وزارت جهاد کشاورزی به‌دنبال صادرات یک میلیارد دلاری زعفران به چین و قطر است. به طوری که بزرگ‌ترین قرارداد تجاری در حوزه زعفران بین ایران و قطر برای انتقال و فرآوری ۲۰۰تن زعفران با ارزش اولیه ۳۰۰‌میلیون دلار با حضور شخصیت‌های سیاسی و اقتصادی دو کشور به امضا رسید و نخستین محموله صادراتی زعفران از محل مازاد نیاز داخلی کشور، در گمرک مشهد با حضور مدیر‌کل سازمان استاندارد، مدیر‌کل گمرک و نمایندگان وزارت جهاد کشاورزی، بارگیری وبه مقصدکشور قطر ارسال شد.یک هفته بعد نیز دومین محموله به قطر فرستاده شد.این قرارداد در مدت کوتاهی توانست ضمن اثر مثبت بررونق بازار زعفران ایران، شادی و امید را برای زعفران‌کاران کشور به ارمغان آورد و شاهد افزایش صادرات طلای سرخ در سال جاری باشیم.
   
مبادی صادراتی طلای سرخ
گرچه زعفران در ایران بیشتر درمصارف خوراکی مورداستفاده قرار می‌‌گیرد اما بخش عمده‌ای از کشورهای اروپایی این طلای سرخ را فرآوری کرده و درصنایع گوناگون مانند داروسازی مورد استفاده قرار می‌‌دهند و با توجه به این‌که ایران تولیدکننده مرغوب‌ترین زعفران جهان به‌شمار می‌‌رود، متقاضیان زیادی از سراسر دنیا خواهان این محصول استراتژیک ایرانی هستند. طی این مدت اتریش، اردن، اسپانیا، استرالیا، اسلوونی، افغانستان، امارات، اندونزی، انگلیس، ایرلند، ایتالیا، آفریقای‌جنوبی، آلمان، بحرین، برزیل، بلژیک، بنگلادش، بوسنی وهرزگوین، پاکستان، تایلند، تایوان، ترکیه، تونس، جمهوری چک، چین، دانمارک، رومانی، ژاپن، سنگاپور، سوئیس، سوئد، عراق، عمان، روسیه، فرانسه، فیلیپین، قزاقستان، قطر، کانادا، کره‌‌جنوبی، کرواسی، کویت، گرجستان، مالزی، مجارستان، موریس، نروژ، نیوزیلند، هلند، هند، هنگ‌کنگ، ویتنام و یونان ۵۳ مقصد طلای سرخ کشاورزان ایرانی بوده است.

جزئیات صادرات زعفران
در ۹ماهه امسال ۱۶۰تن و ۱۶۳کیلوگرم زعفران به ارزش ۱۵۶‌میلیون و ۹۰۰هزار و۳۴ دلار از کشور صادر شده، این در حالی است که درهمین بازه زمانی درسال گذشته ۱۵۸تن و ۸۲۹ کیلوگرم طلای سرخ به ارزش ۱۵۰میلیون و۹۹۵ هزار و ۲۴۳دلار صادرشده بود. به همین دلیل می‌توان گفت صادرات زعفران در یک‌سال اخیر به لحاظ وزنی  با رشدی یک درصدی و هم به لحاظ ارزشی با رشدی ۴درصدی روبه‌رو بوده‌است