سهم بانوان در تصمیم گیری های شهری

زهرا سیف آذرنژاد-روزنامه نگار  

دسترسی برابر به خدمات شهری و اجتماعی و داشتن سهم یکسان از امکانات فرهنگی، هنری، ورزشی و... حق اولیه زنان شهر ماست که رفع این نابرابری مدنی باید سریع‌تر در دستور کار نهادهای اجرایی قرار بگیرد. اما آنچه بیش از این دسترسی برابر به امکانات اهمیت دارد اثرگذاری و نقش‌آفرین بودن بانوان در امور شهری است که یک حق اساسی برای بانوان و یک ضرورت برای جامعه به حساب می‌آید. چون در سطحی‌ترین شکل ممکن نیمی از جمعیت شهر را بانوان تشکیل می‌دهند و این حق طبیعی آنهاست که در تمام برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شهری نقش مؤثری داشته باشند. اما متأسفانه سال‌هاست که در سطوح مدیریتی گرفتار مناسبت‌زدگی شده‌ایم و کار در حوزه زنان را فقط محدود به برنامه‌های مناسبتی از جمله روز زن و... می‌کنیم؛ در حالی که امروز در کشورهای پیشرفته دنیا، زنان به‌عنوان پیشران‌های توسعه شناخته می‌شوند و ما هم اگر می‌خواهیم در مسیر توسعه حرکت کنیم باید چنین نقشی را برای زنان در نظر بگیریم؛ اگرچه ما هم در این راه گام‌هایی برداشته‌ایم و با میدان دادن به بانوان فعال اجتماعی سعی کرده‌ایم مشکلات موجود شهرمان را یکی یکی با دستان توانمند این نیروی فعال و پرانرژی برطرف کنیم. به‌عنوان مثال اکنون یکی از میدان‌های‌کاری که در اختیار بانوان قرار دارد NGOها هستند؛ جایی که بانوان با حضور مؤثرشان می‌توانند در تمام حوزه‌های آسیب خیز، مسائل اجتماعی و اقتصادی و... وارد شوند و با این کار نه تنها به رسالت خود به‌عنوان شهروندی وظیفه‌شناس عمل کنند بلکه باری هم از دوش نهادهای اجرایی بردارند. در این میان زنان بازنشسته می‌توانند نقش مهم‌تری ایفا کنند. چون قادرند با تکیه بر سرمایه تجربه سال‌ها حضورشان در جامعه و زمان آزادتری که در اختیار دارند حضور مؤثرتری در پیشبرد اهداف جامعه داشته باشند. این یک واقعیت است که خانه‌نشین شدن زنان به‌ویژه زنان بازنشسته زیان بزرگی به حساب می‌آید؛ هم برای خود این افراد که سرمایه ارزشمند سال‌ها تجربه را بدون استفاده رها می‌کنند و هم برای جامعه که از این سرمایه عظیم بی‌بهره‌‌می‌ماند.

در کنار این نقش فعال بانوان در رفع مشکلات و پیشبرد اهداف جامعه نباید از اهمیت تصمیم‌گیری بانوان برای بانوان هم غافل شد. به هر حال زمانی که قرار است برای بهبود شرایط جامعه برای خانم‌ها برنامه‌ریزی کرد، چه بهتر که این کار به دست خود بانوان انجام شود که در بطن مشکلات، محدودیت‌ها و شرایط موجود جامعه برای زنان قرار دارند. «شورایاری» به‌عنوان یک نهاد شهری ـ مدنی مهم، این امکان را برای بانوان فراهم کرده که با حضوری مؤثر و نقش‌آفرین، در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شهری سهیم باشند. به این‌ترتیب خانم‌ها با عضویت در این نهاد اثرگذار می‌توانند به خواسته‌های مدنی و به حق خود از راه صحیح جامه عمل بپوشانند و شهر را به جایی مهربان‌تر با بانوان تبدیل کنند. بنابراین مشارکت مدنی و فعال‌تر کردن شهروندان در فعالیت‌های اجتماعی نیازمند فراهم کردن شرایط اثربخشی بیشتر بانوان در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های شهری خواهد بود.