رایزنی‌های مهم در تهران

در این دیدار وزیر امور خارجه کشورمان تداوم نسل‌کشی و جنایات رژیم صهیونیستی در فلسطین اشغالی و تشدید تعرضات نظامی علیه لبنان و سوریه را بزرگ‌ترین تهدید علیه صلح و امنیت منطقه و جهان توصیف کرد و بر ضرورت همکاری و هماهنگی بیشتر بین کشورهای منطقه برای مهار جنگ‌افروزی و قانون‌شکنی اسرائیل تأکید کرد. 
معاون وزیر امور خارجه عربستان  نیز بر موضع کشورش مبنی بر ضرورت تقویت هماهنگی و همکاری بین کشورهای منطقه جهت صیانت از صلح و ثبات منطقه تأکید کرد.
همچنین سفر هاکان فیدان و دیدارهای او با رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی نقطه‌ای مهم در بازتنظیم معادلات منطقه‌ای و تقویت همکاری‌های تهران-آنکارا در یکی از حساس‌ترین مقاطع سیاسی سال‌های اخیر است‌؛ مقطعی که همزمان شاهد تشدید تجاوزات رژیم‌صهیونیستی در سوریه و لبنان، فشارهای آمریکا در پرونده هسته‌ای ایران و تحرکات جدید در قفقاز هستیم. این سفر پس از یک سال رایزنی‌های فشرده، تماس‌های متعدد و رفت‌وآمدهای مستمر میان مقامات دو کشور انجام شد. 
   
پیام‌های صریح تهران و آنکارا
سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان در نشست خبری پس از گفت‌وگو با همتای ترک خود، با تأکید بر عمق تاریخی روابط دو کشور گفت: ایران و ترکیه فقط همسایه نیستند‌؛ دوست و برادر هستند.او با اشاره به نامگذاری امسال به‌عنوان سال فرهنگی ایران و ترکیه، مجموعه‌ای از توافقات اقتصادی و لجستیکی را تشریح کرد. آغاز مقدمات برگزاری شورای عالی همکاری ایران و ترکیه در تهران، آمادگی ایران برای تمدید قرارداد گازی با ترکیه‌؛ توافق برای آغاز پروژه اتصال خط ‌آهن دو کشور در مرزها‌؛ درخواست تهران برای گفت‌وگو درباره تجارت ترجیحی و اعلام گشایش قریب‌الوقوع سرکنسولگری ایران در وان از جمله این موارد بود.
دربخش منطقه‌ای، عراقچی صراحتا رژیم‌صهیونیستی را تهدید اصلی علیه ثبات سوریه دانست و هشدار داد وظیفه کشورهای منطقه این است که جلوی تهدیدات رژیم‌صهیونیستی را بگیرند. فیدان نیز در سخنان خود با تأکید بر مشترکات عمیق دو ملت و ضرورت توسعه تجارت گفت: فرهنگ ما برابر است و تجارت زیادی نیز داریم اما باید روی رفع موانع تمرکز کنیم.اعلام آمادگی برای برگزاری نهمین شورای عالی ایران و ترکیه با حضور اردوغان در تهران، حمایت آشکار از مواضع تهران درباره فلسطین و لزوم توقف حملات اسرائیل به کشورهای منطقه و تأکید بر همراهی ترکیه در موضوع هسته‌ای با ایران با اعلام این مهم که ترکیه همیشه در کنار ایران خواهد بود از جمله پیام‌های هاکان فیدان در تهران بود. 
   
اهمیت سفر در مقطع کنونی
سفر فیدان در شرایطی صورت می‌گیرد که نقشه میدانی سوریه پس از حکومت اسد و حاکمیت گروه‌های معارض تحت حمایت آنکارا، وارد مرحله‌ای حساس شده است. ایران امروز در حالی از دمشق فاصله گرفته که آینده امنیت علویان، شیعیان و خط مقاومت در سوریه نیازمند رایزنی‌های جدی با ترکیه است‌؛ کشوری که به شکل مستقیم جای پای خود را در شمال و غرب سوریه تثبیت کرده و اکنون از بازیگران کلیدی صحنه دمشق محسوب می‌شود.هرچند ایران و ترکیه در پرونده سوریه در دو سوی طیف سیاسی و امنیتی قرار گرفته‌اند امامدیریت همین اختلافات و تداوم گفت‌وگوها نشان داده روابط دو کشور ظرفیت عبور ازبحران‌های منطقه‌ای را دارد.علاوه بر این برای تهران وآنکارا،مسأله فلسطین و تجاوزات رژیم‌صهیونیستی یک نقطه اشتراک جدی است.فیدان باردیگر درتهران تأکیدکرد اسرائیل مشکل همه ما در منطقه است. در زمانی که حملات اسرائیل به کشورهای منطقه شدت گرفته وواشنگتن برای بازآرایی فضای امنیتی منطقه تلاش می‌کند، همصدایی ایران وترکیه می‌تواندوزن سیاسی‌جدیدی دربرابرپروژه بی‌ثبات‌سازی اسرائیل ایجاد کند‌؛ به‌ویژه در سازمان همکاری اسلامی وبسترهای چندجانبه منطقه‌ای. به نظر می‌رسد تغییر در توازن منطقه‌ای وشدت گرفتن حرکت ماشین توسعه‌طلبی وزیاده‌خواهی رژیم‌صهیونیستی آنکارا را به سمت تهران نزدیک‌تر کرده است.ایران و ترکیه در قفقاز نیز منافع متفاوتی دارند‌ اما همان‌گونه که پیشینه یک سال گذشته نشان می‌دهد، دوکشورباحفظ خطوط قرمزیکدیگر، رقابت را مدیریت کرده‌اند. ایران با تأکید بر تمامیت ارضی و توازن میان باکو-ایروان و آنکارا با حمایت گسترده از باکو و ایده کریدورهای جدید سیاست‌های خود را در این منطقه پیش می‌برند. پرونده قفقاز با ابتکار «۳+۳» تبدیل به یکی از مهم‌ترین عرصه‌های گفت‌وگو میان دو کشور شده و سفر فیدان می‌تواند به تنظیم دوباره مواضع در آستانه تحولات احتمالی مرزی کمک کند. 
   
الگویی از همگرایی استراتژیک همراه با مدیریت اختلافات
در نهایت می‌توان گفت سفر هاکان فیدان به تهران حامل چند پیام مشخص است:
۱. دو کشور درک مشترکی از تهدیدات منطقه‌ای به‌ویژه اسرائیل دارند. 
۲. اختلافات پیچیده درسوریه وقفقاز نه‌تنهامانع همکاری نشده،بلکه به بستری برای گفت‌وگوهای راهبردی تبدیل شده است. 
۳. اقتصاد و ترانزیت، پیشران‌های فصل جدید روابط تهران-آنکارا خواهد بود. 
۴. ایران و ترکیه در تلاشند نقش مشترکی در مدیریت تحولات خاورمیانه در شرایط جدید منطقه ایفا کنند.