هر اندازه بتوانیم فضایی سازنده و باتدبیر به وجود بیاوریم، بهره تربیتی بیشتری خواهیم برد. توجه به تربیت دینی در مراسم مذهبی و شعائر دینی یکی از اموری است که والدین و مربیان باید به آن توجه لازم را داشته باشند؛ چراکه موقعیتهای مناسب میتواند تاثیر بیشتری در رشد و تربیت فرزندان داشته باشد.ایام محرم هر سال یادآور خاطرات کودکی است؛ روزهایی که مادران لباسهای مشکی به تنمان میکردندودرمراسم عزاداری شرکت میکردیم.روزهایی که درذهن ماسؤالهایی درباره امام حسین(ع)،کربلا، روزعاشورا، شهادت و...به وجود میآورد و پدران ومادران مادرحالی که اشک میریختند، پاسخ سؤالات مارامیدادند.باید بدانیم امام حسین(ع) متعلق به تمام بشریت است. کودکان ونوجوانان دراین ماه سهم ویژهای دارند. مهمترین شرکتکنندگان در عزاداریهای محرم،کودکان ونوجوانان هستندوآنهامیتوانندبیشترین بهره رابگیرندوآینده جامعه را با سبک زندگی حسینی وبا معرفت امام حسین(ع) بسازند. جامجم در گفتوگو با حجتالاسلام روحا... دوستی،کارشناس مذهبی به بررسی تاثیر اجتماعی این هیاتها میپردازد.
آثار اجتماعی و تربیتی حضور در هیاتها و دستههای عزاداری چیست؟
هیاتهای مذهبی روحیات مثبت بسیاری را در افراد تقویت میکند.مثلا روحیه حقطلبی،روحیه مسئولیتپذیری،ازخودگذشتگی، صبر در مصیبتها، ولایتپذیری، دفاع از حق وحقانیت رادرمردم زنده میکند. اگربچههای ما با مضامین عاشورا و حقایق آن آشنا شوند، قطعا اثرات آن در وجودشان نهادینه خواهد شد. همچنین اثرات آن جامعه را به سمتی میبرد که مردم ازمظلوم، حق و حقانیت دفاع و با استکبار مبارزه کنند.
درحال حاضر اقبال عمومی نسبت به برگزاری هیاتهای مذهبی چگونه است؟
درحال حاضراقبالعمومی بههیاتها ومراسم مذهبی خوب است.همچنین اقبال بسیارخوبی به هیاتهای کودک که بهصورت تخصصی کار میکنند، شده است.درمشهد یکی ازهیاتها بهصورت هفتگی میزبان حدود۴۰۰۰کودک ونوجوان و والدینشان است.دردین ما نیز بهشدتبربرگزاریمراسموهیاتهایمذهبی تاکیدشده است.امامصادق(ع)میفرمایند:مجالسی راکه به یادمااهل بیت برگزار میشود،خیلی دوست داریم.درسخنی دیگر نیزمیفرمایند:اگرکسی به اندازه بال مگس برای اهل بیت اشک بریزد،گناهانش آمرزیده است. البته به یک موضوع باید توجه کرد، البته به شرطی که هیات سالم باشد،نه هرهیاتی؛چراکه متاسفانه برخی هیاتهاانحراف هم دارند.
هیاتها برای اثرگذاری بیشتر چه ویژگیهایی باید داشته باشند؟
هیاتها برای اثرگذاری بیشتر باید به مخاطبان خود توجه بسیاری داشته باشند. مثلا دستاندرکاران را از کسانی انتخاب کنند که به ولایت فقیه اعتقاد داشته وبرای هیات برنامه داشته باشند. همچنین انسانهای اثرگذاری را برای سخنرانی و مداحی هیات انتخاب کنند. علاوه بر آن، جریانساز باشند؛ چراکه هیاتی که دستاندرکاران آن جریانساز باشند، پای کار خوبی دارند. در بخش مخاطبان نیز باید هیاتها تخصصی شوند. لزومی ندارد برای کودکان از برخی مصیبتها تعریف کنیم، بلکه باید از فضایل امام و یارانشان برای آنها بگوییم. مورد دیگر موقعیت عمومی مکان هیات است. مانند دسترسی آسان برای افراد، فضای مطبوع و... .
امروزه چه عنصری در هیاتهای ما کمرنگتر شده است؟
متاسفانه امروزه هیاتهای ما خیلی درگیر حواشی و برندسازی شدهاند. اینها موارد بدی نیست اما اینکه اصل شود،خطرناک است. به عبارت دیگر،برخی هیاتها اکنون به جای اینکه نسبت به سخنران ومداح خودحساسیت ودقت داشته باشند،به دوربین،نوع فیلمبرداری و تدوین توجه بیشتری میکنند، در صورتی که از نظر محتوایی واقعا وضعیت خوبی ندارند. این موارد در صورتی که اصل قرار گیرد به یک رقابت تنگاتنگ و آسیبزا منجر میشود که تبعات خطرناکی برای بدنه و اصل این هیاتها خواهد داشت.
راه جذب جوانان به هیات
یکی ازمهمترین عوامل جذب هیاتها،اخلاص است.وقتی اخلاص دردستاندرکاران یک هیات نهادینه شده باشد،جذب آن هیات خدایی میشود. درهیاتهای قدیمی باکمترین تبلیغات میبینیم که امروزجمعیت وطرفداران بسیاری دارند.موضوع دیگر جذابیت هیاتهاست. هیاتها برای نوجوانان و جوانان باید از لحاظ مداح و سخنران جذاب باشد. مبحث دیگر بحث تبلیغات است. قطعا تبلیغات زیبا در حضور نوجوانان و جوانان اثرگذاری بیشتری خواهد داشت. علاوه بر آن، امکانات یک هیات نیز مهم است. مثلا هیاتهایی که جوایز و سفر برای جوانان درنظرمیگیرند و در مناسبتهای مختلف برنامههای متنوعی دارند، قابلیت جذب بیشتری دارند. نکته مهم دیگر دسترسی آسان و مدیریت زمانی هیات است. برخی هیاتها بعضا تا ساعت سه صبح مراسم دارند که این مسأله باعث عدم حضور برخی جوانان میشود؛ چراکه خانوادهها بیرونماندن فرزندشان تا آن ساعت را نمیپذیرند.