توسعه تجارت ریلی نیازمند زیرساخت

هرچند این موضوع اهمیت زیادی برای موقعیت ژئوپولوتیک ایران دارد اما فعالان اقتصادی بر این باورند در کوتاه‌مدت توسعه تجارت اتفاق نمی‌‌‌افتد. دلیل اصلی آن هم نبود زیرساخت‌های مناسب لجستیکی و گمرکی است که باید در این زمینه تغییراتی ایجاد شود. نکته مهم اینجاست که چین یکی از شرکای اصلی تجاری ایران محسوب می‌شود و توسعه تجارت ریلی کاهش هزینه‌ها را به دنبال دارد اما برای دستیابی به این هدف، ابتدا باید کالاهای باکیفیت مورد نیاز چین یا قزاقستان و ارمنستان و کشورهای دیگر در مسیر ریلی را تولید کنیم و از سوی دیگر بازنگری در قوانین تجاری داشته باشیم.قطار کانتینری ایران - چین راه‌اندازی شد و یکشنبه گذشته از تهران به مقصد چین حرکت کرد. کارشناسان معتقدند این اقدام موقعیت تجاری و سیاسی ایران را در منطقه بهتر نشان می‌دهد و کاهش هزینه تجارت را می‌تواند به دنبال داشته باشد. از سوی دیگر برخی معتقدند ایران می‌تواند بارانداز کالا شود که تحقق این موضوع نیازمند فضا و تجهیزات گمرکی است. 
   
فرصت توسعه ایران و چین
معاون سفیرچین درایران گفت:راه‌اندازی قطار کانتینری دوسر بار ایران - چین، با اتصال چین به آسیای مرکزی وغربی،کانالی برای توسعه همکاری‌های تهران و پکن وفرصتی برای همکاری‌های تجاری،صنعتی وفرهنگی دوکشوراست.لی‌هوآ فو (Lihua Fu) دیروز با اشاره به راه‌اندازی قطار کانتینری دو سربارایران- چین افزود: اقتصاد ایران و چین مکمل یکدیگر است و روسای جمهوری دو کشور بارها و بارها بر تقویت همکاری‌های اقتصادی طرفین تاکیدداشته اند.وی بیان کرد: دوکشور ازحدود ۲۰۰۰ سال پیش از طریق جاده ابریشم با یکدیگر اتصال داشته وبه تبادلات اقتصادی وتجاری می‌پرداختندوهمکاری‌های تهران و پکن در سال‌های اخیر در چارچوب همکاری «یک کمربند- یک جاده» منتج به نتایج ارزشمندی شده است. راه‌اندازی قطار دوسر بار ایران - چین در روز گذشته، نمونه‌ دیگری از تلاش‌ها برای ارتقای همکاری‌های دو کشور محسوب می‌شود.
   
حرکت منظم قطار تجاری 
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین به خبرنگار جام‌جم گفت: برخلاف این‌که گفته می‌شود راه‌اندازی ریل ایران - چین می‌تواند کشورمان را به دروازه‌ای برای صادرات کالاهای چینی به اروپا تبدیل کند، بنده چنین تصوری ندارم.وی افزود: اولین سفر قطار ایران - چین به سال ۲۰۱۵ مربوط می‌شود اما نکته قابل توجه اینجاست که دو سر بار نداشته و تنها از سوی چین کالا به ایران می‌آمده است. همچنین باید توجه داشت۹۰درصدکالاهایی که ازایران به چین صادرمی‌شود معدن‌پایه ونفت‌پایه است که بخش‌های لجستیک و همچنین انبارها برای ریل هنوز تعبیه نشده است.حریری با تاکید بر این‌که هنوز زیرساخت بارگیری و گمرکی مناسب نداریم، گفت: حرکت قطارچین به ایران به‌صورت منظم انجام نمی‌شود وتازمانی که شاهد رفت‌و‌آمدمنظم این قطار نباشیم،اتفاق خاصی نخواهد افتاد‌، ضمن این‌که ایران کالای صادراتی مناسب برای چین ندارد و بعید است اتفاق خاصی بیفتد. رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین معتقد است، رفت‌و‌آمد منظم قطارها از این جهت مهم است که اهمیت ژئوپلیتیک، اقتصادی و حق ترانزیت برای ما به‌دنبال دارد. اکنون همه پیمانکاران ریلی این نوع قطارها در قزاقستانی هستند، در‌حالی‌که مهندسان ایرانی توانایی بالاتری نسبت به آنها دارند. این فعال اقتصادی تصریح کرد: در گذشته کالا ۱۰روزبه مرز اینچه‌برون می‌رسید اما دوهفته در گمرک معطل می‌شد.با توجه به این‌که اغلب پتروشیمی‌ها در نیمه شمالی کشور قراردارد، راه‌اندازی این قطاربه همراه توسعه لجستیک می‌تواند هزینه‌های تجارت را در این بخش کاهش دهد. حریری گفت:یک ماه پیش ازمرزقزاقستان و ازوضعیت ریلی که یک سرآن به ایران وبخش دیگر به چین متصل است بازدید کردم و برخلاف این‌که گفته می‌شودچین درخط ریلی ایران را دور زده اما براساس نقشه‌های موجود حداقل از طریق سه مسیر از ایران عبور می‌کند. از سیستان‌و‌بلوچستان، سرخس واینچه‌برون عبورقطعا اتفاق می‌افتد و احتمال افزایش ریل برای عبور از خاک ایران نیز وجود دارد.

راه‌اندازی کریدور شرقی- غربی 
میعاد صالحی، مدیرعامل شرکت راه‌‎آهن ایران با بیان این‌که این قطار با عبور از کشور‌های دوست و همسایه از‌جمله ترکمنستان و قزاقستان به سمت چین حرکت خواهدکرد،گفت: امیدواریم در دولت چهاردهم، این امکان افزایش یابد و ازهفته‌ای یک قطار به روزی یک قطار برسیم. ۱۰روز پیش نیز قطار کانتینری حامل قطعات خودروازچین حرکت کرده وظرف روزهای آینده درمرز اینچه‌برون تبادل این دو قطار انجام می‌شود.وی همچنین گفته زمان سیر کالا ازاین مسیر ریلی حدود یک‌سوم زمان حمل کالا با کشتی است و این قطار دوسرباربوده به این معناکه صادرات موادمعدنی ازمسیر ایران به قصدچین است وهمچنین ازچین قطعات خودرووارد می‌شود. هزینه تمام شده حمل کالا از این مسیر معقول است ومی‌تواند با بخش دریایی رقابت کند.درحال حاضر کریدور شرقی- غربی چین- ایران-اروپا با یک قطار در هفته راه‌اندازی شده امابه هفته‌ای هفت قطارمی‌رسد وایران دروازه اروپا برای کالاهای چینی خواهد شد.