مناجات داریوش -آنجا که میگوید: «اهورا مزدا این کشور را از دشمن، خشکسالی و دروغ محفوظ بدار» - را باید از معروفترین دعایی عنوان کرد که برای این مرز و بوم سروده شده است. در ردیف این دعا خشکسالی هم آمده است، پدیدهای که این روزها گریبان گیر ایران اسلامی شده است و حتی این تهدید به اندازهای است که کارشناسان پیش بینی کرده اند استانهای سرسبز و پرآب کشور هم در آیندهای نه چندان دور به استانهای خشک و بی آب و علف تبدیل میشود.
به راستی چه اتفاقی افتاده است که این کشور به بلای خشکسالی مبتلاست، به واقع باید گفت از همان دوران باستان این کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی که در آن قرار داشته و بر اساس دعایی که داریوش کرده ایران به بلای خشکسالی و بی آبی دچار بوده است.
اگر دقت شود، در طول تاریخ هوش مثال زدنی ایرانی برای مبارزه با خشکسالی از طریق قنات و ابزارهای آبیاری مخصوص که بومی این سرزمین بوده به جنگ این پدیده رفته و در نبرد با بی آبی و خشکسالی موفق هم بوده اند؛ حتی در حال حاضر در میان کویر روستاهایی هستند که با آب قنات سرپا مانده که بیاضه مثال زنده این مطلب است.
با ورود ایران به دوران جدید و استفاده از تکنولوژی برای حفر چاههای عمیق نظم آبی و کشاورزی ایران به هم خورد؛ زیرا ذهن ایرانی که به آبیاری سنتی قنات عادت کرده بود و قناعت چاشنی استفاده از این روش استفاده از آب بود جای خود را مصرف بی رویه از آب چاههای عمیق داد و استفاده این سبکی از آب ورودی و خروجی سفرههای زیر زمینی بر هم زد.
شکل گیری سفرههای زیر زمینی که در نتیجه صدها سال و بلکه هزاران سال بوده و ذخیره آبی این سرزمین محسوب میشده بر اثر بی درایتی و استفاده از تکنولوژی که بومی این سرزمین نبود در کمتر از ۸۰ سال به تاراج رفت، این مصیبت دامن همه استانهای کشور را گرفته و کمتر استانی است که سفرههای آبی زیرزمینی خود را از دست نداده باشد و با بحران آب مواجه نباشد؛ البرز نیز از این بلا در امان نمانده است.
بر اساس خبرهایی که منتشر شده شهر اشتهارد در استان البرز یکی از مناطقی است که با بیشترین فرونشست زمین مواجه است؛ شاید یکی از دلایل از دست دادن منابع آبی و شکل گیری خشکسالی الگوی اشتباه کشت باشد که باید برای مقابله با این پدیده باید آن را اصلاح و تغییر داد؛ چراکه وقتی کشوری در نوار خشک و بیابانی قرار دارد و آبی برای نوشیدن ساکنان خود ندارد چه لزومی دارد که در این منطقه محصولات آب بر مانند هندوانه و کاهو و ... کاشته شود.
به نظر میرسد با توجه به اینکه در استان البرز و در بخشهایی از دشت ساوجبلاغ محصولاتی مانند هندوانه و کاهو کاشته میشود باید برای حفظ سفرههای آبی زیرزمینی -که اگر اثری از آن مانده باشد -حداقل کاشت برخی محصولات در البرز ممنوع یا اینکه الگوی کاشت اصلاح شود تا حداقل آبی برای نوشیدن بماند.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد