کنترل ترافیک با هوش‌مصنوعی و پهپاد

ازسوی دیگر استفاده از کلاه ایمنی بین موتور‌سواران روندی رو به رشد پیدا کرد و متقابلا تلفات موتور‌سواران پایین آمد. رئیس پلیس راهور تهران بزرگ مهمان جام‌جم بود و در مصاحبه‌ای تفصیلی به تشریح آخرین اقدامات برای کاهش ترافیک و تلفات رانندگی پرداخت و از کم‌کاری برخی دستگاه‌ها گلایه کرد.

در حال حاضر چه تعداد  خودرو و ماشین در پایتخت تردد دارند؟
درچند سال اخیر تولید موتورسیکلت و خودرو در کشور و تهران افزایش چشمگیری داشته است. در حال حاضر چهار میلیون و ۷۰۰ هزار موتورسیکلت در حال تردد هستند که این آمار دو یا سه سال قبل دو میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه بود. همچنین چهار میلیون و ۵۰۰ هزارخودرو شماره‌گذاری شده در سطح شهر تهران تردد دارند، این در حالی است که معابر شهر تهران تفاوتی نکرده است. در برخی مناطق مانند منطقه یک و سه معابر باریک دهه ۶۰ و ۷۰ همچنان همان‌گونه هستند و هیچ تغییری نداشته‌اند در حالی‌که جمعیت و حجم تردد افزایش پیدا کرده است. برخی شعارها مانند پیاده محوری هم تحقق پیدا نکرده است‌.
 
با این حجم خودرو و موتورسیکلت، وضعیت تلفات رانندگی در تهران چطور است؟
در هفت ماهه نخست سال گذشته ۴۹۲ فوتی داشتیم اما امسال ۳۵۱ نفر در تصادفات کشته شده‌اند؛ یعنی ۱۰ درصد کاهش تلفات داشتیم. در بین کشته‌شدگان ۱۳۰ نفر عابر پیاده، ۱۶۳ نفر موتورسوار و ۵۸ نفر خودرو سوار بوده‌اند. در آمار فوتی‌ها عابران و موتورسواران کاهش داریم اما در خودروسواران ۴۵ درصد افزایش کشته داشته‌ایم. ۶۱ درصد تصادفات تهران در بزرگراه‌ها، ۳۲ درصد در خیابان‌های اصلی و ۵۸ درصد در تاریکی‌ها رخ داده است. همچنین رتبه اول تصادفات در بزرگراه آزادگان با ۱۲ درصد بوده است. ۳۵ درصد تصادفات به علت عدم توانایی در کنترل وسیله نقلیه بوده است. همچنین فوت در محل در سال ۱۴۰۲، ۱۰۵ نفر و امسال ۸۳ نفر بود. همچنین فوتی‌ها در بیمارستان در سال گذشته ۲۸۵ نفر و امسال ۲۶۸ بود.
 
یکی از دلایل افزایش تردد خودروها، ضعف در حمل و نقل عمومی نیست؟
در موضوع حمل و نقل عمومی تهران نقص و کمبود زیادی داریم و این ناوگان متناسب با رشد جمعیت و سفرها نیست. در حمل و نقل عمومی ایجاد پارک سوارها در ورودی‌های شهر مطالبه پلیس است. یک میلیون و ۵۰۰ هزار خودرو روزانه وارد تهران می‌شود در حالی‌که خروجی پایتخت ۹۰۰ هزار خودرو است. کسانی را می‌شناسم که محل کارشان غرب تهران و خانه‌شان پردیس است و این مسیر را با خودرو تک سرنشین تردد می‌کند.ورود این‌گونه خودروها باید به شهر مدیریت شود. اگر حمل و نقل عمومی یکپارچه داشته باشیم و فرد در ۳۰۰متری خروج از منزل به یکی از ناوگان حمل و نقل عمومی برسد، می‌توانیم بگوییم به استاندارد رسیده‌ایم و خودروی شخصی تک سرنشین کم می‌شود. اگر یک اتوبوس به ناوگان اضافه شود ۱۰۰ خودرو تک سرنشین از خیابان‌ها کم می‌شود. این موضوع آلودگی هوا، ترافیک و اعصاب خردی شهروندان در ترافیک را کاهش می‌دهد. در حال حاضر در جنوب تهران مترو حرم امام (ره) را داریم که پر از پارکینگ خودرو است و افرادی که جنوب شهر یا جنوب غرب هستند می‌توانند از متروی حرم امام استفاده کرده و با مترو به هر جای شهر که می‌خواهند بیایند و بعد از انجام کار دوباره بازگردند و با خودرو شخصی به خانه بروند.در غرب تهران مترو وجود دارد اما پایانه وجود ندارد. اگر در شرق هم ایستگاه مترو در افسریه راه اندازی شود، مشکل ورودی شرق هم حل خواهد شد. ما شنبه تا چهارشنبه شاهد ورود خودرو به تهران هستیم و دو روز پایانی هفته بیشتر شاهد خروج از سطح شهر هستیم. در غرب تهران پارکینگ ورزشگاه آزادی در طول هفته بدون استفاده است و اگر از آن استفاده شود و مردم با پارک خودرو در پارکینگ استادیوم با مترو تردد کنند بازهم مشکل ورودی خودروها از غرب کمتر می‌شود. 
 
برای ساماندهی موتور‌سیکلت‌سواران چه طرح‌هایی انجام دادید؟
برای ساماندهی تردد موتورسواران در شهر تهران طرح ۱۰ را یک سال قبل اجرا کردیم اما به یک موضوع روزانه و برنامه همیشگی پلیس تبدیل شد. مهم‌ترین مشکل موتورسواران در تصادفات از نظر پلیس راهور استفاده نکردن از کلاه ایمنی است. ۸۸ درصد تصادفات منجر به فوت موتورسیکلت‌سواران در شهر تهران به دلیل استفاده نکردن از کلاه ایمنی و ضربه مستقیم به سر است. شهروند موتور‌سوار باید به این باور برسد که کلاه ایمنی به نفع اوست. پلیس با همکاری شهرداری ۶۰۰۰ کلاه ایمنی استاندارد در سطح شهر توزیع کرده است. در نظر داریم در روز ۲۲ بهمن ماه در ۲۲ نقطه مسیر راهپیمایی ۲۲ هزار کلاه رایگان توزیع کنیم. در هفته جاری هم در سه نقطه منطقه ۱۲، معاینه فنی رایگان برای موتور‌سیکلت‌ها انجام می‌شود و اگر راکبی توانست معاینه فنی بگیرد یک کلاه ایمنی از پلیس هدیه می‌گیرد. 
 
به نظر می‌رسد در طرح ۱۰ به جای برخوردهای سلبی به دنبال روش‌های ایجابی هستید؟
در طرح ۱۰ راهکارهای کوتاه مدت ساماندهی را دنبال می‌کنیم که یکی از آنها توقیف ساعتی یا توقیف با کفی است. ما می‌توانیم طبق قانون موتور راکبی که کلاه ایمنی ندارد را یک هفته توقیف کنیم اما با طرح ایجابی توقیف ساعتی می‌کنیم تا متخلف کنار پلیس قرار بگیرد و آموزش ببیند. اما موتورسیکلت راکبی که خلاف جهت می‌رود، پلاک را مخدوش می‌کند، داخل پیاده‌رو و خط ویژه حرکت می‌کند، باید توقیف شود و قاطع با او برخورد کرد.فردی که روی پلاک ماسک می‌زند یا مخدوش می‌کند مجرم است و به مراجع قضایی معرفی می‌شود. بحث موتورسیکلت‌سواران در تهران تبدیل به یک مسأله شده و دستگاه‌ها همگی باید کمک کنند.ما ۳۵۷مکاتبه بادستگاه‌های مختلف داشتیم و خطرات و دستورالعمل‌های موتورسیکلت‌سواران را بیان و از آنها خواستیم به کمک پلیس بیایند. این مرحله اول تذکر است و در مرحله دوم به صورت اختصاصی به آن سازمان تذکر داده و در مرحله آخر سراغ مرجع قضایی می‌رویم و دستور قضایی می‌گیریم. 
 
این اقدامات در تلفات تصادفات رانندگی هم تاثیری داشته؟
در هفت ماهه امسال با اقدامات انجام شده و همراهی مردم شاهد کاهش ۱۶ درصدی تلفات موتور سیکلت‌سواران بودیم. 
 
با اقدامات انجام شده، استفاده از کلاه ایمنی افزایش پیدا کرده است؟
براساس آمارها در سال گذشته ۲۰ درصد موتور‌سواران تهرانی از کلاه ایمنی استفاده می‌کردند که این آمار به ۴۹ درصد رسیده است. ما می‌خواهیم استفاده از کلاه ایمنی نهادینه و مانند بستن کمربند ایمنی به یک عادت همیشگی تبدیل شود.
 
نظر پلیس در مورد طرح منع تردد خودروهای تک سرنشین در خط سرعت اتوبان همت چیست؟
تابستان سال گذشته در اتاق فکرمان تمهیداتی را برای کاهش ترافیک بررسی کردیم که یکی از آنها طرح راه‌اندازی خطوط تردد پرسرنشین یا hov است. کسی که خودرو تک سرنشین سوار می‌شود باید هزینه‌اش را بدهد. تراکم وجود خودرو را خودروهای تک سرنشین باید تحمل کنند نه اتوبوس، سرویس ادارات یا خودروهای دارای چند سرنشین، این رویکرد شهرداری، رویکرد خوبی است و در مرحله اول اتوبوس، ون و مینی‌بوس‌ها اولویت هستندوبعد از اجرای اولیه، خودروهای ادارات که چند سرنشین دارند با نظارت پلیس در سامانه‌ای اطلاعات‌شان ثبت می‌شود و می‌توانند از این مسیر استفاده کنند. در این مسیر دوربین‌هایی نصب ومتخلفان استفاده کننده ازاین خط برای تردد‌، جریمه خواهند شد. 
 
تا کی باید خط ویژه را با نیروی انسانی کنترل کنید و نمی‌توان از کنترل هوشمند استفاده کرد؟
در مورد هوشمندسازی خطوط ویژه و استفاده کمتر از نیروی انسانی در خط ویژه کارهایی را انجام دادیم اما به خاطر وجود موتور‌سواران مشکلاتی به وجود آمد. درسال۱۴۰۰ در چند نقطه خط ویژه مسیر انقلاب تا آزادی کنترل هوشمند انجام دادیم اما نمی‌توانیم موتورسیکلت‌ها را بر خط کنترل کنیم و این موتورسواران خساراتی هم به موانع یا علائم، حین تردد وارد می‌کنند. 
 
پلیس همچنان مخالف برگزاری نمایشگاه‌های پر مخاطب در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی در شمال شهر است؟
از نظر ترافیکی برگزاری نمایشگاه پر مخاطب در این محل به صلاح نیست. هر روزه ترافیک شمال شهر وجود دارد و عده‌ای برای کار از این مناطق خارج و برخی برای کار وارد این معابر می‌شوند. این تداخل در صبح و عصر در اتوبان چمران رخ می‌دهد. حال اگر نمایشگاهی برگزار شود به دلیل نداشتن زیرساخت‌ها ترافیک را بسیار افزایش می‌دهد. نمایشگاه بین‌المللی به یک ایستگاه مترو نیاز دارد. باید از داخل نمایشگاه تا ایستگاه بی‌آرتی ولیعصر تونلی ریلی احداث شود تا افراد از طریق این تونل به ناوگان حمل و نقل دسترسی پیدا کنند و ترافیک چمران هم کاهش یابد. برای تخلیه بار ترافیکی نمایشگاه باید زیرگذر چمران جنوب یا سئول جنوب ایجاد شود. این پیشنهادات پلیس انجام نشده و گاهی می‌بینیم به علت پر شدن پارکینگ نمایشگاه، خودروها کنار اتوبان چمران وخیابان سئول پارک می‌کنند.اگر قرار است نمایشگاهی برگزار شود، باید زیرساخت‌های آن که مهم‌ترینش حمل و نقل عمومی است، فراهم شود نه این‌که چند هزار خودرو وارد منطقه شوند. 
 
قطع برق چه تاثیری در افزایش تصادفات دارد؟
قطعا تاریک شدن معابر و قطع چراغ راهنمایی در افزایش تصادفات تاثیر‌گذار است. با وجود تمام شدن قطع برق، چند اتوبان تهران مانند آزادگان به علت اختلاف چند دستگاه برق ندارد و میزان وقوع تصادفات در آن به دلیل قطعی برق مشخص است. هشدار دادیم که برق معابر قطع نشود. در روز تقاطع‌ها به هم می‌ریزد و پلیس باید با چند نیروی انسانی کنترل کند، نمی‌توان در ۸۰۰ تقاطع شهر نیروی انسانی در دو شیفت صبح و عصر مستقر کرد. پس هوشمند‌سازی چه می‌شود، چراغ‌های راهنمایی تهران به صورت خطی ترافیک را کنترل می‌کند و شبکه‌ای نیست. حداقل پنج سال زمان می‌برد تا سامانه تغییر و شبکه‌ای شود. 
 
از لحظه اعلام تصادف چقدر زمان می‌گذرد تا ماموران به صحنه تصادف برسند؟
روزانه با تعدادی از افرادی که تصادف کردند، تماس گرفته وزمان حضور مامور و برخوردش سؤال و بررسی می‌شود. براساس مجوز، پلیس راهور ۱۵دقیقه زمان دارد تا به صحنه تصادف برسد این در حالی است که میانگین زمان حضور ماموران ۱۲ دقیقه است. 
 
روزانه چند تماس با پلیس راهور گرفته می‌شود؟
روزانه ۷۰۰۰ تماس با ما گرفته می‌شود که ۶۰ درصد آن مربوط به سد معبر است. روزانه۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ تصادف رانندگی به پلیس اعلام می‌شود. 
 
یکی از دلایل ترافیک در معابر اصلی تصادف‌های خسارتی و حفظ صحنه است. نمی‌توان با گرفتن عکس از صحنه تصادف، خودروها را کنار مسیر برد؟
به نظرم در تصادفات خسارتی دیگر همه گوشی هوشمند دارند و می‌توانند بلافاصله چند عکس از تصادف بگیرند و خودرو را به کنار راه منتقل و منتظر پلیس باشند، البته در تصادفات جرحی و فوتی، رانندگان به هیچ وجه حق تغییر صحنه یا جا‌به‌جایی وسایل نقلیه را تا حضور پلیس ندارند‌. 
 
مدتی است پلیس راهور تهران در حوزه فرهنگسازی در تلویزیون حضور پررنگی دارد، قصد گسترش برنامه‌های تلویزیونی را ندارید؟
ما علاوه بر سه روز پخش برنامه شهر امن، هر زمان دیگری به پلیس برنامه بدهند، آمادگی داریم برنامه‌سازی و تولید محتوای فرهنگسازی ترافیکی کنیم.سایت بر خطی را هم راه‌اندازی کردیم که افراد می‌توانند در آن از تمام خدمات ترافیکی استفاده کنند. ترافیک تهران برخط در این سایت وجود دارد و قابل استفاده است.

یکی از گلایه‌های شهروندان صدور جریمه اشتباهی براساس دستکاری پلاک است، چگونه به این شکایت شهروندان رسیدگی می‌شود؟
شهروندان اگر به علت تخلف راننده دیگری در سطح شهر و تغییر پلاک جریمه شدند، می‌توانند به مراکز رسیدگی به تخلفات که در مناطق مختلف راهور وجود دارد، مراجعه و اعتراض خود را ثبت کنند. این اشتباه به علت خطای دوربین یا دستکاری پلاک رخ می‌دهد. 
 
دوربین رادارگان از سوی پلیس مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
یک دوربین به ما تحویل شده است و در حال استفاده هستیم. قرار بود ۵۰ دوربین رادارگان به پلیس راهور تحویل شود. 
 
سهم خودرو و موتور سیکلت در آلودگی هوای تهران چقدر است؟
تهران چهارمین شهر آلوده دنیاست. درمیان۵۲شهر آسیا رتبه هشتم رادرتلف شدن وقت در ترافیک داریم. سهم آلاینده‌های متحرک در آلودگی هوای پایتخت به ترتیب کامیون ۱۵درصد، سواری۱۳.۹درصد موتورسیکلت۱۰.۱ درصد، اتوبوس ۱۳ درصد، مینی‌بوس ۴ درصد، تاکسی ۲.۱درصد و وانت ۱.۵درصد است.تردد و توقف این وسایل نقلیه باعث آلودگی هوا می‌شود، نوع خودروها،سوخت آنهونقص دوربین‌های پلاک‌خوان ازانواع تشدید این شرایط است.همچنین باربری‌ها که قراربود ازشهرها خارج شوندواین اتفاق نیفتاده وباعث آلودگی هوا می‌شود.از بین آلاینده‌های متحرک، موتورسیکلت‌ها ۱۰.۱درصد در آلودگی هوای شهر نقش دارند.در ایستایی ترافیک هرچه زمان توقف بیشتر باشد آلودگی بیشتر می‌شود. 
 
خبر خوش شما برای مردم چیست؟
کاهش تصادفات فوتی تهران در ۷ ماه امسال خبر خوش است. خبر دیگری که به شهروندان می‌توانم بدهم این است که به زودی ترافیک تهران را از طریق هوش مصنوعی و پهپاد کنترل خواهیم کرد.